مَا هُوَ حَدُّ الطَّوَافِ وَ هَلْ يَجُوزُ الطَّوَافُ خَلْفَ الْمَقَامِ إِخْتِیَارَاً؟



✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :



1⃣مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی وَ غَیْرُهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ یَاسِینَ الضَّرِیرِ عَنْ حَرِیزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ حَدِّ الطَّوَافِ بِالْبَیْتِ الَّذِی مَنْ خَرَجَ مِنْهُ لَمْ یَکُنْ طَائِفاً بِالْبَیْتِ قَالَ کَانَ النَّاسُ عَلَی عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ یَطُوفُونَ بِالْبَیْتِ وَ الْمَقَامِ وَ أَنْتُمُ الْیَوْمَ تَطُوفُونَ مَا بَیْنَ الْمَقَامِ وَ بَیْنَ الْبَیْتِ فَکَانَ الْحَدُّ مَوْضِعَ الْمَقَامِ الْیَوْمَ فَمَنْ جَازَهُ فَلَیْسَ بِطَائِفٍ وَ الْحَدُّ قَبْلَ الْیَوْمِ وَ الْیَوْمَ وَاحِدٌ قَدْرَ مَا بَیْنَ الْمَقَامِ وَ بَیْنَ الْبَیْتِ مِنْ نَوَاحِی الْبَیْتِ کُلِّهَا فَمَنْ طَافَ فَتَبَاعَدَ مِنْ نَوَاحِیهِ أَبْعَدَ مِنْ مِقْدَارِ ذَلِکَ کَانَ طَائِفاً بِغَیْرِ الْبَیْتِ بِمَنْزِلَةِ مَنْ طَافَ بِالْمَسْجِدِ لِأَنَّهُ طَافَ فِی غَیْرِ حَدٍّ وَ لَا طَوَافَ لَهُ.

📚 الکافی ج۴ص۴۱۳

محمد بن مسلم گوید : از امام (صادق) صلوات اللَّه علیه در مورد حدّ طواف به بیت اللَّه که اگر کسی از آن محدوده خارج شد طواف کننده به بیت اللَّه محسوب نمی شود سؤال کردم؛ امام فرمودند : مردم در زمان رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله گرد خانه و مقام ابراهیم طواف می کردند (زیرا در آن زمان مقام ابراهیم چسبیده به کعبه بود) و شما امروز مابین کعبه و مقام ابراهیم طواف می کنید و در نتیجه حدّ آن جایگاه فعلی مقام ابراهیم است و کسی که از آن تجاوز کند، طواف کننده محسوب نمی شود و حدّ قبلی و امروز آن یکی است که محدوده بین مقام ابراهیم تا کعبه از همه‌ی اطراف آن می باشد. پس کسی که طواف کند و از اطراف کعبه بیش از این مقدار دور گردد، به غیر کعبه طواف کرده است و مانند کسی است که دور مسجد طواف کرده باشد، زیرا در غیر محدوده طواف کرده است و طوافی برای او نیست!




2⃣عَنْ أَبَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْحَلَبِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الطَّوَافِ خَلْفَ الْمَقَامِ قَالَ مَا أُحِبُّ ذَلِکَ وَ مَا أَرَی بِهِ بَأْساً فَلَا تَفْعَلْهُ إِلَّا أَنْ لَا تَجِدَ مِنْهُ بُدّاً.

📚 الفقیه ج۲ص۳۹۹

حلبی گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد طواف کردن در پشت مقام ابراهیم سؤال کردم؛ امام فرمودند : آن را دوست ندارم و اشکالی به آن نمی بینم، پس این کار را انجام نده مگر اینکه چاره ای از آن نداشته باشی!




✅ با توجه به روایت 1⃣، محدوده طواف بین بیت تا مقام ابراهیم می باشد و فرد طواف کننده موظف است که در شعاعی به اندازه فاصله بین بیت تا مقام ابراهیم طواف خود را انجام دهد و اگر از این شعاع خارج شود، مانند کسی است که دور خانه طواف نکرده است و دور مسجد طواف نموده است و طوافی برای او نیست.

✅ در روایت 2⃣، هر چند صحبت از رخصت طواف در بیرون از محدوده بین بیت و مقام ابراهیم شده است، ولی در پایان حدیث تصریح شده است که این رخصت صرفاً مخصوص حالت ناچاری و ضرورت است و از این رخصت فقط در حالت ضرورت مثل ازدحام غیر قابل نفوذ یا غیر قابل تحمل و امثال آن استفاده می شود.

✅ استفاده‌ی رخصت طواف در بیرون از مقام ابراهیم در حال اختیار از حدیث 2⃣، معارض آشکار حدیث 1⃣ و خلاف احتیاط و موافق با فتوای شافعی از عمریه می باشد که بر حسب آنچه شیخ طوسی در کتاب الخلاف نقل نموده است، حتی طواف به زمزم را جائز می داند و لذا در حال اختیار باید طواف در محدوده‌ی شعاع بین بیت اللَّه تا مقام ابراهیم انجام شود.


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر

https://t.me/porseshvapasokhe