✅پاسخ : برخی از راههای صحیح این کار از این قرار است :


1- خودمان آن کالا را از او بخریم و به قیمت بیشتری بفروشیم :

1⃣ امام صادق علیه السلام در حدیثی به عمر بن یزید فرمودند:

یَا عُمَرُ قَدْ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبَا

ای عمر؛ همانا الله خرید و فروش را حلال نموده است و ربا را حرام نموده است...

📚من لا یحضره الفقیه ج3ص278

2⃣ همچنین امام صادق علیه السلام در حدیثی به سماعه فرمودند :

إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَقُولُ لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ إِلَّا أَنْ تَکُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْکُمْ

ترجمه : همانا الله تبارک و تعالی می فرماید : اموالتان را در بین خود به باطل نخورید مگر اینکه تجارت و خرید و فروشی با رضایت طرفین باشد...
✅سوره نساء آیه 29

📚کافی ج5ص95


2-مغازه دار به عنوان یک واسطه برای کالای این شخص یک مشتری پیدا کند :

3⃣ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ وَ غَیْرِهِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ لَا بَأْسَ بِأَجْرِ السِّمْسَارِ إِنَّمَا یَشْتَرِی لِلنَّاسِ یَوْماً بَعْدَ یَوْمٍ بِشَیْ ءٍ مُسَمًّی إِنَّمَا هُوَ بِمَنْزِلَةِ الْأُجَرَاءِ

📚کافی ج5ص196

ترجمه : امام صادق و امام باقر علیهما السلام فرمودند: اجر و مزد #سمسار اشکالی ندارد، همانا او با مزد مشخصی روز به روز برای مردم خرید(و فروش)می کند. همانا چنین شخصی مانند کارگران و اجیران است.


✅ #سمسار به واسطه بین خریدار و فروشنده گفته می‌شود یعنی کسی که برای دیگران چیزی می خرد یا کالایی را برای دیگران می فروشد که طبق روایات از جمله روایت فوق،اجرتی که شخص امر کننده برای سمسار قرار می دهد اشکالی ندارد. مثلا می توانیم به سمسار بگوییم این کالا را برای من بفروش و من فلان مبلغ به تو اجرت می دهم.

✅به روایت زیر نیز دقت شود:

4⃣ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یَبِیعُ لِلْقَوْمِ بِالْأَجْرِ عَلَیْهِ ضَمَانُ مَالِهِمْ قَالَ إِذَا طَابَتْ نَفْسُهُ بِذَلِکَ إِنَّمَا أَخَافُ أَنْ یُغَرِّمُوهُ أَکْثَرَ مِمَّا یُصِیبُ عَلَیْهِمْ فَإِذَا طَابَتْ نَفْسُهُ فَلَا بَأْسَ

📚تهذیب ج7ص157

ترجمه : یعقوب بن شعیب گوید : از امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که برای مردم جنس می فروشد سوال کردم که آیا ضامن مال آنهاست؟ امام فرمودند : اگر خودش دلش به این ضمانت راضی باشد(می تواند ضمانت کند) ولی من می ترسم که(اگر خود را ضامن کند) بیش از آنچه در قبال آنها سود کسب می کند او را بدهکار و غارم کنند ولی اگر خودش راضی باشد که ضامن گردد اشکال ندارد.


3-راه دیگر کسب سود در قبال فروش جنس برای دیگران در حدیث زیر بیان شده است :

5⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهُ قَالَ فِی رَجُلٍ قَالَ لِرَجُلٍ بِعْ ثَوْبِی هَذَا بِعَشَرَةِ دَرَاهِمَ فَمَا فَضَلَ فَهُوَ لَکَ فَقَالَ لَیْسَ بِهِ بَأْسٌ

📚تهذیب ج7ص54

ترجمه : محمد بن مسلم گوید : امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که به دیگری بگوید : این لباس را برای من به قیمت ده درهم بفروش ،پس هر مقداری که زیادتر فروختی برای تو باشد؛ امام فرمودند : این کار اشکالی ندارد.

✅یعنی صاحب کالا به کسی می گوید : این کالا را به فلان قیمت برای من بفروش و هر مقدار که زیادتر فروختی برای خودت باشد و شخص واسطه با بررسی و سنجش سود آوری آن، این کار را می پذیرد و پس از فروش جنس آن مبلغ مشخص را به صاحب کالا می دهد و زیادی آن را خود مالک می شود.

✅به حدیث زیر هم دقت شود :

6⃣ابو صباح کنانی گوید : از امام صادق علیه السلام سؤال شد : مردی کالایی را برای فروش از بازاریان می برد و آنها برای او قیمتی معین می کنند و می گویند اینها را (به این قیمت)بفروش و هر چه اضافه تر فروختی برای خودت باشد.امام فرمود: اشکالی ندارد ولی به صورت مرابحه آنها را نفروشد.

📚کافی ج5ص195

✅ مرابحه این است که فروشنده قیمت تمام شده کالا را به خریدار اعلام کند و بگوید فلان مقدار یا فلان درصد سود و ربح بر آن می خواهم.
معامله مرابحه در برخی روایات نهی شده است و جواز آن هم در روایات رسیده است ولی در مورد مسئله فوق به طور خاص نهی شده است و نباید این دلال بگوید: این کالا برای من فلان مقدار در آمده است و فلان مقدار ربح و سود بر آن می خواهم زیرا این شخص در حقیقت آن را نخریده است و وکیل و دلالی بیش نیست.


✅سه راه برای کسب سود در قبال فروش جنس برای دیگران از روایات معرفی شد. بدیهی است راههای دیگر انجام این کار باید منطبق با اصول خاص یا عام اهل بیت علیهم السلام باشد تا بتوان بر حسب آن عمل نمود.