✅ پاسخ : بعد از صدها سال که در اسلام قبور همه یک طبقه بودند، در سال‌های اخیر مشاهده شده که قبرهای دو و چند طبقه ایجاد شده است. در مورد این امر تازه ایجاد شده و امور مانند آن روایت زیر را دقت کنید :

عَنْ مَنْصُورِ بْنِ أَبِی یَحْیَی قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ یَقُولُ صَعِدَ رَسُولُ اللَّهِ الْمِنْبَرَ فَتَغَیَّرَتْ وَجْنَتَاهُ وَ الْتُمِعَ لَوْنُهُ ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ فَقَالَ یَا مَعْشَرَ الْمُسْلِمِینَ إِنَّمَا بُعِثْتُ أَنَا وَ السَّاعَةُ کَهَاتَیْنِ قَالَ ثُمَّ ضَمَّ السَّبَّاحَتَیْنِ ثُمَّ قَالَ یَا مَعْشَرَ الْمُسْلِمِینَ إِنَّ أَفْضَلَ الْهَدْیِ هَدْیُ مُحَمَّدٍ وَ خَیْرَ الْحَدِیثِ کِتَابُ اللَّهِ وَ شَرَّ الْأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا أَلَا وَ کُلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ أَلَا وَ کُلُّ ضَلَالَةٍ فَفِی النَّارِ

ترجمه :منصور گوید :شنیدم امام صادق علیه السلام فرمود :رسول الله صلی الله علیه و آله از منبر بالا رفتند و گونه های آن حضرت تغییر نمود و رنگشان پرید و تغییر کرد ، سپس رو به مردم نمودند و فرمودند :ای گروه مسلمین! همانا من و ساعت (قیامت) مانند این دو مبعوث شده ایم و دو انگشت سبابه خود را کنار هم قرار دادند(کنایه از اینکه بعثت من به قیامت متصل و نزدیک است) سپس فرمودند :همانا بهترین راه و روش و سنت، راه و روش و سنت محمد(صلی الله علیه و آله) است و بهترین سخن کتاب الله (قرآن) است و بدترین امور، تازه درآمده ها و بدعت ها است. آگاه باشید که هر بدعتی ضلالت و گمراهی است و هر ضلالتی هم در آتش است.

✅ به روایت زیر هم توجه کنید:

عَنْ عُمَرَ بْنِ قَیْسٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام، قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ «إِنَّ اللّه َ تَبَارَکَ وَتَعَالی لَمْ یَدَعْ شَیْئاً تَحْتَاجُ إِلَیْهِ الاْءُمَّةُ إِلاَّ أَنْزَلَهُ فِی کِتَابِهِ، وَبَیَّنَهُ لِرَسُولِهِ صلی الله علیه و آله، وَجَعَلَ لِکُلِّ شَیْءٍ حَدّاً وَجَعَلَ عَلَیْهِ دَلِیلاً یَدُلُّ عَلَیْهِ، وَجَعَلَ عَلی مَنْ تَعَدّی ذلِکَ الْحَدَّ حَدّاً

📚 کافی ج ١ص۵٩

ترجمه :امام باقر علیه السلام فرمود :همانا الله تبارک و تعالی هیچ چیزی که امت به آن نیاز دارند را رها نکرده است مگر اینکه آنرا در کتابش نازل نموده است و برای رسولش بیان کرده است و برای هر چیزی حدی قرار داده است و یک راهنما که به آن راهنمایی کند نیز قرار داده است و برای کسی که از آن حد تجاوز کند نیز حد قرار داده است.

✅ حال که مشخص شد که الله تعالی برای هر چیزی حد قرار داده است و برای کسی هم که از آن حد تجاوز کند، حد مشخصی قرار داده است، به برخی از حدود الهی قبر، توجه کنید:

عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ النَّبِیَّ نَهَی أَنْ یُعَمَّقَ الْقَبْرُ فَوْقَ ثَلَاثَةِ أَذْرُعٍ

📚 کافی ج ٣ص١۶۶

ترجمه :امام صادق علیه السلام فرمود :رسول الله صلی الله علیه و آله از اینکه قبر بیش از سه ذراع (حدود یک و نیم متر) عمیق گردد نهی نمودند.

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدُّ الْقَبْرِ إِلَی التَّرْقُوَةِ

📚 من لا یحضره الفقيه ج١ص١٧١

ترجمه :امام صادق علیه السلام

فرمود :حد قبر تا استخوان ترقوه است.

✅ ترقوه به استخوان بالای قفسه سینه گفته می شود که بین رخنه گلو و کتف قرار دارد.

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ کُلُّ مَا جُعِلَ عَلَی الْقَبْرِ مِنْ غَیْرِ تُرَابِ الْقَبْرِ فَهُوَ ثِقْلٌ عَلَی الْمَیِّتِ

📚 من لا یحضره الفقيه ج١ص١٨٩

ترجمه :امام صادق علیه السلام فرمود :هر چیزی که به غیر از خاک خود قبر بر روی قبر قرار داده شود، ثقل و سنگینی بر میت می باشد.

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ النَّبِیَّ نَهَی أَنْ یُزَادَ عَلَی الْقَبْرِ تُرَابٌ لَمْ یُخْرَجْ مِنْهُ

📚 کافی ج ٣ص٢٠٢

ترجمه :امام صادق علیه السلام فرمود :رسول الله صلی الله علیه و آله از این که خاکی بر روی قبر ریخته شود که از آن خارج نشده است، نهی نمودند.

✅ همچنین امام صادق علیه السلام فرمود :قبر را با غیر گل خود قبر، گل اندود نکنید.

✅ مشاهده می شود که در قبور چند طبقه علاوه بر اینکه چیز تازه درآمده و بدعت می باشد، حدود مختلفی ضایع می شود. از جمله قبور زیرین بیش از حد مجاز عمیق می گردد و برای تفکیک قبر زیرین از قبر بعدی از بتن استفاده می شود که هم سنگینی بر روی میت است و هم با غیر گل قبر آنجا را گل اندود می‌کنند و هم خاک غیر قبر را در قبر می ریزند و...

✅ از آن جهت که امروزه اکثر قبرستان ها به صورت چند طبقه می باشند و اجازه دفن اموات هم در مکان دلخواه به ما داده نمی شود، لازم است مؤمنین قبل از مرگ تدبیری برای این موضوع داشته باشند تا مشکلی رخ ندهد. همچنین تمام تلاش انجام شود تا مؤمنینی که از دنیا می روند را در مکان مناسب و با حدود الهی دفن نماییم.