✅پاسخ : در برخی از سوره های قرآن آیاتی دال بر سجود وجود دارد که در هنگام قرائت یا استماع آنها سجده می شود برای آگاهی از موارد و حکم این سجده ها به روایات زیر دقت نمائید :

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ إِذَا قَرَأْتَ شَیْئاً مِنَ الْعَزَائِمِ الَّتِی یُسْجَدُ فِیهَا فَلَا تُکَبِّرْ قَبْلَ سُجُودِکَ وَ لَکِنْ تُکَبِّرُ حِینَ تَرْفَعُ رَأْسَکَ وَ الْعَزَائِمُ أَرْبَعَةٌ حم السَّجْدَةُ وَ تَنْزِیلٌ وَ النَّجْمُ وَ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ
📚کافی ج ۳ ص ٣١٧

ترجمه :امام صادق علیه السلام فرمود :وقتی چیزی از عزائم که در آن سجده می شود را قرائت نمودی، قبل از به سجده رفتن «الله اکبر» نگو ولی وقتی سر از سجده برداشتی «الله اکبر» بگو و «عزائم» «سوره های سجده واجب» چهار تا است :سوره «حم سجده» و سوره «تنزیل(فصلت) » و سوره «نجم» و سوره «علق»
✅نکته:در هر کدام از این سوره های چهارگانه، آیه ای وجود دارد که در صورت قرائت یا استماع آن، طبق روایات لازم است شخص سجده کند.

عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قَالَ إِذَا قُرِئَ شَیْ ءٌ مِنَ الْعَزَائِمِ الْأَرْبَعِ فَسَمِعْتَهَا فَاسْجُدْ وَ إِنْ کُنْتَ عَلَی غَیْرِ وُضُوءٍ وَ إِنْ کُنْتَ جُنُباً وَ إِنْ کَانَتِ الْمَرْأَةُ لَا تُصَلِّی وَ سَائِرُ الْقُرْآنِ أَنْتَ فِیهِ بِالْخِیَارِ إِنْ شِئْتَ سَجَدْتَ وَ إِنْ شِئْتَ لَمْ تَسْجُدْ
📚کافی ج ۳ ص ٣١٧

ترجمه :ابی بصیر گوید :(امام) فرمودند :وقتی چیزی از عزائم چهارگانه قرائت شد و تو آن را شنیدی، پس سجده کن اگر چه‌ بدون وضو باشی و اگر چه جنب باشی و اگر چه زنی باشد که( به خاطر حیض یا نفاس) نماز نمی خواند و در مورد سایر جاهایی از قرآن که سجده دارد، تو مخیر هستی، اگر بخواهی سجده می کنی و اگر خواستی سجده نکن.

✅نکته:به غیر از چهار مورد ذکر شده در ١١ مورد دیگر نیز آیه سجده وجود دارد که طبق روایت فوق، در انجام و ترک سجده در هنگام قرائت یا استماع مخیر هستیم.

✅نکته:عَنْ زُرَارَةَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قُلْتُ الْحَائِضُ وَ الْجُنُبُ یَقْرَءَانِ شَیْئاً قَالَ نَعَمْ مَا شَاءَا إِلَّا السَّجْدَةَ وَ یَذْکُرَانِ اللَّهَ تَعَالَی عَلَی کُلِّ حَالٍ
📚تهذیب ج١ص٢٧

ترجمه :زراره و محمد بن مسلم گویند به امام صادق علیه السلام گفتم :آیا زن حائض و شخص جنب می توانند چیزی از قرآن را قرائت کنند؟ امام فرمودند :بله، هر چه خواستند از قرآن قرائت می‌کنند مگر (سوره های) سجده و در هر حالی می توانند ذکر الهی بگویند.

عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ إِنَّ أَبِی عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ مَا ذَکَرَ (لِلَّهِ نِعْمَةً) عَلَیْهِ إِلَّا سَجَدَ وَ لَا قَرَأَ آیَةً مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهَا سَجْدَةٌ إِلَّا سَجَدَ إِلَی أَنْ قَالَ فَسُمِّیَ السَّجَّادَ لِذَلِکَ
📚علل الشرایع ج ١ص ٢٣٣
ترجمه :امام باقر علیه السلام در حدیثی فرمودند :پدرم علی بن حسین علیهما السلام هیچ نعمتی الهی را بر خود به یاد نیاورد مگر اینکه سجده نمود و هیچ آیه ای از قرآن که در آن سجده باشد قرائت نکرد مگر اینکه سجده کرد.... پس برای همین «سجاد» نامیده شد.

امام‌ صادق علیه السلام فرمود:وقتی یکی از شما آیه سجده از سوره های عزائم را قرائت نمود، در سجده آن بگوید:

سَجَدْتُ لَکَ تَعَبُّداً وَ رِقّاً لَا مُسْتَکْبِراً عَنْ عِبَادَتِکَ وَ لَا مُسْتَنْکِفاً وَ لَا مُسْتَعْظِماً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِیلٌ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ
📚کافی ج ٣ص ٣٢٨

شیخ صدوق گوید :روایت شده است در سجده سوره های عزائم گفته شود :

لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حَقّاً حَقّاً لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ إِیمَاناً وَ تَصْدِیقاً لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ عُبُودِیَّةً وَ رِقّاً سَجَدْتُ لَکَ یَا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقّاً لَا مُسْتَنْکِفاً وَ لَا مُسْتَکْبِراً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِیلٌ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ

سپس سر از سجده برمی دارد و سپس تکبیر بگوید.
📚من لا یحضره الفقيه ج ١ص ٣٠٧

✅در حدیث 📚سرائر ج ٣ص ۶٠۵ در حدیثی امام صادق علیه السلام در مورد سجده های قرآن فرمود :وقتی سجده کردی آنچه را (از اذکار) در سجده می گوئی را بگو.
✅با توجه به این حدیث، اذکار سجده نماز هم کفایت می کند.

✅نکته:عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَحَدِهِمَا قَالَ لَا تَقْرَأْ فِی الْمَکْتُوبَةِ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْعَزَائِمِ فَإِنَّ السُّجُودَ زِیَادَةٌ فِی الْمَکْتُوبَةِ
📚کافی ج ۳ ص ٣١٨

ترجمه :امام باقر یا امام صادق علیهما السلام فرمود :در نماز فریضه چیزی از سوره های عزائم (چهار سوره حاوی سجده واجب) را نخوان، همانا سجده زیاد کردن در نماز فریضه است.

✅یعنی خواندن این چهار سوره باعث لزوم سجده در هنگام قرائت آیه سجده می شود و این سجده باعث زیاد کردن در نماز می شود.