✅پاسخ : به روایت زیر توجه فرمایید :


1⃣عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْداللَّه قال: وَ سَأَلْتُهُ عَنِ الْعَقِيقَةِ عَنِ الْمَوْلُودِ كَيْفَ هِيَ قَالَ إِذَا أَتَى لِلْمَوْلُودِ سَبْعَةُ أَيَّامٍ سُمِّيَ بِالاسْمِ الَّذِي سَمَّاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ ثُمَّ يُحْلَقُ رَأْسُهُ وَ يُتَصَدَّقُ بِوَزْنِ شَعْرِهِ ذَهَباً أَوْ فِضَّةً وَ يُذْبَحُ عَنْهُ كَبْشٌ وَ إِنْ لَمْ يُوجَدْ كَبْشٌ أَجْزَأَ عَنْهُ مَا يُجْزِي فِي الْأُضْحِيَّةِ وَ إِلَّا فَحَمَلٌ أَعْظَمُ مَا يَكُونُ مِنْ حُمْلَانِ السَّنَةِ

📚كافي ج۶ص۲۸

عمار گوید : از امام صادق صلوات اللَّهِ علیه در مورد عقیقه برای مولود سؤال کردم که چگونه است؟ فرمود : وقتی مولود به 7 روزگی رسید، به آن نامی که اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ او را نامیده است نامگذاری می شود و سپس سرش تراشیده می شود و هم وزن آن طلا یا نقره صدقه داده می شود و یک گوسفند نر از جانب او ذبح می شود، پس اگر گوسفند نر پیدا نشد، آنچه برای قربانی عید قربان کفایت می کند از آن کافی است و إلا یک بره میش از بزرگترین بره میش های آن سال کفایت می کند!

2⃣مُحَمَّدِ بْنِ مارِد عَنْ أَبِي عَبْداللَّه قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْعَقِيقَةِ فَقَالَ شَاةٌ أَوْ بَقَرَةٌ أَوْ بَدَنَةٌ

📚فقيه ج۳ص۴۸۵

محمد بن مارد گوید :از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد عقیقه سؤال کردم؛ فرمود : گوسفند یا گاو یا شتر!


✅ آنچه در بیشتر روایات برای عقیقه معین شده است، «کَبْش» یعنی گوسفند نر (شاخدار یا قوچ) می باشد و در روایت 1⃣ آمده است که اگر گوسفند نر یافت نشد، آنچه برای عید قربان کفایت می کند کافی است.
حال چند روایت در مورد آنچه برای عید قربان کفایت می کند را مرور می کنیم :


3⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ الْأُضْحِيَّةِ فَقَالَ أَقْرَنُ فَحْلٌ سَمِينٌ عَظِيمُ الْعَيْنِ وَ الْأُذُنِ وَ الْجَذَعُ مِنَ الضَّأْنِ يُجْزِي وَ الثَّنِيُّ مِنَ الْمَعْزِ

📚 التهذيب ج۵ص۲۰۵

محمد بن مسلم از امام باقر يا امام صادق صلوات اللَّه علیهما در مورد قربانی عید قربان سؤال کرد؛ امام فرمودند : گوسفند شاخ دار نَرِ چاقِ بزرگ چشم و گوش و گوسفند شش ماهه و بُزی که یکسال او تکمیل و به سال دوم وارد شده است کفایت می کند!


4⃣أَبِي بَصِير قال: سَأَلْتُ أَبَا عَبْداللَّه عَنِ النَّعْجَةُ أَحَبُّ إِلَيْكَ أَمِ الْمَاعِزُ قَالَ إِنْ كَانَ الْمَاعِزُ ذَكَراً فَهُوَ أَحَبُّ إِلَيَّ وَ إِنْ كَانَ الْمَاعِزُ أُنْثَى فَالنَّعْجَةُ أَحَبُّ إِلَيَّ

📚كافي ج۴ص۴۹۰

ابوبصیر گوید : از امام صادق صلوات اللَّهِ علیه سؤال کردم ميش (برای قربانی عید) نزد شما محبوب تر است یا بُز ؟ فرمود : اگر بز نَر باشد نزد من محبوب تر است و اگر بُز ماده باشد، میش نزد من محبوب‌تر است!


5⃣قَال وَ رُوِيَ أَنَّهُ لَا يُجْزِي فِي الْأَضَاحِيِّ مِنَ الْبُدْنِ إِلَّا الثَّنِيُّ وَ هُوَ الَّذِي تَمَّ لَهُ خَمْسُ سِنِينَ وَ دَخَلَ فِي السَّادِسَةِ وَ يُجْزِي مِنَ الْمَعْزِ وَ الْبَقَرِ الثَّنِيُّ وَ هُوَ الَّذِي تَمَّ لَهُ سَنَةٌ وَ دَخَلَ فِي الثَّانِيَةِ وَ يُجْزِي مِنَ الضَّأْنِ الْجَذَعُ لِسَنَةٍ

📚 الفقيه ج۲ص۴۹۱

شيخ صدوق گوید : روایت شده است که برای قربانی ها از شتر غیر از ثَنِّی که آن است که 5 سال آن تمام شده باشد و وارد شش سال شده باشد کفایت نمی کند و از #بز و گاو، ثَنِّی که آن است که یکسال او تمام شده باشد و در سال دوم وارد شده باشد کفایت می کند و از گوسفند، (حداقل) شش ماهه از آن سال کفایت می کند!


6⃣عيص بن القَاسم عن أَبِي عبداللَّه عَنْ عَلِيٍّ أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ الثَّنِيَّةُ مِنَ الْإِبِلِ وَ الثَّنِيَّةُ مِنَ الْبَقَرِ وَ الثَّنِيَّةُ مِنَ الْمَعْزِ وَ الْجَذَعَةُ مِنَ الضَّأْن

📚تهذيب ج۵ص۲۰۶

علي صلوات اللَّه علیه می فرمود : شتر 5 ساله ای که در سال ششم داخل شده و گاو یکساله ای که به سال دوم داخل شده و بُز یکساله ای که به سال دوم داخل شده است و گوسفند شش ماهه (برای قربانی کفایت می کند)


7⃣عن ابن سنان قال سَمِعْتُ أَباعبداللَّه يَقُولُ يُجْزِي مِنَ الضَّأْنِ الْجَذَعُ وَ لَا يُجْزِي مِنَ الْمَعْزِ إِلَّا الثَّنِيُّ

📚تهذيب ج۵ص۲۰۶

ابن سنان گوید : شنیدم امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : گوسفند 6 ماهه (برای قربانی عید) کفایت می کند ولی از بُز جز آنکه یکسال آن کامل شده باشد و به سال دوم وارد شده باشد کفایت نمی کند!


✅ طبق روایات فوق و غیره، برای عقیقه، غیر از گوسفند نرِ (شاخدار) شش ماهه به بالا که در بسیاری از روایات برای عقیقه معین شده است، بُز (نَر) نیز در یکی از مراتب برای عقیقه مناسب است، اما باید حداقل یکسال آن تکمیل و وارد سال دوم شده باشد.