سوال ٧۷- مقتل و مقتل خوانی چیست؟
✅پاسخ : «مقتل» که جمع آن «مقاتل» است در لغت به معنای «محل قتل» یا «قتلگاه» و... است ولی در اصطلاح علم تاریخ به گزارشات و نقل های مکتوب که دربردارنده مطالبی پیرامون قتل یا شهادت یکی از شخصیت های مطرح در تاریخ باشد «مقتل» می گویند که از جمله به کتبی که درباره حوادث و کیفیت شهادت امام حسین صلوات الله علیه، نوشته شده است «مقتل» گفته می شود.
البته همه مقاتل دارای اعتبار برابر نیستند و لازم است با دقت و تفقه از این مقاتل استفاده شود تا مبادا سخن دروغ یا نابجایی به خاندان رسول الله صلی الله علیه و آله نسبت داده نشود.
متأسفانه امروزه به جای ذکر مطالب معتبر، برخی مطالب ناشایست و غیر قابل استناد جهت ذکر مصائب اهل بیت علیهم السلام توسط برخی بیان می شود که در این مختصر به پیروان قرآن و عترت یادآور می شویم که :هیچ تفاوتی ندارد که در احکام فقهی مطلب غیر معتبر به اهل بیت نسبت داده شود یا در ذکر مصائب؛
ما باید متوجه باشیم که در درجه اول از احادیث رسیده از ائمه علیهم السلام و سپس از نقل های تاریخی معتبر موافق با روایات، جهت ذکر مصائب استفاده کنیم.
از جمله روایات وارده در مورد «مقتل» امام حسین علیه السلام حدیثی است که شیخ صدوق در کتاب امالی ص ١۵١ از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که دارای مطالب مهم و کلیدی است.
همچنین خواندن اشعار «زبان حال» که در حقیقت اموری گمانی و احیانا ناپسند است که به اهل بیت نسبت داده میشود، مجوز شرعی ندارد و مضرات زیادی از جمله مخلوط شدن حقایق با تصورات گمانی شاعر را به دنبال دارد و سزاوار است که مؤمنین به روایات رسیده و تواریخ معتبره و اشعار صحیح، بدون کم و زیاد کردن، اکتفا کنند و متوجه باشند که عظمت مصیبت امام حسین علیه السلام و اصحابش فقط به خاطر کثرت ظلم ها به آنها نیست چرا که ممکن است کسی بگوید: مانند همین ظلم ها را فلان طائفه نسبت به مردم فلان منطقه انجام داد. آنچه مصیبت مولایمان را عظیم می کند بیشتر بزرگی و ارزش آن حضرت است به روایت زیر دقت کنید:
قَالَ أمیرالمؤمنین صلوات الله علیه :
كلما عظم قدر الشي ء المنافس عليه عظمت الرزية لفقده
📚غرر الحکم ص۵٣۵
ترجمه :امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند:هر چه ارزش چیز مورد رغبت عظیم تر باشد، مصیبت از دست دادن آن عظیم تر است.
این حدیث می رساند که یکی از علل عظمت مصیبت سيدالشهداء عليه السلام ارزش والا و قدر غیر قابل وصف آن حضرت است و نیازی نیست که مداح و روضه خوان نعوذ بالله مصائب دروغین و اشعار دروغین برای مردم ذکر کند تا مردم متأثر شوند و گریه کنند بلکه اول شأن والای آن حضرت را باید شناخت تا وقتی گفته می شود «حسین علیه السلام عطشان شهید شد» محبانش غرق در گریه و جزع و حزن شوند.
این مختصر جای توضیح بیشتر ندارد و توصیه ما این است که حقائق معتبر و اشعار سالم و در درجه اول روایات اهل بیت علیهم السلام را در این زمینه، مبنای مجالس ذکر مصیبت قرار دهیم و حتی الامکان مطالب را از روی منبع و بدون کم و کاست بیان کنیم و از اشعار زبان حال اجتناب کنیم تا حق، با سخن گمانی مخلوط نشود و دروغی به این خانواده مکرم بسته نشود و بیشتر، با زدودن زنگار گناه از قلوب، خود را به جایی برسانیم که حتی با ذکر و یاد امام حسین علیه السلام اشکمان جاری شود که خود حضرت فرمودند:
أَنَا قَتِیلُ الْعَبْرَةِ لَا یَذْکُرُنِی مُؤْمِنٌ إِلَّا بَکَی
📚کامل الزیارات ص١٠۹
ترجمه :امام حسین علیه السلام فرمودند :من کشته اشک هستم؛ هیچ مؤمنی مرا یاد نمی کند مگر اینکه می گرید.
نظرات (0)