Loading...

#سؤال_660_ شخصی هدیه ای به من داد که #احتمال می دهم غصبی باشد. وظیفه ام چیست؟


✅پاسخ:

1⃣مسعدة بْنِ صدقة عن أبي عبداللَّه قال سَمِعْتُه يَقُول كُلُّ شَيْ ءٍ هُوَ لَك حَلَالٌ حَتَّى تَعْلَمَ أَنَّهُ حَرَامٌ بِعَيْنِه فَتَدَعَهُ مِنْ قِبَلِ نَفْسِكَ و ذَلِك مِثْلُ الثَّوْبِ يَكُونُ قد اشْتَرَيْتَهُ و هُو سَرِقَةٌ أَوِ الْمَمْلُوك عِنْدَك و لَعَلَّهُ حُرٌّ قَدْ بَاعَ نَفْسَهُ أَوْ خُدِعَ فَبِيعَ قَهْراً أَوِ امْرَأَةٍ تَحْتَكَ و هي أُخْتُكَ أَوْ رَضِيعَتُكَ و الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا على هَذَا حَتَّى يَسْتَبِين لَك غَيْرُ ذَلِك أَوْ تَقُومَ بِه الْبَيِّنَة

📚كافي ج۵ص۳۱۳

مسعده بن صدقه گوید : شنیدم امام صادق علیه السلام فرمود : هر چیزی بر تو #حلال است تا وقتی که #علم پیدا کنی که همانا آن، به طور واضح و روشن، حرام است و در نتیجه از نزد خود آن را ترک نمایی!
و مثال آن این است که مثلا لباسی را تو خریده ای در حالی که آن سرقتی بوده است (اما تو نمیدانی) یا برده ای که نزد توست‌ در حالیکه #شاید آزاد باشد که خود را فروخته است یا فریب داده شده و به اجبار فروخته شده است یا زنی که تحت زوجیت توست در حالیکه خواهر یا همشیره توست! و اشیاء همگی بر همین منوال است تا وقتی که غیر آن بر تو #روشن گردد یا #شاهد برای آن اقامه گردد!

2⃣قال أَبو عبداللَّه كُلُّ شَيْ ءٍ يَكُون فِيه حَرَامٌ وَ حَلَالٌ فَهُوَ لَك حَلَالٌ أَبَداً حَتَّى تَعْرِفَ الْحَرَام مِنْهُ بِعَيْنِهِ فَتَدَعَهُ

📚تهذيب ج۹ص۷۹

امام صادق علیه السلام : هر چیزی که در آن حلال و حرام وجود دارد، پس آن همواره بر تو حلال است تا اینکه حرام آن را به طور خالص و آشکار بشناسی و در نتیجه آن را ترک نمایی!

✅ با توجه به دو روایت فوق و غیره، در صورتی که أمر چیزی که نفس #حکم آن برای ما روشن است بر ما مشتبه گردد، تا زمان حصول علم یا اقامه شاهد بر ما حلال است.
به عنوان مثال، حکم لباس و خرید لباس بر ما روشن است که حلال می باشد، اما اگر بر ما مشتبه گردید که نکند این لباسی که این فروشنده به من می دهد از دزدی و خیانت و غصب به دست آورده است، تا زمانی که علم به دزدی و غصبی بودن آن بر ما حاصل نشده است یا شهود عادل بر دزدی و غصبی بودن آن برای ما اقامه نشده است، آن لباس و خرید آن بر ما حلال است هر چند چه بسا در واقع آن لباس دزدی باشد ولی اکنون خرید و استفاده آن بر ما حلال است چون نمی‌دانیم.

✅ روایات مربوط به #مشتبه_شدن_حکم خود شیء متفاوت است:

3⃣عن أَبي عبدالله قال: و إِنَّمَا الْأُمُورُ ثَلَاثَةٌ أَمْرٌ بَيِّنٌ رُشْدُهُ فَيُتَّبَعُ وَ أَمْرٌ بَيِّنٌ غَيُّهُ فَيُجْتَنَبُ وَ أَمْرٌ مُشْكِلٌ يُرَدُّ عِلْمُهُ إِلَى اللَّهِ و إِلَى رَسُولِه قال رَسُولُ اللَّه حَلَالٌ بَيِّنٌ وَ حَرَامٌ بَيِّنٌ و شُبُهَاتٌ بَيْنَ ذَلِكَ فَمَنْ تَرَكَ الشُّبُهَاتِ نَجَا مِنَ الْمُحَرَّمَاتِ و مَنْ أَخَذَ بِالشُّبُهَات ارْتَكَبَ الْمُحَرَّمَاتِ و هَلَكَ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُ ثُمَّ قال في آخر الْحديث فَإِنَّ الْوُقُوفَ عِنْد الشُّبُهَات خَيْرٌ مِنَ الِاقْتِحَام في الْهَلَكَات

📚كافي ج۱ص۶۸

امام صادق علیه السلام فرمود : همانا امور سه دسته است :
امری که هدایت آن روشن است که پیروی می شود
و امری که گمراهی آن واضح است که از آن اجتناب می شود
و امر مشکل ( پیچیده و مشتبه) که علم آن به اللَّه و رسولش رد می شود
رسول الله صلی الله علیه و آله) فرمود : حلال آشکار و حرام آشکار و شبهات مابین آن!
پس کسی که #شبهات_را_ترک_کند از حرامها نجات می یابد و کسی که به شبهات عمل کند مرتکب حرامها می شود و از جایی که نمی داند هلاک می گردد!
و سپس در آخر حدیث فرمود : توقف در نزد شبهات، از در افتادن ناگهانی در هلاکت ها بهتر است!

4⃣امام صادق علیه السلام در مورد دو نفر مُحرم که با هم صیدی کرده بودند و نمی دانستند که آیا کفاره بر هر دوی آنهاست یا یک کفاره برای هر دو کفایت می کند، فرمود:

إِذا أَصبْتمْ مثل هذا فلمْ تَدْروا فعَلَيْكُمْ بالاحْتِياط حَتَّى تَسْأَلُوا عَنْه فَتَعْلَموا

در صورتی که امور مانند این به شما رسید و ندانستید ، بر شما باد به #احتیاط تا اینکه در مورد آن پرسش کنید و علم پیدا کنید!

📚كافي ج۴ص۳۹۱

✅ پس وظیفه در مورد شبهه ای که مشتبه است حرام باشد (مثل صوت مشتبه به غنا)، اجتناب و در مورد چیزی که احتمال وجوب و وظیفه می رود احتیاط و انجام آن است.

✅ در مورد سؤال ما که آن چیزی که هدیه داده می شود حلال روشن است و قبول هدیه نیز حلال روشن است، اما امکان دارد که شخصِ هدیه دهنده از راه غصب یا خیانت و دزدی آن را کسب کرده باشد، تا زمانی که #علم به این امر پیدا نکنیم یا شاهدی برای آن اقامه نشود بر ما حلال است و در صورتی که علم به غصبی بودن پیدا کردیم یا شاهد بر غصبی بودن آن برای ما اقامه گردید،از نزد خود آن را رها می کنیم.

نظرات (0)

...
نام۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹