✅پاسخ :به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: أَيُّمَا عَبْدٍ أَقَالَ مُسْلِماً فِي بَيْعٍ أَقَالَهُ اللَّهُ عَثْرَتَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

📚 الكافي ج۵ص۱۵۳

امام صادق علیه السلام فرمود : هر بنده ای که معامله مسلمان پشیمان شده از معامله را فسخ نماید، اللَّه از لغزش‌های او در روز قیامت در می گذرد و عفو می کند!

2⃣عَنْ هُذَيْلِ بْنِ صَدَقَةَ الطَّحَّانِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّه عَنِ الرَّجُلِ يَشْتَرِي الْمَتَاعَ أَوِ الثَّوْبَ فَيَنْطَلِقُ بِهِ إِلَى مَنْزِلِهِ وَ لَمْ يَنْقُدْ شَيْئاً فَيَبْدُو لَهُ فَيَرُدُّهُ هَلْ يَنْبَغِي ذَلِكَ لَهُ قَالَ لَا إِلَّا أَنْ تَطِيبَ نَفْسُ صَاحِبِهِ.

📚 التهذيب ج۷ص۵۹

هذيل گوید : از امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که کالا یا لباسی را می خرد و آن را برمی دارد و به سوی منزل خود روانه می شود، پس برای او بدا حاصل می شود (نظرش تغییر می کند) و آن جنس را برمی گرداند. آیا این کار برای او رواست؟ امام فرمودند : خیر، مگر اینکه خاطر صاحبش (یعنی فروشنده) موافق و راضی باشد!

✅ مشخص است که در صورت طيب خاطر و رضایت فروشنده است که می توان جنس را به او پس داد و با نارضایتی و اجبار نباید این کار انجام شود.


3⃣عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: أَرْبَعَةٌ يَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ- مَنْ أَقَالَ نَادِماً أَوْ أَغَاثَ لَهْفَانَ أَوْ أَعْتَقَ نَسَمَةً أَوْ زَوَّجَ عَزَباً.
📚 الخصال ص۲۲۴ح ۵۵

امام صادق علیه السلام فرمود : چهار کس هستند که اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ در روز قیامت به آنها نظر می کند :

کسی که معامله پشیمان شده ای را فسخ نماید و برگرداند

یا به فریاد مظلوم غمگین مضطربی برسد

یا برده ای را آزاد کند

یا مرد یا زن مجردی را به ازدواج درآورد.

✅در روایات شیعه که‌ چند مورد آن ذکر شد، به «#إقالة_نادم» سفارش شده است که بر حسب آن اگر شخص به دلیلی از معامله خود پشیمان شده باشد و از طریق خيارات مثل خيار مجلس و خيار شرط و خيار غبن و خيار رؤیت و خيار عيب و غیره نتواند معامله را فسخ نماید، می تواند از طرف مقابل درخواست فسخ معامله را نماید و هر چند طرف مقابل مجبور به قبول اقاله و فسخ معامله نیست، ولی در روایات به اجابت درخواست او ترغیب شده است و ثواب زیادی برای آن قرار داده شده است که چند مورد از روایات آن ذکر گردید.

✅ نحوه انجام اقاله این است که کالا به فروشنده برگشت داده می شود و مبلغ داده شده بابت آن جنس به خریدار مردود می شود.

✅ هر چند اجابت درخواست إقاله برای طرف مقابل واجب قرار داده نشده است، اما اگر فروشنده به شرط خسارت و کم کردن بهای آن کالا، إقاله را بپذیرد، روایت زیر در مورد آن رسيده است :



4⃣عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّه قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ اشْتَرَی ثَوْباً وَ لَمْ یَشْتَرِطْ عَلَی صَاحِبِهِ شَیْئاً فَکَرِهَهُ ثُمَّ رَدَّهُ عَلَی صَاحِبِهِ فَأَبَی أَنْ یَقْبَلَهُ إِلَّا بِوَضِیعَةٍ قَالَ لَا یَصْلُحُ لَهُ أَنْ یَأْخُذَهُ بِوَضِیعَةٍ فَإِنْ جَهِلَ فَأَخَذَهُ وَ بَاعَهُ بِأَکْثَرَ مِنْ ثَمَنِهِ رَدَّ عَلَی صَاحِبِهِ الْأَوَّلِ مَا زَادَ.

📚 الكافي ج۵ص ۱۹۵

حلبی گوید: از امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که لباسی را خریده است و با صاحب آن چیزی شرط نکرده است، پس آن را نمی پسندد و سپس به صاحبش بازمی گرداند ولی او جز با خسارت و کم کردن بهای آن حاضر به قبول و پس گرفتن آن نیست سؤال کردم؛
امام فرمودند : برای او صلاح و درست نیست که با خسارت و کم کردن بها آن را پس بگیرد و اگر ندانست (یا جهالت ورزید) و آن را با خسارت و کم کردن قیمت (مبادله شده) پس گرفت و سپس آن را به قیمت بیشتر فروخت، مازاد آن را به صاحب اول آن (یعنی همان مشتری اول که جنس را پس داد) بر می گرداند!


✅ در حدیث فوق انجام إقاله با خسارت و کم کردن بهای کالا نادرست و غیر صلاح دانسته شده است و اگر فروشنده بر حسب جهل داشتن (یا جهل ورزیدن) چنین کاری انجام دهد و سپس آن جنس را به قیمت بالاتری به فروش برساند ، باید #مازاد آن را به همان صاحب اولش یعنی آن کسی که اول آن جنس را خریده بود و نادم شده بود برگرداند.


اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ