✅پاسخ: از آن جهت که همه جزئیات غسل در یک روایت واحد جمع نیست برای آگاهی از کیفیت غسل تکه هایی از چند روایت با ذکر سند و به ترتیب بیان می شود :

١-#نیت کردن:

عَنْ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ لَا عَمَلَ إِلَّا بِنِیَّةٍ

📚کافی ج ۲ص٨۴

ترجمه:امام سجاد علیه السلام فرمود :هیچ عملی نیست مگر با نیت

٢- گفتن بسم الله الرحمن الرحیم :

عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ إِذَا تَوَضَّأَ أَحَدُکُمْ وَ لَمْ یُسَمِّ کَانَ لِلشَّیْطَانِ فِی وُضُوئِهِ شِرْکٌ وَ إِنْ أَکَلَ أَوْ شَرِبَ أَوْ لَبِسَ وَ کُلَّ شَیْ ءٍ صَنَعَهُ یَنْبَغِی لَهُ أَنْ یُسَمِّیَ عَلَیْهِ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ کَانَ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ شِرْکٌ

📚محاسن ج٢ص۴٣٠

ترجمه:امام صادق علیه السلام فرمود :وقتی یکی از شما وضو بگیرد و بسم الله نگوید شیطان در وضوی او شریک است و اگر غذا بخورد و چیزی بنوشد یا لباسی بپوشد و هر کاری که انجام دهد سزاوار است که در اول آن کار #بسم_الله بگوید؛ اگر این کار را انجام نداد شیطان در آن کار شرکت دارد.

۳- شستن دستها از آرنج تا سر انگشتان یا تا نصف ساق یا در حد دو کف دست قبل از داخل کردن دست در ظرف آب و سپس شستن مکانهای نجس شده بدن:

روایت اول: مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْخِصَالِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِیٍّ فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ قَالَ إِذَا أَرَادَ أَحَدُکُمُ الْغُسْلَ فَلْیَبْدَأْ بِذِرَاعَیْهِ فَلْیَغْسِلْهُمَا

📚خصال ج٢ص۶٣٠

ترجمه: امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمود:وقتی یکی از شما قصد داشت غسل کند، ابتدا دو ذراع خود(فاصله آرنج تا سر انگشت) را شستشو دهد.

روایت دوم: حکم گوید:از امام صادق علیه السلام در مورد غسل جنابت پرسیدم؛ فرمودند :بر دست راستت آب بریز و آنرا شستشو بده سپس هر کجای بدنت که نجس شده است را غسل و شستشو بده و سپس فرج خود را غسل و شستشو بده...

📚تهذیب ج١ص١٣٩

✅نکته:در حدیث کافی ج۳ص۴٣ در صورتی که به دستها نجاستی نباشد، رخصت ترک شستن دست وارد شده است.

۴- شستن فرج و مضمضه و استنشاق (گرداندن آب در دهان و بینی) و سه مشت آب ریختن بر سر و شستن آن و دو بار آب ریختن روی دوش راست و دو بار آب ریختن بر دوش چپ به ترتیب :

روایت اول: زراره گوید:به (امام) گفتم: شخص جنب چگونه غسل کند؟ امام فرمودند :اگر به دستش نجاست نرسیده است آن را در آب فرو می برد و ابتدا با سه مشت آب فرج خود را تمیز می کند سپس سه کف آب بر روی سرش می ریزد سپس بر روی شانه راستش دو بار و بر روی شانه چپش هم دو بار آب می ریزد پس هر قسمت از بدن که (با این آب ریختن ها) آب بر روی آن جاری شود او را (از غسل) کفایت می کند.

📚کافی ج٣ ص۴٣

روایت دوم : أبي بصیر گوید: از امام صادق علیه السلام در مورد غسل جنابت سوال کردم. فرمود:بر روی دو دستت آب می ریزی و آن دو را غسل می دهی سپس دستت را در ظرف آب داخل کن و فرج خود را شستشو بده سپس در دهان و بینی خود آب بگردان(مضمضه و استنشاق کن) و سپس سه بار بر روی سرت آب بریز و صورتت را شستشو بده....

✅نکته :طبق روایات، مضمضه و استنشاق واجب نیست :

قَالَ وَ رُوِیَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ أَنَّ الصَّادِقَ قَالَ فِی غُسْلِ الْجَنَابَةِ إِنْ شِئْتَ أَنْ تَتَمَضْمَضَ وَ تَسْتَنْشِقَ فَافْعَلْ وَ لَیْسَ بِوَاجِبٍ لِأَنَّ الْغُسْلَ عَلَی مَا ظَهَرَ لَا عَلَی مَا بَطَنَ

📚علل الشرایع ج١ص۲٨٧

ترجمه: امام صادق علیه السلام در مورد غسل جنابت فرمودند :اگر خواستی مضمضه و استنشاق کنی انجام بده ولی این کار واجب نیست زیرا غسل دادن بر ظاهر است نه بر باطن!

نکته١-به غیر از غسل میت که کمی با غسل جنابت تفاوت دارد، حدیثی دال بر تفاوت خاص در بین غسل جنابت و سائر غسل ها نرسیده است.

نکته٢- هنگام غسل جنابت و غسل جمعه دعاهای مخصوص در احادیث آمده است از برکت آنها استفاده شود.

نکته٣-بعد از ریختن سه مشت آب بر روی سر یا دو بار بر روی بدن، اگر مکانی خشک ماند لازم است با دست کشیدن بر آن، محل های خشک را نیز غسل دهیم.

امام صادق علیه السلام در مورد کسی که قسمتی از دست یا بدنش را در غسل جنابت ترک کرده فرمودند:اگر یقین دارد و دیگر رطوبتی در بدن ندارد برگردد و آن قسمت ها را غسل دهد (📚تهذیب ج١ص١٠١).

نکته۴-ترتیب های وارده در احادیث مراعات شود خصوصا مقدم داشتن شستن سر بر بدن:

امام صادق علیه السلام فرمود :کسی که غسل جنابت کند و سرش را نشسته باشد و سپس بخواهد سرش را غسل دهد ناگزیر باید کل غسل را اعاده نماید.

📚کافی ج٣ص۴۴

نکته۵- احکام و مسائل زیاد دیگری مربوط به غسل هست که در صورت درخواست مؤمنین عرضه می شود.


اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ