✅پاسخ :به روایت زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ فِي رَجُلٍ لَهُ عَلَى رَجُلٍ مَالٌ فَيَتَقَاضَاهُ وَ لَا يَكُونُ عِنْدَهُ فَيَقُولُ هُوَ عِنْدَكَ مُضَارَبَةً قَالَ لَا يَصْلُحُ حَتَّى تَقْبِضَهُ مِنْهُ.

📚الكافي ج۵ص۲۴۰

امام صادق علیه السلام فرمود :امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در مورد شخصی که مالی از دیگری طلب دارد و آن را از او تقاضا می کند ولی مالی نزد بدهکار موجود نیست، پس به بدهکار می گوید :آن مال به صورت #مضاربه نزد تو باشد، فرمودند : این کار صلاح و درست نیست تا وقتی که (طلب خود را) از او دریافت کند و تحویل بگیرد!


✅طبق روایت فوق، قرارداد مضاربه بستن بر روی مالی که انسان از وجه قرض الحسنه یا غیر آن از دیگری طلب دارد صحيح نیست تا زمانی که آن مال را #دریافت کند و #تحویل بگیرد و بعد از می تواند به صورت مضاربه آن را مجدداً به آن شخص بدهد.

✅در راستای مطلب فوق سؤال دیگری نیز مطرح شده بود، از این قرار که :

✅ شخصی مالی را به صورت #مشارکت در اختیار دیگری قرار می‌دهد و بعد از مدتی که در مشارکت متضرر می شوند، طرفین ختم مشارکت را توافق می کنند و بدون محاسبه میزان خسارت و باقیمانده مال ، قراداد می کنند که آن مال به صورت #مضاربه در اختیار آن شخص باشد!
سپس به اختلاف دچار می شوند و هر کدام از دیگری مطالباتی ادعا می کنند.

✅در این مورد، علاوه بر توجه به حدیث فوق، به دو روایت زیر نیز توجه فرمایید :

2⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ الصَّيْرَفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: كُلُّ شَيْ ءٍ خَالَفَ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رُدَّ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ وَ السُّنَّةِ.

📚 الكافي ج۶ص۵۸

امام باقر علیه السلام فرمود : هر چیزی که با کتاب اللّه عَزَّ وَ جَلَّ مخالف باشد، به کتاب اللَّه و سنت #بازگردانده می شود.

3⃣عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَرْقِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ عَنْ مُوسَی بْنِ بَکْرٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ: کُلُّ مَنْ تَعَدَّی السُّنَّةَ رُدَّ إِلَی السُّنَّةِ

📚الكافي ج1ص70

امام باقر علیه السلام فرمود : هر کس از سنت #تجاوز کند، به سنت #بازگردانده می شود.

✅در راستای عمل به روایات فوق و غیره، قراداد مضاربه طرفین سؤال فوق، غیر صحیح بوده است زیرا صاحب مال بدون دریافت نمودن و تحویل گرفتن مال خود از طرف مقابل، اقدام به بستن قرارداد مضاربه نموده است و این دو باید به همان مرحله پایان مشارکت بازگردند و بر حسب احکام مشارکت بدهی و طلب خود را مشخص نمایند.





اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ