✅پاسخ :به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه أَنَّهُ قَالَ: إِذَا مَاتَ الْمُؤْمِنُ فَحَضَرَ جِنَازَتَهُ أَرْبَعُونَ رَجُلًا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَقَالُوا اللَّهُمَّ إِنَّا لَا نَعْلَمُ مِنْهُ إِلَّا خَيْراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنَّا قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ أَجَزْتُ شَهَادَاتِكُمْ وَ غَفَرْتُ لَهُ مَا عَلِمْتُ مِمَّا لَا تَعْلَمُونَ.

📚الفقيه ج۱ص۱۶۵

امام صادق علیه السلام فرمود :هنگامی که #مؤمن از دنیا برود، پس چهل مرد از #مؤمنين بر جنازه او حاضر شوند و بگویند :

اللَّهُمَّ إِنَّا لَا نَعْلَمُ مِنْهُ إِلَّا خَيْراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنَّا

يعني :خدایا همانا ما از او جز خير و خوبی نمی دانیم و تو از ما به او عالم تر هستی!

الله تبارک و تعالی می فرماید : من شهادت شما را پذیرفتم و آنچه که من از او می دانستم، از چیزهایی که شما نمی دانستید را آمرزیدم!


2⃣ عَنْ سَعْدٍ الْإِسْکَافِ قَالَ لَا أَعْلَمُهُ إِلَّا قَالَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ: قَدْ کَانَ فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ عَابِدٌ فَأُعْجِبَ لَهُ دَاوُدُ فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ لَا یُعْجِبْکَ شَیْ ءٌ مِنْ أَمْرِهِ فَإِنَّهُ مُرَاءٍ قَالَ فَمَاتَ الرَّجُلُ فَأُتِیَ دَاوُدُ وَ قِیلَ لَهُ مَاتَ الرَّجُلُ فَقَالَ دَاوُدُ ادْفِنُوا صَاحِبَکُمْ قَالَ فَأَنْکَرَتْ بَنُو إِسْرَائِیلَ وَ قَالُوا کَیْفَ لَمْ یَحْضُرْهُ قَالَ فَلَمَّا غُسِّلَ قَامَ خَمْسُونَ رَجُلًا فَشَهِدُوا بِاللَّهِ مَا یَعْلَمُونَ مِنْهُ إِلَّا خَیْراً قَالَ فَلَمَّا صَلَّوْا عَلَیْهِ قَامَ خَمْسُونَ آخَرُونَ فَشَهِدُوا بِاللَّهِ مَا یَعْلَمُونَ إِلَّا خَیْراً فَلَمَّا دَفَنُوهُ قَامَ خَمْسُونَ فَشَهِدُوا بِاللَّهِ مَا یَعْلَمُونَ مِنْهُ إِلَّا خَیْراً فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَی دَاوُدَ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَشْهَدَ فُلَاناً فَقَالَ دَاوُدُ یَا رَبِّ لِلَّذِی أَطْلَعْتَنِی عَلَیْهِ مِنْ أَمْرِهِ قَالَ فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ أَنَّ ذَلِکَ کَذَلِکَ وَ لَکِنَّهُ قَدْ شَهِدَ قَوْمٌ مِنَ الْأَحْبَارِ وَ الرُّهْبَانِ مَا یَعْلَمُونَ مِنْهُ إِلَّا خَیْراً فَأَجَزْتُ شَهَادَتَهُمْ عَلَیْهِ وَ غَفَرْتُ لَهُ عِلْمِی فِیهِ

📚 الكافي ج۷ص۴۰۵

امام باقر علیه السلام فرمود : یک عابد در بني إسرائيل بود که حضرت داوود علی نبينا و آله و عليه السلام از او به شگفت آمده بود! خداوند به او وحی فرستاد که چیزی از أمر این عابد تو را به شگفت نیاورد زیرا او #ریاکار است!
گوید :آن عابد از دنیا رفت و به نزد داوود علی نبينا و آله و علیه السلام آمدند و گفتند : آن عابد از دنیا رفت!
داوود علی نبينا و آله و عليه السلام فرمود : رفیق خود را دفن نمائید!
بني إسرائيل اين کار را انکار کردند ( برایشان ناشناخته بود) و گفتند :چطور به جنازه او حاضر نشد؟!
هنگامی که غسل داده شد، پنجاه نفر برخاستند و برای خدا شهادت دادند که از او جز خیر و خوبی نمی دانند!
وقتی بر او نماز خواندند، پنجاه نفر دیگر برخاستند و برای خدا شهادت‌ دادند که از او جز خیر و خوبی نمی دانند!
وقتی او را دفن کردند، پنجاه نفر دیگر برخاستند و شهادت دادند که از این عابد جز خیر و خوبی نمی دانند!
خداوند به داوود علی نبينا و آله و عليه السلام وحی فرستاد که چه چیز تو را مانع شد که به جنازه فلانی (یعنی همان عابد) حاضر شوي؟! فرمود :خدایا، به خاطر همان چیزی که تو از أمر او مرا بر آن مطلع و آگاه نمودی!(یعنی ریاکار بودن آن عابد)!
خداوند فرمود : امر همین طور بود ولی گروهی از أحبار و رهبان شهادت دادند که از او جز خیر و خوبی نمی دانند و من شهادت آنها را پذیرفتم و آنچه را خودم در مورد او می دانستم بخشیدم!

✅آری، مؤمنی که چنان در بین مردم زیسته است که مؤمنان دیگر بتوانند برای او شهادت دهند که جز خیر و خوبی از او نمی دانند، خداوند شهادت این مؤمنان را می پذیرد و آنچه مردم از آن مطلع نبوده اند را مورد آمرزش قرار می دهد و مشخص است که شامل هر کسی و هر شهادت صوري نیست.

✅روایت زیر نیز زیباست :


3⃣الْفَضْل بْنِ عَبْدِ الْمَلِک عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِه علیهم السلام قَال قَال رَسُولُ اللَّه : أَوَّلُ عُنْوَان صَحِیفَةِ الْمُؤْمِنِ بَعْدَ مَوْتِهِ مَا یَقُولُ النَّاسُ فِیهِ إِنْ خَیْراً فَخَیْراً و إِنْ شَرّاً فَشَرّاً

📚امالی شیخ طوسی ج۱ص۴۵

امام صادق علیه السلام از اجدادشان که رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود :ابتدای عنوان نامه اعمال #مؤمن بعد از مرگ او، آن چیزی است که مردم در مورد او می گویند، اگر (آنچه مردم می گویند) خیر باشد (عنوان نامه عمل او) خیر است و اگر شر و بدي باشد، شرّ است!