Loading...

#سوال_1583_ منظور از «أهل ذکر» در سوره نحل و انبیاء چه کسانی هستند؟ و آیا شامل علمای اسلام و علمای اهل کتاب می شود و می تواند از ادله جواز تقلید از غیر معصوم باشد؟




✅ پاسخ : به آیات و روایات زیر توجه فرمایید :



قالَ اللَّه تعالي : وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
📖سوره نحل آيه 43


وَ مَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
📖 سوره انبیاء آیه 7

ترجمه : و ما پیش از تو نفرستادیم مگر مردانی که به‌ آنها وحی می کردیم. پس اگر نمی دانید از #اهل_ذکر سوال کنید.



1⃣ فِیمَا بَیَّنَ الرِّضَا علیه السلام عِنْدَ الْمَأْمُونِ مِنْ فَضْلِ الْعِتْرَةِ الطَّاهِرَةِ أَنْ قَالَ وَ أَمَّا التَّاسِعَةُ فَنَحْنُ أَهْلُ الذِّکْرِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ فَنَحْنُ أَهْلُ الذِّکْرِ فَاسْأَلُونَا إِنْ کُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ فَقَالَتِ الْعُلَمَاءُ إِنَّمَا عَنَی بِذَلِکَ الْیَهُودَ وَ النَّصَارَی فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ علیه السلام سُبْحَانَ اللَّهِ وَ هَلْ یَجُوزُ ذَلِکَ إِذاً یَدْعُونَنَا إِلَی دِینِهِمْ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنْ دِینِ الْإِسْلَامِ فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَهَلْ عِنْدَکَ فِی ذَلِکَ شَرْحٌ بِخِلَافِ مَا قَالُوا یَا أَبَا الْحَسَنِ فَقَالَ علیه السلام نَعَمْ الذِّکْرُ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ نَحْنُ أَهْلُهُ وَ ذَلِکَ بَیِّنٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَیْثُ یَقُولُ فِی سُورَةِ الطَّلَاقِ فَاتَّقُوا اللَّهَ یا أُولِی الْأَلْبابِ الَّذِینَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَیْکُمْ ذِکْراً رَسُولًا یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِ اللَّهِ مُبَیِّناتٍ فَالذِّکْرُ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ نَحْنُ أَهْلُهُ

📚بحار الأنوار ج23ص173 به نقل از عیون الأخبار الرضا ص۱۳۲.



در ضمن سخنانی که امام رضا صلوات اللَّه علیه پیش مأمون راجع به فضیلت عترت طاهره تبیین کرد، فرمود : اما مورد نهم این است که ما اهل ذکر هستیم؛ کسانی که اللَّه فرموده است : «فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» پس ما اهل ذکر هستیم، پس از ما بپرسید اگر نمی دانید!
پس علما گفتند : منظور یهود و نصارا هستند! امام رضا صلوات اللَّه فرمود : سبحان اللَّه! آیا چنین چیزی جایز است؟ در این صورت آنها ما را به دین خود دعوت می کنند و می گویند از دین اسلام بهتر است!
مأمون گفت : آیا شما توضیح دیگری بر خلاف آنچه آنها گفتند برای آن دارید؟ امام فرمود : بله! «ذکر» رسول اللَّه صلّی اللّه علیه و آله است و ما «اهل ذکر» هستیم و این مطلب در قرآن روشن است! آنجا که در سوره طلاق (آیه 10 و 11) می‌فرماید : «فَاتَّقُوا اللَّهَ یا أُولِی الْأَلْبابِ الَّذِینَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَیْکُمْ ذِکْراً * رَسُولًا یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِ اللَّهِ مُبَیِّناتٍ»
یعنی : {پس ای خردمندانی که ایمان آورده اید، تقوای الهی پیشه کنید، به راستی که اللَّه «ذکری» را به سوی شما فرو فرستاده است! (که او) #پیامبری است که آیات روشنگر خدا را بر شما تلاوت می‌کند!
پس ذکر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله است و ما اهل ذکر هستیم!



2⃣عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ مَنْ هُمْ قَالَ نَحْنُ قَالَ قُلْتُ عَلَیْنَا أَنْ نَسْأَلَکُمْ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ عَلَیْکُمْ أَنْ تُجِیبُونَا قَالَ ذَلِکَ إِلَیْنَا

📚 بصائر الدرجات ص۱۲

هشام گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد گفتار اللَّه تعالي که می فرماید: « اگر نمی دانید، پس از أهل ذکر سوال کنید» پرسش کردم که «أهل ذکر» چه کسانی هستند؟ فرمود : ما!
گفتم : آیا بر عهده ماست که از شما سؤال کنیم؟ فرمود : بله! گفتم : بر شماست که جواب ما را بدهید؟ فرمود : این به دست ماست!




3⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام فِی قَوْلِ اللَّهِ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ قَالَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّکْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ

📚 بصائر الدرجات ص۱۲

محمد بن مسلم از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد آیهٔ « پس از أهل ذکر سؤال کنید اگر نمی دانید» روایت کرده که فرمود : ما أهل ذکر هستیم و ما سؤال شوندگان هستیم!






4⃣عن برید بن معاویة عن أبی جعفر قال: قُلْتُ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ قَالَ الذِّکْرُ الْقُرْآنُ و نَحْنُ الْمَسْئُولُون

📚بصائر الدرجات ص۱۲

برید گوید : به امام باقر صلوات اللَّه علیه گفتم : گفتار اللَّه که می فرماید : «اگر نمی دانید از اهل ذکر سؤال کنید» (منظور کیست)؟ فرمود : «ذکر» قرآن است و ما اهل بیت پرسش شوندگان هستیم!




5⃣عن المعلی بن خنیس عن أبی عبداللَّه فی قوْل اللَّهِ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ قَالَ هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله فَذَکَرْنَا لَهُ حَدِیثَ الْکَلْبِیِّ أَنَّهُ قَالَ هِیَ فی أَهْلِ الْکِتَابِ قَالَ فَلَعَنَهُ و کَذَّبَهُ

📚بصائر الدرجات ص۱۳

معلی گوید : امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد آیهٔ «اگر نمی دانید از أهل ذکر سؤال کنید» فرمود : «أهل ذکر» آل محمد صلوات اللَّه علیهم» هستنند.
پس ما حدیث کلبی که گفته است أهل ذکر همان اهل کتاب (یعنی یهود و نصاری) هستند را ذکر کردیم؛ پس امام او را تکذیب و لعنت نمود!




6⃣عن محمد بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: قُلْتُ لَهُ إِنَّ مَنْ عِنْدَنَا یَزْعُمُونَ أَنَّ قَوْلَ اللَّهِ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ أَنَّهُمُ الْیَهُودُ وَ النَّصَارَی قَالَ إِذاً یَدْعُونَهُمْ إِلَی دِینِهِمْ ثُمَّ أَشَارَ بِیَدِهِ إِلَی صَدْرِهِ فَقَالَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّکْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ

📚بصائر الدرجات ص۱۳

محمد بن مسلم گوید : به امام باقر صلوات اللَّه علیه گفتم : نزد ما کسانی هستند که می پندارند گفتار اللَّه که می فرماید : «پس از أهل ذکر سؤال کنید اگر نمی دانید» منظور یهود و نصاری هستند! امام فرمودند : اگر چنین باشد یهود و نصاری آنها را به دین خود دعوت می کنند! سپس امام با دست به سینه اش اشاره کرد و فرمود : ما أهل ذکر هستیم و ما پرسش شوندگان هستیم!




7⃣عَنْ عَبْدِالْحَمِیدِ عَنْ أَبِی عَبْداللَّهِ علیه السلام فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ قَالَ کِتَابُ اللَّهِ الذِّکْرُ وَ أَهْلُهُ آلُ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ أَمَرَ اللَّهُ بِسُؤَالِهِمْ وَ لَمْ یُؤْمَرُوا بِسُؤَالِ الْجُهَّالِ وَ سَمَّی اللَّهُ الْقُرْآنَ ذِکْراً فَقَالَ وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ

📚بصائر الدرجات ص۱۳

امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد آیهٔ «پس از أهل ذکر سؤال کنید اگر نمی دانید» فرمود : قرآن ذکر است و اهل آن آل محمد صلوات اللَّه علیهم هستند که اللَّه به پرسش از آنها دستور داده است و اللَّه به پرسش از جاهلان دستور نمی دهد و اللَّه قرآن را ذکر نامیده است، آنجا که فرموده است : ما ذکر را به سوی تو نازل کردیم تا برای مردم آنچه به سوی آنها نازل شده است را بیان نمایی و به این امید که تفکر نمایند!



✅ در تعیین «أهل ذکر» در آیه 43 سوره نحل و آیه 7 سوره انبیاء که اللَّه تعالي ما را به پرسش از آنها دستور داده است دهها روایت در کتب تفسیری و غیره آمده است که منظور از آنها ائمه اطهار صلوات اللَّه علیهم اجمعین هستند و در هیچ روایتی از معصومین، به غیر اهل بیت علیهم السلام تفسیر و تأویل نشده است.

در روایات فوق و غیره اهل بیت علیهم السلام با آوردن شاهد قرآنی تبیین نموده اند که «ذکر» در ظاهر قرآن صریحاً به پیامبر صلی اللَّه علیه و آله و به قرآن إطلاق شده است و أهل پیامبر و أهل قرآن کسانی جز اهل بیت علیهم السلام نیستند و لذا «أهل ذکر» در این آیه #منحصر در پیامبر و امامان معصوم صلوات اللَّه علیهم اجمعین می باشد.

✅ اما از دیرباز مفسرین عُمَری ذکر را به معنای تورات و انجیل و غیره می گرفتند و لذا أهل ذکر را به علمای یهود و نصارا و غیره تفسیر می کردند که اهل بیت علیهم السلام با ادله آن را مردود نموده اند و آن را با ادله قرآنی منحصر در معصومین نموده اند.

✅ متأسفانه با وجود دهها روایت در کتب معتبر و مشهور شیعه، در زمان معاصر برخی از مترجمین و مفسرین مدعی تشیع، در ترجمه و تفسیر این آیه آن را عمومیت داده اند و آن را به هر فرد اهل اطلاع تعمیم داده اند و حتی صریحاً علمای یهود و نصارا را از مصادیق این آیه شمرده اند و أهل بيت علیهم السلام را تنها یکی از مصادیق این آیه به حساب آورده اند! در حالیکه در روایات فوق و غیره به صراحت یهود و نصارا از اینکه از مصادیق أهل ذکر باشند کنار زده شده اند و منحصر در پیامبر و أهل بيت صلوات اللَّه علیهم اجمعین شده است.

✅ همچنین با وجود روایات صریح، روشن است که این آیه به هیچ عنوان نمی تواند دلیلی بر جواز تقلید از غیر معصوم باشد.


https://t.me/porseshvapasokhe

نظرات (0)

...
نام۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹