✅ پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :



1⃣عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْیَنَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَنِ الرَّجُلِ یَکُونُ عَلَیْهِ الدَّیْنُ لَا یَقْدِرُ عَلَی صَاحِبِهِ وَ لَا عَلَی وَلِیٍّ لَهُ وَ لَا یَدْرِی بِأَیِّ أَرْضٍ هُوَ قَالَ لَا جُنَاحَ عَلَیْهِ بَعْدَ أَنْ یَعْلَمَ اللَّهُ مِنْهُ أَنَّ نِیَّتَهُ الْأَدَاءُ.

📚 التهذیب ج۶ص۱۸۸

زراره گوید : از امام باقر صلوات اللَّه علیه در مورد شخصی که یک بدهی بر عهده او می باشد و به صاحب آن و ولیِّ و وارث او دسترسی ندارد و نمی داند او در کدام سرزمین است سؤال کردم؛ امام فرمودند : بعد از اینکه اللَّه از او بداند که او قصد و نیت پرداخت دارد گناهی بر او نیست!



2⃣عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ: سَأَلَ حَفْصٌ الْأَعْوَرُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ أَنَا عِنْدَهُ جَالِسٌ قَالَ إِنَّهُ کَانَ لِأَبِی أَجِیرٌ کَانَ یَقُومُ فِی رَحَاهُ وَ لَهُ عِنْدَنَا دَرَاهِمُ وَ لَیْسَ لَهُ وَارِثٌ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ تُدْفَعُ إِلَی الْمَسَاکِینِ ثُمَّ قَالَ رَأْیُکَ فِیهَا ثُمَّ أَعَادَ عَلَیْهِ الْمَسْأَلَةَ فَقَالَ لَهُ مِثْلَ ذَلِکَ فَأَعَادَ عَلَیْهِ الْمَسْأَلَةَ ثَالِثَةً فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ تَطْلُبُ وَارِثاً فَإِنْ وَجَدْتَ وَارِثاً وَ إِلَّا فَهُوَ کَسَبِیلِ مَالِکَ ثُمَّ قَالَ مَا عَسَی أَنْ یُصْنَعَ بِهَا ثُمَ قَالَ تُوصِی بِهَا فَإِنْ جَاءَ طَالِبُهَا وَ إِلَّا فَهِیَ کَسَبِیلِ مَالِکَ.

📚 التهذیب ج۷ص۱۷۷


هشام گوید : حفص در حالیکه من نزد او نشسته بودم از امام صادق صلوات اللَّه علیه سؤال کرد و گفت : پدرم کارگری داشت که در آسیاب او کار می کرد و درهمهایی از او نزد ما بود و وارثی برای او نیست. پس امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : آن را به مسکین ها پرداخت می کنی. او گفت : نظر شما در این مورد چیست و دوباره سؤال خود را مطرح نمود! امام همان گفتار را بر او تکرار کرد. پس برای بار سوم او سؤال خود را تکرار کرد! امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : وارثی برای او جستجو کن، پس اگر وارثی برایش پیدا کردی (که به او می دهی) و در غیر این صورت مانند مال خودت خواهد بود. سپس فرمود : چه کاری سزاوار است که انجام دهد؟! و فرمود : به آن #وصیت می کند، پس اگر طالب آن آمد که هیچ و در غیر آن صورت مانند مال خودت می باشد!



3⃣عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ: سَأَلَ خَطَّابٌ الْأَعْوَرُ أَبَا إِبْرَاهِیمَ وَ أَنَا جَالِسٌ فَقَالَ إِنَّهُ کَانَ عِنْدَ أَبِی أَجِیرٌ یَعْمَلُ عِنْدَهُ بِالْأَجْرِ فَفَقَدْنَاهُ وَ بَقِیَ لَهُ مِنْ أَجْرِهِ شَیْءٌ وَ لَا نَعْرِفُ لَهُ وَارِثاً قَالَ فَاطْلُبُوهُ قَالَ قَدْ طَلَبْنَاهُ فَلَمْ نَجِدْهُ قَالَ فَقَالَ مَسَاکِینُ وَ حَرَّکَ یَدَیْهِ قَالَ فَأَعَادَ عَلَیْهِ قَالَ اطْلُبْ وَ اجْهَدْ فَإِنْ قَدَرْتَ عَلَیْهِ وَ إِلَّا فَهُوَ کَسَبِیلِ مَالِکَ حَتَّی یَجِیءَ لَهُ طَالِبٌ فَإِنْ حَدَثَ بِکَ حَدَثٌ فَأَوْصِ بِهِ إِنْ جَاءَ لَهُ طَالِبٌ أَنْ یُدْفَعَ إِلَیْهِ.

📚 الکافی ج۷ص۱۵۳

هشام گوید : حفص از امام صادق صلوات اللَّه علیه سوال کرد و من هم نشسته بودم. پس گفت : کارگری پیش پدرم بود که با اُجرت پیش او کار می کرد و ما او را گُم کردیم و مقداری از مزد او باقی مانده بود و وارثی هم برایش نمی شناسیم. امام فرمودند : او را جستجو کنید. گفتم : جستجو کردیم ولی او را نیافتیم! پس امام دو دستش را تکان داد و فرمود : به مساکین (بدهید)!
او دوباره سؤالش را تکرار کرد! امام فرمود : جستجو کن و کوشش کن، پس اگر بر او دست یافتی که (به او می دهی) و در غیر این صورت همانند مال خودت می باشد تا زمانی که طالب آن بیاید، پس اگر اتفاقی برایت افتاد، وصیت کن که اگر طالب آن آمد به او تحویل داده شود!


✅ با توجه به روایات فوق و غیره، اگر کسی به دیگری بدهکار باشد و شخص طلبکار از دنیا برود، باید آن بدهی به وارثان او پرداخت گردد و در صورتی که هیچ وارثی برایش یافت نشود، بین صدقه دادن آن مال يا نگه داشتن آن در بین اموال خود و وصیت کردن در مورد آن مخیر است.
لذا اگر فرد طلبکاری که از دنیا رفته است وارث قابل دسترسی در یکی از طبقات داشته باشد، باید مال تحویل او داده شود و نمی توان آن را صدقه داد.



اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر


https://t.me/porseshvapasokhe