✅پاسخ : شاهد و بیِّنه در جاهایی مانند : اثبات هلال ماه، طلاق، اثبات زنا، لواط و اثبات بدهی مالی و .... استفاده می شود که این شهود لازم است دارای صفاتی باشند تا شهادت آنها مورد قبول باشد.
در چند قسمت برخی از شرایط شاهد با ذکر روایات آن بیان می گردد :



1⃣عَنِ ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام بِمَ‏ تُعْرَفُ‏ عَدَالَةُ الرَّجُلِ‏ بَيْنَ‏ الْمُسْلِمِينَ‏ حَتَّى تُقْبَلَ شَهَادَتُهُ لَهُمْ وَ عَلَيْهِمْ قَالَ فَقَالَ أَنْ تَعْرِفُوهُ بِالسِّتْرِ وَ الْعَفَافِ وَ الْكَفِّ عَنِ الْبَطْنِ وَ الْفَرْجِ وَ الْيَدِ وَ اللِّسَانِ وَ يُعْرَفَ بِاجْتِنَابِ الْكَبَائِرِ الَّتِي أَوْعَدَ اللَّهُ عَلَيْهَا النَّارَ مِنْ شُرْبِ الْخَمْرِ وَ الزِّنَا وَ الرِّبَا وَ عُقُوقِ الْوَالِدَيْنِ وَ الْفِرَارِ مِنَ الزَّحْفِ وَ غَيْرِ ذَلِكَ وَ الدَّالُّ عَلَى ذَلِكَ كُلِّهِ وَ السَّاتِرُ لِجَمِيعِ عُيُوبِهِ حَتَّى يَحْرُمَ عَلَى الْمُسْلِمِينَ تَفْتِيشُ مَا وَرَاءَ ذَلِكَ مِنْ عَثَرَاتِهِ وَ غِيبَتُهُ وَ يَجِبَ عَلَيْهِمْ تَوَلِّيهِ وَ إِظْهَارُ عَدَالَتِهِ فِي النَّاسِ التَّعَاهُدُ لِلصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ إِذَا وَاظَبَ عَلَيْهِنَّ وَ حَافَظَ مَوَاقِيتَهُنَّ بِإِحْضَارِ جَمَاعَةِ الْمُسْلِمِينَ وَ أَنْ لَا يَتَخَلَّفَ عَنْ جَمَاعَتِهِمْ وَ مُصَلَّاهُمْ إِلَّا مِنْ عِلَّةٍ وَ ذَلِكَ أَنَ‏ الصَّلَاةَ سِتْرٌ وَ كَفَّارَةٌ لِلذُّنُوبِ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَمْ يَكُنْ لِأَحَدٍ أَنْ يَشْهَدَ عَلَى أَحَدٍ بِالصَّلَاحِ لِأَنَّ مَنْ لَمْ يُصَلِّ فَلَا صَلَاحَ لَهُ بَيْنَ الْمُسْلِمِينَ لِأَنَّ الْحُكْمَ جَرَى فِيهِ مِنَ اللَّهِ وَ مِنْ رَسُولِهِ صلی الله علیه و آله بِالْحَرَقِ فِي جَوْفِ بَيْتِهِ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَمْ يُصَلِّ فِي الْمَسْجِدِ مَعَ الْمُسْلِمِينَ إِلَّا مِنْ عِلَّةٍ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لَا غِيبَةَ إِلَّا لِمَنْ صَلَّى فِي جَوْفِ بَيْتِهِ وَ رَغِبَ عَنْ جَمَاعَتِنَا وَ مَنْ رَغِبَ عَنْ جَمَاعَةِ الْمُسْلِمِينَ وَجَبَتْ غِيبَتُهُ وَ سَقَطَتْ بَيْنَهُمْ عَدَالَتُهُ وَ وَجَبَ هِجْرَانُهُ وَ إِذَا رُفِعَ إِلَى إِمَامِ الْمُسْلِمِينَ أَنْذَرَهُ وَ حَذَّرَهُ فَإِنْ حَضَرَ جَمَاعَةَ الْمُسْلِمِينَ وَ إِلَّا أَحْرَقَ عَلَيْهِ بَيْتَهُ وَ مَنْ لَزِمَ جَمَاعَتَهُمْ حَرُمَتْ عَلَيْهِمْ غِيبَتُهُ وَ ثَبَتَتْ عَدَالَتُهُ بَيْنَهُمْ.

📚 الإستبصار ج‏3 ص 13


ابن أبى يعفور گويد : به امام صادق عليه السّلام عرض كردم : عدالت‏ شخص‏ در ميان مسلمانان با چه ميزان شناخته مى‏شود تا قبول شهادتش به نفع يا به ضررشان جايز باشد؟ فرمود : اینکه او را به پرده پوشی (و حیا) و پاكدامنى و خوددارى در باب شکم و فَرْج‏ و دست و زبان بشناسید و همچنین به ترك كبائرى كه اللَّه برای آن وعده آتش داده است شناخته شود : مثل شرابخوارى و زنا و رباخوارى، و آزار و نافرمانی پدر و مادر، و فرار از جبهه جنگ، و غیر آن، و آنچه که بر همه اين امور دلالت دارد و همه عيوبش را مى‏پوشاند به گونه‏اى كه تفتيش ماوراى آن از لغزش‏ها و غیبت کردنش بر مسلمانان حرام مى‏گردد و بر آنان واجب مى‏شود كه او را دوست بدارند و عدالتش را در ميان مسلمانان اظهار كنند، همان توجه و مراقبت نسبت به نمازهاى پنجگانه است؛ اگر بر آنها مواظبت داشته باشد و با حضور خويش در جماعت مسلمانان، اوقات نماز را پاس بدارد و از جماعت مسلمانان در مصلّایشان جز با دليل، تخلّف نورزد. و اين بدان جهت است كه نماز، پوشش و كفّارۀ گناهان است و اگر اینچنين نبود، احدى نمی توانست بر كسى شهادت به صلاح و شايستگى بدهد. چون كسى كه نماز نخواند، در ميان مسلمانان، صلاح ندارد؛ چرا كه درباره او از سوى اللَّه و رسول او حكم آمده كه او را در دل خانه‏اش آتش بزنند. و رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرموده است : كسى كه _جز از روی علّت_ در مسجد همراه جماعت مسلمین نماز نخواند، نمازی از برای او نیست و رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله فرمود : غيبت نيست (يعنى جايز نيست‏) مگر نسبت به كسى كه در دل خانه‏اش نماز گزارد و از جماعت ما اعراض كند و هر كس كه از جماعت مسلمانان اعراض كند، غيبتش واجب و عدالتش ميان مسلمانان ساقط و دورى از وى واجب است و اگر او را نزد امام مسلمانان ببرند، امام او را بيم مى‏دهد و بر حذر میدارد. پس از آن، اگر به جماعت مسلمانان حاضر گشت (كه هيچ‏)؛ وگرنه خانه‏اش را بر رويش مى‏سوزاند و هر كس كه ملازم و همراه جماعت مسلمانان باشد، غيبتش بر آنان حرام و #عدالت او در ميان آنان ثابت است.»





https://t.me/porseshvapasokhe


2⃣عَنْ يُونُسَ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: سَأَلْتُهُ‏ عَنِ‏ الْبَيِّنَةِ إِذَا أُقِيمَتْ عَلَى الْحَقِّ أَ يَحِلُّ لِلْقَاضِي أَنْ يَقْضِيَ بِقَوْلِ الْبَيِّنَةِ إِذَا لَمْ يَعْرِفْهُمْ مِنْ غَيْرِ مَسْأَلَةٍ قَالَ فَقَالَ خَمْسَةُ أَشْيَاءَ يَجِبُ عَلَى النَّاسِ أَنْ يَأْخُذُوا بِهَا ظَاهِرَ الْحُكْمِ الْوِلَايَاتُ وَ التَّنَاكُحُ وَ الْمَوَارِيثُ وَ الذَّبَائِحُ وَ الشَّهَادَاتُ فَإِذَا كَانَ ظَاهِرُهُ ظَاهِراً مَأْمُوناً جَازَتْ شَهَادَتُهُ وَ لَا يُسْأَلُ عَنْ بَاطِنِهِ.

📚 الكافي ج‏7 ص431


راوی گوید : از امام صادق عليه السّلام در مورد اقامۀ بیّنه بر اساس حق سؤال‏ كردم‏ که آیا برای قاضى‏ حلال است كه بدون سؤال و بررسی، بقول شهود ترتيب اثر دهد و در حالیکه ایشان را نمیشناسد حكم را صادر نمايد؟ فرمود : پنج چيز است كه مردم بايد بظاهر آن أخذ نموده و عمل كنند : 1- ولايات 2- مناكح (زناشويى) 3- ذبايح 4- شهادات 5- أنساب ( نسبت فرزند به پدر و صاحب فراش)، پس هر گاه كسى ظاهری مورد اطمينان داشت، شهادتش جايز بوده و ضمير و باطنش جستجو نمی شود.



3⃣عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ سَیَابَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنْ شَهَادَةِ مَنْ یَلْعَبُ بِالْحَمَامِ قَالَ لَا بَأْسَ إِذَا کَانَ لَا یُعْرَفُ بِفِسْقٍ الْحَدِیثَ.

📚 الفقیه ج۳ص۴۸

علاء بن سیابه گوید : از امام صادق علیه السلام در مورد شهادت کسی که کبوتر بازی میکند سؤال نمودم؛ امام فرمود: باکی نیست، در صورتیکه به #فسق شناخته نشود ...



4⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَیْسٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ فِی حَدِیثٍ أَنَّ عَلِیّاً علیه السلام قَالَ: لَا أَقْبَلُ شَهَادَةَ الْفَاسِقِ إِلَّا عَلَی نَفْسِهِ.

📚 الفقیه ج۳ص۵۰

امیر المومنین صلوات اللَّه علیه در ضمن حدیثی فرمودند : شهادت شخص فاسق را جز بر علیه خودش قبول نمی کنم!



5⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: لَوْ کَانَ الْأَمْرُ إِلَیْنَا لَأَجَزْنَا شَهَادَةَ الرَّجُلِ إِذَا عُلِمَ مِنْهُ خَیْرٌ مَعَ یَمِینِ الْخَصْمِ فِی حُقُوقِ النَّاسِ الْحَدِیثَ.

📚 الفقیه ج۳ص۵۴

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمودند : اگر امر (خلافت) در دست ما بود، هر آینه در باب حقوق مردم، شهادت مرد را در صورتیکه خیر و صلاح از او شناخته می شد به همراه قسمِ شخصِ مخاصم، ترتیب اثر می دادم!



6⃣عَنْ عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَوْ قَالَ سَأَلَهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ عَنِ الرَّجُلِ یَشْهَدُ لِأَبِیهِ أَوِ الْأَخِ لِأَخِیهِ أَوِ الرَّجُلِ لِامْرَأَتِهِ قَالَ لَا بَأْسَ بِذَلِکَ إِذَا کَانَ خَیِّراً تُقْبَلُ شَهَادَتُهُ لِأَبِیهِ وَ الْأَبِ لِابْنِهِ وَ الْأَخِ لِأَخِیهِ

📚 الفقیه ج۳ص۴۱

عمار بن مروان گوید : از امام صادق علیه السلام درباره شهادت شخص برای پدرش یا برادر برای برادرش یا مرد برای همسرش سؤال نمودم، ایشان فرمودند : در صورتیکه نیکوکار و اهل صلاح باشد، شهادتش برای پدرش قبول می شود و (همچنین است) پدر نسبت به فرزندش و برادر نسبت به برادرش!


7⃣عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: لَا بَأْسَ بِشَهَادَةِ الضَّیْفِ إِذَا کَانَ عَفِیفاً صَائِناً الْحَدِیثَ.

📚 الفقیه ج۳ص۴۴

ابو بصير از امام صادق علیه السلام روايت كرده است‏ كه فرمود : نسبت به شهادت‏ ميهمان (برای میزبان)‏ باکی نیست در صورتى كه داراى عفت (پاکدامنی) و صيانت نفس باشد!



8⃣عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام لَا بَأْسَ بِشَهَادَةِ الْمَمْلُوکِ إِذَا کَانَ عَدْلًا.

📚 الکافی ج۷ص۳۸۹

امام صادق علیه السلام از امیرالمومنین علیه السلام روایت کرده که ایشان فرمودند : باکی به شهادت مملوک نیست در صورتیکه #عادل باشد!



9⃣عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ زِیَادٍ الْکَرْخِیِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیه السلام قَالَ: مَنْ صَلَّی خَمْسَ صَلَوَاتٍ فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَةِ فِی جَمَاعَةٍ فَظُنُّوا بِهِ خَیْراً وَ أَجِیزُوا شَهَادَتَهُ.

📚 أمالی الصدوق ص۲۷۸ح۲۳

امام صادق علیه السلام فرمود : هر کس نمازهای پنجگانه (فریضه) در شبانه روز را در جماعت بخواند؛ پس نسبت به او گمان خیر داشته و شهادتش را جائز و روا بدارید!






https://t.me/porseshvapasokhe


0⃣1⃣عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ: قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام وَ قَدْ قُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَخْبِرْنِی عَمَّنْ تُقْبَلُ شَهَادَتُهُ وَ مَنْ لَا تُقْبَلُ فَقَالَ یَا عَلْقَمَةُ کُلُّ مَنْ کَانَ عَلَی فِطْرَةِ الْإِسْلَامِ- جَازَتْ شَهَادَتُهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ تُقْبَلُ شَهَادَةُ مُقْتَرِفٍ بِالذُّنُوبِ فَقَالَ یَا عَلْقَمَةُ- لَوْ لَمْ تُقْبَلْ شَهَادَةُ الْمُقْتَرِفِینَ لِلذُّنُوبِ لَمَا قُبِلَتْ إِلَّا شَهَادَةُ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْأَوْصِیَاءِ لِأَنَّهُمُ الْمَعْصُومُونَ دُونَ سَائِرِ الْخَلْقِ فَمَنْ لَمْ تَرَهُ بِعَیْنِکَ یَرْتَکِبُ ذَنْباً أَوْ لَمْ یَشْهَدْ عَلَیْهِ بِذَلِکَ شَاهِدَانِ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ الْعَدَالَةِ وَ السَّتْرِ وَ شَهَادَتُهُ مَقْبُولَةٌ وَ إِنْ کَانَ فِی نَفْسِهِ مُذْنِباً وَ مَنِ اغْتَابَهُ بِمَا فِیهِ فَهُوَ خَارِجٌ مِنْ وَلَایَةِ اللَّهِ دَاخِلٌ فِی وَلَایَةِ الشَّیْطَانِ.

📚 أمالی الصدوق ص۹۱ح۳

علقمه‏ گويد : از امام صادق علیه السلام درباره كسى كه شهادتش پذيرفته میشود يا پذيرفته نمیشود پرسيدم فرمود : اى علقمه‏ هر كس بر فطرت اسلام باشد شهادتش پذيرفته است، گفتم شهادت گنه‏كاران پذيرفته است؟ فرمود: اگر شهادت گنه‏كاران پذيرفته نباشد بايد جز شهادت انبياء و اوصياء پذيرفته نشود چرا كه ایشان سوای بقیۀ مخلوقات، معصوم میباشند. پس هر كس که با چشمت‏ نديدى گناه كند يا دو نفر به گناه او گواهى داده باشند از اهل عدالت و پرده پوشی (و حیا) است و شهادتش پذيرفته است و اگرچه پيش خود گنهكار باشد و هر كه او را به چیزی که در اوست غيبت كند از ولایت اللَّه خارج شده و در ولایت شیطان داخل گشته است!



1⃣1⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ علیهم السلام قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ عَامَلَ النَّاسَ فَلَمْ یَظْلِمْهُمْ وَ حَدَّثَهُمْ فَلَمْ یَکْذِبْهُمْ وَ وَعَدَهُمْ فَلَمْ یُخْلِفْهُمْ فَهُوَ مِمَّنْ کَمَلَتْ مُرُوءَتُهُ وَ ظَهَرَتْ عَدَالَتُهُ وَ وَجَبَتْ أُخُوَّتُهُ وَ حَرُمَتْ غِیبَتُهُ.

📚 الخصال ص۲۰۸ح۲۸

امام صادق علیه السلام فرمود : هر كه در معامله و رفتار متقابل با مردم، به ایشان ستم نكند و در گفتارش به آنان دروغ نگويد، و در وعده‏اى كه به آنها مى‏دهد خلف وعده ننمايد، از كسانى است كه مروّتش‏ كامل، و عدالتش ظاهر است، و برادری کردن با او واجب و غيبتش بر ديگران حرام میباشد!



2⃣1⃣عَنْ حَرِیزٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِی أَرْبَعَةٍ شَهِدُوا عَلَی رَجُلٍ مُحْصَنٍ بِالزِّنَا فَعُدِّلَ مِنْهُمُ اثْنَانِ وَ لَمْ یُعَدَّلِ الْآخَرَانِ فَقَالَ إِذَا کَانُوا أَرْبَعَةً مِنَ الْمُسْلِمِینَ لَیْسَ یُعْرَفُونَ بِشَهَادَةِ الزُّورِ أُجِیزَتْ شَهَادَتُهُمْ جَمِیعاً وَ أُقِیمَ الْحَدُّ عَلَی الَّذِی شَهِدُوا عَلَیْهِ إِنَّمَا عَلَیْهِمْ أَنْ یَشْهَدُوا بِمَا أَبْصَرُوا وَ عَلِمُوا وَ عَلَی الْوَالِی أَنْ یُجِیزَ شَهَادَتَهُمْ إِلَّا أَنْ یَکُونُوا مَعْرُوفِینَ بِالْفِسْقِ.

📚 التهذیب ج۶ص۲۷۷


حریز گوید : امام صادق علیه السلام درباره چهار نفر که بر علیه مردی همسردار شهادت به زنا میدهند در حالیکه عدالت دو نفر از شهود ثابت و دو نفر دیگر ثابت نیست؛ فرمودند: در صورتیکه چهار نفر مسلمان بوده و به شهادت باطل دادن معروف نباشند؛ شهادت همه آنها جائز بوده و بر کسیکه بر علیه او شهادت دادند اقامۀ حد میشود جز این نیست که بر عهدۀ ایشان است که نسبت به چیزی که دیده و یقین نموده اند شهادت دهند و بر عهدۀ حاکم است که شهادت آنها را جز در صورتیکه معروف به فسق باشند جاری نماید!


3⃣1⃣عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ أَبِی زِیَادٍ السَّکُونِیِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ علیهما السلام أَنَّ شَهَادَةَ الْأَخِ لِأَخِیهِ تَجُوزُ إِذَا کَانَ مَرْضِیّاً وَ مَعَهُ شَاهِدٌ آخَرُ.

📚 التهذیب ج۶ص۲۸۶

امام باقر علیه السلام فرمودند : شهادت برادر نسبت به برادرش جائز می باشد در صورتی که (شاهد) مورد پسند (و اهل صلاح) بوده و شاهد دیگری نیز همراهش شهادت دهد!



اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر

https://t.me/porseshvapasokhe


4⃣1⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنْ أَخِیهِ عَبْدِ الْکَرِیمِ بْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: تُقْبَلُ شَهَادَةُ الْمَرْأَةِ وَ النِّسْوَةِ إِذَا کُنَّ مَسْتُورَاتٍ مِنْ أَهْلِ الْبُیُوتَاتِ مَعْرُوفَاتٍ بِالسَّتْرِ وَ الْعَفَافِ مُطِیعَاتٍ لِلْأَزْوَاجِ تَارِکَاتٍ لِلْبَذَاءِ وَ التَّبَرُّجِ إِلَی الرِّجَالِ فِی أَنْدِیَتِهِمْ.

📚 التهذیب ج۶ص۲۴۲

امام باقر علیه السلام فرمودند : شهادت زنان پذیرفته است در صورتیکه ایشان، پوشیده (از نامحرمان) و دارای شرف ( خانواده دار و اصیل) بوده و به پرده پوشی (و حیا) و پاکدامنی شناخته شده باشند و فرمانبردار شوهران و رها کننده فحش و بدزبانی و اهل آشکار نمودن زینت، در برابر مردان در مجالسشان نباشند!

✅ طبق روایات، شهادت زنان در موارد خاصی پذیرفته می شود، نه در همه امور


5⃣1⃣عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فِی قَوْلِهِ تعالی: "مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَداءِ" قَالَ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ دِینَهُ وَ أَمَانَتَهُ وَ صَلَاحَهُ وَ عِفَّتَهُ وَ تَیَقُّظَهُ فِیمَا یَشْهَدُ بِهِ وَ تَحْصِیلَهُ وَ تَمْیِیزَهُ فَمَا کُلُّ صَالِحٍ مُمَیِّزاً وَ لَا مُحَصِّلًا وَ لَا کُلُّ مُحَصِّلٍ مُمَیِّزٍ صَالِحٌ.

📚 تفسیر الإمام العسکریّ (علیه السلام) ص۲۸۳

امیرالمومنین علیه السلام در مورد گفتار اللَّهِ تعالی که می فرماید: "... از شاهدانی که مورد پسند شما هستند ..." فرمودند: یعنی از کسانی که دین و امانتداری و صالح بودن و پاکدامنی و زیرکی او را دربارۀ آنچه که به آن شهادت می دهند، می پسندید و همچنین (بپسندید) خردمندی و نیروی تشخیص او را، چرا که هر انسان صالحی، اهل تشخیص و تمییز (بین منفعتها و مضرّتها) و اهل لُبّ و خرد نیست و هر انسان خردمند و اهل تشخیصی، صالح نیست!



6⃣1⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام مَا یُرَدُّ مِنَ الشُّهُودِ قَالَ فَقَالَ الظَّنِینُ وَ الْمُتَّهَمُ قَالَ قُلْتُ : فَالْفَاسِقُ وَ الْخَائِنُ قَالَ ذَلِکَ یَدْخُلُ فِی الظَّنِینِ.

📚 الکافی ج۷ص۳۹۵

عبد الله بن سنان گوید : به امام صادق علیه السلام عرض کردم شاهدانی که شهادتشان مردود است کدامند؟ فرمودند: شخص مظنون (مشکوک) و شخص متهم. گفتم : پس شخص فاسق و خائن چه؟ فرمود: او در زمرۀ اشخاص مظنون میباشد!



7⃣1⃣عَنْ عُبدِ اللَّهِ بْنِ عَلِیٍّ الْحَلَبِیِّ قَالَ: سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَمَّا یُرَدُّ مِنَ الشُّهُودِ فَقَالَ الظَّنِینُ وَ الْمُتَّهَمُ وَ الْخَصْمُ قَالَ قُلْتُ: فَالْفَاسِقُ وَ الْخَائِنُ فَقَالَ هَذَا یَدْخُلُ فِی الظَّنِینِ.

📚 الفقیه ج۳ص۴۰

عبد الله حلبی گوید : از امام صادق علیه السلام دربارۀ شاهدانی که شهادتشان مردود است سؤال شد. پس ایشان فرمودند : شخص مظنون (مشکوک) و شخص متهم و شخص مخاصم. گفتم: پس شخص فاسق و خائن چه؟ فرمود: این در زمرۀ اشخاص مظنون میباشد!



8⃣1⃣عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: إِنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام کَانَ لَا یَقْبَلُ شَهَادَةَ فَحَّاشٍ وَ لَا ذِی مُخْزِیَةٍ فِی الدِّینِ.

📚 الکافی ج۷ص۳۹۶

امام صادق علیه السلام فرمود : بدرستیکه امیرالمومنین علیه السلام شهادت شخص فحّاش و بد زبان و شخصی که دارای خصلتی زشت و قبیح در دینش بود را نمی پذیرفت!

✅" الْمُخْزِيَةُ" على صيغة اسم الفاعل : الخصلة القبيحة

📚 مجمع البحرین ج1ص121



9⃣1⃣عَنْ مُوسَی بْنِ أُکَیْلٍ النُّمَیْرِیِّ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ سَیَابَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: لَا یُصَلَّی خَلْفَ مَنْ یَبْتَغِی عَلَی الْأَذَانِ وَ الصَّلَاةِ الْأَجْرَ وَ لَا تُقْبَلُ شَهَادَتُهُ.

📚 الکافی ج۷ص۳۹۶

امام باقر علیه السلام فرمودند : پشت سر کسی که برای اذان و نماز اجرت درخواست می کند نماز خوانده نمی شود و شهادتش مورد پذیرش نیست!



0⃣2⃣عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَمَّا یُرَدُّ مِنَ الشُّهُودِ قَالَ الْمُرِیبُ وَ الْخَصْمُ وَ الشَّرِیکُ وَ دَافِعُ مَغْرَمٍ وَ الْأَجِیرُ وَ الْعَبْدُ وَ التَّابِعُ وَ الْمُتَّهَمُ کُلُّ هَؤُلَاءِ تُرَدُّ شَهَادَاتُهُمْ.

📚تهذیب ج۶ص۲۴۲

سماعه گوید : از ایشان علیه السلام درباره شاهدانی که شهادتشان مردود است سؤال کردم فرمودند : شخص مشکوک و شخص مخاصم، و شریک (برای مشارک) و پرداخت کنندۀ غرامت (که در نتیجه شهادت به حق، غرامت بر عهده اش خواهد بود) و اجیر (نسبت به موجر) و غلام و تابع و شخص متهم که تمامی اینها شهادتشان پذیرفته نیست!





اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر

https://t.me/porseshvapasokhe



1⃣2⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَیْسٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام یَقُولُ لَا آخُذُ بِقَوْلِ عَرَّافٍ وَ لَا قَائِفٍ وَ لَا لِصٍّ وَ لَا أَقْبَلُ شَهَادَةَ الْفَاسِقِ إِلَّا عَلَی نَفْسِهِ.

📚 الفقیه ج۳ص۵۰

امام باقر علیه السلام فرمودند : امیرالمومنین علیه السلام می فرمودند : سخن منجم (و غیب گو) و قیافه شناس و دزد را نمیپذیرم و شهادت فاسق را جز بر علیه خودش قبول نمیکنم!


2⃣2⃣عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ علیهم السلام قَالَ: لَا تُقْبَلُ شَهَادَةُ ذِی شَحْنَاءَ أَوْ ذِی مُخْزِیَةٍ فِی الدِّینِ.

📚 الفقیه ج۳ص۴۳

امام صادق علیه السلام به نقل از پدرانش علیهم السلام روایت نمودند که شهادت صاحب عداوت و کینه (نسبت به مخاصمش) یا کسی که دارای خصلتی زشت و قبیح در دینش میباشد پذیرفته نیست!


3⃣2⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: لَا تُصَلِّ خَلْفَ مَنْ یَبْغِی عَلَی الْأَذَانِ وَ الصَّلَاةِ بِالنَّاسِ أَجْراً وَ لَا تَقْبَلْ شَهَادَتَهُ.

📚 الفقیه ج۳ص۴۳

امام باقر علیه السلام فرمودند : پشت سر کسی که برای اذان و نمازگذاردن با مردم اجرت میطلبد نماز نخوان و شهادتش را قبول نکن!


4⃣2⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قال: قال أَبُوعَبْداللَّه علیه السلام لَا تَجُوزُ شَهَادَةُ وَلَدِ الزِّنَا

📚الکافی ج۷ص۳۹۵


امام صادق علیه السلام فرمودند : شهادت زنازاده جائز و قابل قبول نمی باشد!


5⃣2⃣ قَالَ الصدوق: وَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ قَالَ: لَا تَجُوزُ شَهَادَةُ الْمُرِیبِ وَ الْخَصْمِ وَ دَافِعِ مَغْرَمٍ أَوْ أَجِیرٍ أَوْ شَرِیکٍ أَوْ مُتَّهَمٍ أَوْ تَابِعٍ [بائع] وَ لَا تُقْبَلُ شَهَادَةُ شَارِبِ الْخَمْرِ وَ لَا شَهَادَةُ اللَّاعِبِ بِالشِّطْرَنْجِ و النَّرْدِ و لَا شَهَادَةُ الْمُقَامِر

📚فقیه ج۳ص۴۰

شیخ صدوق گوید : و ایشان علیه السلام در حدیث دیگری فرمودند : شهادت شخص مشکوک و شخص مخاصم، و پرداخت کنندۀ غرامت یا اجیر (نسبت به موجر) یا شریک (نسبت به مشارک) یا شخص متهم یا تابع جائز نیست و شهادت شارب خمر (نوشندۀ مست کننده ها) و شطرنج باز و قمار باز پذیرفته نیست!


6⃣2⃣عن مُحَمَّدِ بْنِ عَبْداللَّه الْحِمْیَرِیِّ عَنْ صَاحِبِ الزَّمَانِ علیه السلام أَنَّهُ کَتَبَ إِلَیْهِ یَسْأَلُهُ عَنِ الْأَبْرَصِ و الْمَجْذُومِ و صَاحِبِ الْفَالِجِ هَلْ يَجُوزُ شَهَادَتُهُمْ فَقَدْ رُوِیَ لَنَا أَنَّهُمْ لَا یَؤُمُّونَ الْأَصِحَّاءَ فَأَجَابَ إِنْ کَانَ مَا بِهِمْ حَادِثاً جَازَتْ شَهَادَتُهُمْ و إنً کَانَ وِلَادَةً لَمْ تَجُزْ

📚الاحتجاج ص۴۸۹

محمد حمیری به صاحب الزمان علیه السلام نامه نوشت و دربارۀ مبتلای به مرض پیس و شخص جذامی سوال کرد که آیا شهادت آنها قابل قبول می باشد؟ چرا که روایت شدیم که ایشان بر افراد صحیح امامت (در نماز) نمی کنند. ایشان علیه السلام جواب فرمودند : اگر آنچه که به آن مبتلا شدند حادث بود شهادتشان جائز است ولی اگر مادرزادی بود جائز نیست!


7⃣2⃣عن مُوسَی بْنِ أُکَیْلٍ النُّمَیْرِیِّ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ سَیَابَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْداللَّه علیه السلام یَقُولُ لَا تُقْبَلُ شَهَادَةُ صَاحِبِ النَّرْدِ وَ الْأَرْبَعَةَ عَشَرَ وَ صَاحِبِ الشَّاهَیْنِ یَقُولُ لَا وَ اللَّهِ وَ بَلَی وَ اللَّهِ مَاتَ وَ اللَّهِ شَاهٌ و قُتِلَ و اللَّهِ شَاهٌ وَ مَا مَاتَ وَ لَا قُتِل

📚کافی ج۷ص۳۹۶

علاء بن سیابه گوید : شنیدم امام صادق علیه السلام می فرمود : شهادت صاحب نرد (نردباز) و اربع عشر (بازی چهارده) و صاحب شاهَین (شطرنج باز) پذیرفته نیست (شطرنج باز) می گوید : نه به اللَّه قسم و بله به اللَّه قسم؛ به اللَّه قسم که شاه مُرد و به اللَّه قسم که شاه کشته شد!! و حال آنکه نه مُرد و نه کشته شد!



8⃣2⃣عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِیهِ أَبِی الْحَسَنِ موسی علیه السلام قال: سَأَلْتُهُ عَنِ السَّائِلِ الَّذِی یَسْأَلُ فی کَفِّهِ هَلْ تُقْبَلُ شَهَادَتُهُ فَقَالَ کَانَ أَبِی لَا یَقْبَلُ شَهَادَتَهُ إِذَا سَأَلَ فی کَفِّه

📚کافی ج۷ص۳۹۷


علی بن جعفر گوید : از موسی بن جعفر صلوات الله علیه دربارۀ سائلی که گدایی می کند سوال کردم که آیا شهادتش پذیرفته است؟ پس حضرت فرمودند : در صورتیکه با کف دست گدایی کند پدرم (علیه السلام) شهادتش را نمی پذیرفت!




✅ صحت اموری مانند طلاق و غیره و اثبات اموری مانند زنا و غیره ، محتاج شاهدانی با خصوصیات فوق و به تعداد لازم است و لذا آگاهی از روایات فوق برای ما لازم است.


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر

https://t.me/porseshvapasokhe