✅ پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :

1 عن زرارة قال: قُلْتُ لِأَبِی عَبْداللَّهِ رَجُلٌ شَکَّ فی الْأَذَانِ و قَدْ دَخَلَ فی الْإِقَامَةِ قال یَمْضِی قُلْتُ رَجُلٌ شَکَّ فِی الْأَذَانِ و الْإِقَامَةِ و قَدْ کَبَّرَ قَالَ یَمْضِی قُلْتُ رَجُلٌ شَکَّ فی التَّکْبِیرِ وَ قَدْ قَرَأَ قَالَ یَمْضِی قُلْتُ شَکَّ فِی الْقِرَاءَةِ و قَدْ رَکَعَ قَالَ یَمْضِی قُلْتُ شَکَّ فی الرُّکُوعِ وَ قَدْ سَجَدَ قَالَ یَمْضِی عَلَی صَلَاتِهِ ثُمَّ قال یا زُرَارَةُ إِذا خَرَجْتَ مِنْ شَیْءٍ ثُمَّ دَخَلْتَ فی غَیْرِهِ فَشَکُّکَ لَیْسَ بِشَیْءٍ

📚 تهذیب ج۲ص۳۵۲

زراره گوید : به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفتم : شخصی در مورد اذان شک می کند در حالیکه در اقامه داخل شده است؟ فرمود : می گذرد!

گفتم : شخصی در مورد اذان و اقامه شک می کند در حالیکه تکبیرة الاحرام را گفته است؟ فرمود : می گذرد!

گفتم : شخصی در تکبیرة الاحرام شک می کند در حالیکه وارد قرائت شده است؟ فرمود : می گذرد!

گفتم : در قرائت شک می کند در حالیکه به رکوع رفته است؟ فرمود : می گذرد!

گفتم : در رکوع شک می کند در حالیکه به سجده رفته است؟ فرمود : به نمازش ادامه می دهد!

سپس فرمود : ای زراره! وقتی از چیزی خارج شدی و در چیز دیگری داخل شدی، شک تو (در مورد قبلی) چیزی نیست!

2 عن محمد بن مسلم عن أَبی جعفر قال: کُلُّ مَا شَکَکْتَ فِیهِ مِمَّا قَدْ مَضَی فَامْضِهِ کَمَا هُوَ

📚 تهذیب ج۲ص۳۴۴

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : هر آنچه از آن چیزهایی که (محل آن) گذشته است را در آن شک کردی، به همان حال از آن بگذر و توجهی نکن!

3 عن إِسْمَاعِيلَ بْنِ جَابِرٍ عن أَبِي عَبْداللَّه في رَجُلٍ نَسِيَ أَنْ يَسْجُدَ سَجْدَةَ الثَّانِيَةِ حَتَّى قَامَ فَذَكَرَ وَ هُوَ قَائِمٌ أَنَّهُ لَمْ يَسْجُدْ قَالَ فَلْيَسْجُدْ مَا لَمْ يَرْكَعْ فَإِذَا رَفَعَ [رَکَعَ] فَذَكَرَ بَعْدَ رُكُوعِهِ أَنَّهُ لَمْ يَسْجُدْ فَلْيَمْضِ عَلَى صَلَاتِهِ حَتَّى يُسَلِّمَ ثُمَّ يَسْجُدُهَا فَإِنَّهَا قَضَاءٌ وَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ إِنْ شَكَّ فِي الرُّكُوعِ بَعْدَ مَا سَجَدَ فَلْيَمْضِ و إِنْ شَكَّ فِي السُّجُودِ بَعْدَ مَا قَامَ فَلْيَمْضِ كُلُّ شَيْءٍ شَكَّ فِيهِ مِمَّا قَدْ جَاوَزَهُ وَ دَخَلَ فِي غَيْرِهِ فَلْيَمْضِ عَلَيْه

📚 تهذیب ج۲ص۱۵۳

امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد شخصی که فراموش کند سجده دوم را به جا آورد تا اینکه قیام می کند و در حال قیام به یاد می آورد که سجده را به جا نیاورده است فرمودند : تا وقتی که به رکوع نرفته است باید آن سجده را انجام دهد و اگر به رکوع رفت و بعد از رکوع رفتن به یاد آورد که (یک) سجده را به جا نیاورده است، به نمازش ادامه دهد تا اینکه سلام دهد و بعد از سلام نماز آن سجده را به جا آورد که همانا آن قضا محسوب می شود.

و امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : اگر بعد از اینکه به سجده رفت در رکوع شک کرد بگذرد و توجهی نکند و اگر بعد از اینکه قیام کرد در مورد سجود شک کرد بگذرد و توجهی نکند. هر چیزی که از (محل آن) گذشته است و در غیر آن داخل شده است را در آن شک کرد، بگذرد و توجهی نکند!

4 عن عبدالرحمن بن أبی عبدالله قال: قلت لأبی عبدالله رجل رفع رأسه عن السجود فشک قبل أن یستوی جالسا فلم یدر أ سجد أم لم یسجد قال یسجد قلت فرجل نهض من سجوده فشک قبل أن یستوی قائما فلم یدر أ سجد أم لم یسجد قال یسجد

📚 تهذیب ج۲ص۱۵۳

عبدالرحمن گوید : به امام صادق صلوات اللَّه گفتم : شخصی سرش را از سجده برمی دارد و قبل از اینکه کامل بنشیند شک می کند و نمی داند که سجده کرده است یا سجده نکرده است. امام فرمودند : سجده می کند! گفتم : شخصی از سجده برمی خیزد و قبل از اینکه کاملا بایستد شک می کند که آیا سجده کرده است یا سجده نکرده است؟ فرمود : سجده می کند!

✅ با توجه به روایات فوق و غیره، اگر کسی در یکی از افعال نماز (نه رکعات) شک کند، در حالیکه از محل آن گذشته است و به چیزی غیر از آن داخل شده است، به شک خود توجهی نمی کند و به نماز ادامه می دهد و وظیفه ای بر عهده او نیست.

لذا اگر کسی در حال قیام باشد و در مورد سجده رکعت قبلی شک کند، به شک خود توجهی نمی کند و به نماز ادامه می دهد و وظیفه ای ندارد.

اما اگر شک او در مورد سجده تا قبل از اینکه برخیزد و کاملا راست بایستد و به حالت قیام برسد باشد، سجده را انجام می دهد تا یقین نماید.

✅ طبق روایات فوق و غیره، اگر به ترک سجده تا قبل از رفتن به رکوع رکعت بعد یقین نمود، برمی گردد و سجده را انجام می دهد و ادامه نماز را می خواند و اگر از رکوع گذشته بود و یقین نمود که یک سجده از رکعت قبل را ترک کرده است، نماز را ادامه می دهد و بعد از نماز آن سجده را قضا می کند.

https://feghh14.com