✅پاسخ:به روایت زیر دقت فرمائید:

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ فِی الرَّجُلِ یَکُونُ عَلَیْهِ دَیْنٌ إِلَی أَجَلٍ مُسَمًّی فَیَأْتِیهِ غَرِیمُهُ فَیَقُولُ انْقُدْنِی مِنَ الَّذِی لِی کَذَا وَ کَذَا وَ أَضَعَ لَکَ بَقِیَّتَهُ أَوْ یَقُولُ انْقُدْنِی بَعْضاً وَ أَمُدَّ لَکَ فِی الْأَجَلِ فِیمَا بَقِیَ فَقَالَ لَا أَرَی بِهِ بَأْساً مَا لَمْ یَزِدْ عَلَی رَأْسِ مَالِهِ شَیْئاً یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَکُمْ رُؤُسُ أَمْوالِکُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ
📚من لا یحضره الفقیه ج3ص33

ترجمه:امام باقر علیه السلام در مورد شخصی که بدهی مدت داری به کسی دارد و طلبکار او به نزدش می آید و می گوید:فلان مقدار از طلب مرا نقدا و زودتر از موعد پرداخت کن و من باقیمانده طلب خود را از دوش تو بر می دارم(گذشت می کنم) یا اینکه شخص طلبکار می گوید:بخشی از طلب مرا نقدا پرداخت کن و من مدت باقیمانده طلب خود را بیشتر می کنم،فرمود:من اشکالی به این کار نمی بینم،تا زمانی که شخص طلبکار(به خاطر زیادتر کردن مدت باقیمانده پول)بر رأس المال و سرمایه و اصل پول خود اضافه نکند،همانا الله عزوجل (در بحث ربا)می فرماید: پس اصل اموال شما برای شما می باشد(که در این صورت)ظلم نمی کنید و مورد ظلم هم واقع نمی شوید.


عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یَکُونُ لَهُ عَلَی الرَّجُلِ الدَّیْنُ فَیَقُولُ لَهُ قَبْلَ أَنْ یَحِلَّ الْأَجَلُ عَجِّلْ لِیَ النِّصْفَ مِنْ حَقِّی عَلَی أَنْ أَضَعَ عَنْکَ النِّصْفَ أَ یَحِلُّ ذَلِکَ لِوَاحِدٍ مِنْهُمَا قَالَ نَعَمْ
📚کافی ج5ص259

ترجمه:راوی گوید:از امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که از دیگری طلب دارد پس قبل از اینکه موعد آن برسد به بدهکار می گوید: نصف از طلب مرا تعجیل کن و زود بده به شرط اینکه من نصف دیگر طلب خود را از دوش تو بردارم و گذشت کنم، پرسیدم: آیا این کار برای هر کدام آنها حلال است؟فرمود:بله

✅نکته:طلب ذکر شده در روایات فوق،شامل کلیه موارد می باشد و تفاوتی ندارد که طلب ما به خاطر خرید و فروش باشد یا قرض الحسنه یا غیر آن.

✅مطلبی که امام علیه السلام در حدیث اول متذکر می شوند این است که شخص طلبکار حق ندارد به خاطر تمدید مهلت پرداخت باقی‌مانده طلب،مبلغ آن را اضافه نماید،مثلا اگر صد هزار تومان با مدت دوماهه از کسی طلب داشته باشیم و به او بگوییم: پنجاه هزار تومان از طلب مرا زودتر از موعد پرداخت کن و من مدت پنجاه هزار تومان باقیمانده را یک ماه دیگر اضافه می کنم و سه ماه دیگر پرداخت کن،مشکلی ندارد اما نباید به خاطر تمدید مدت پنجاه هزار تومان باقیمانده طلب،چیزی بر آن اضافه کنیم بلکه همان مقدار باید از او بگیریم و در صورت شرط کردن پرداخت اضافه تر از اصل طلب،طبق آیه مورد اشاره امام و روایات دیگر،مبلغ اضافه شده ربا می باشد.

✅با توجه به روایت دوم،پیشنهاد و انجام چنین کاری برای هر دو طرف حلال است یعنی شخص بدهکار هم می تواند پیشنهاد انجام این دو کار را به طلبکار خود بدهد و در صورت تراضی هر دو طرف و قبول شخص طلبکار،با مراعات حدود و شرایط مذکور در روایت،این کار را انجام دهند.