✅پاسخ : #توریه در لغت به معنای پوشاندن امری و آشکار کردن امر دیگر است به این نحو که یک لفظ یا یک جمله دارای دو معنی باشد و یکی از معانی آن شایع تر و مشهورتر باشد به گونه ای که وقتی که آن مطلب گفته می شود، متبادر به ذهن شنوندگان معنای مشهور باشد و گوینده آن قصد دارد ضمن اینکه دروغ نگفته باشد، امر اصلی خود را مخفی نگه دارد. به مثال آن در روایت زیر دقت کنید :

قال أَبُو عَبْداللَّهِ التَّقِیَّةُ من دِینِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قُلْتُ مِنْ دِینِ اللَّهِ قَالَ فَقَالَ إِی وَ اللَّهِ مِنْ دِینِ اللَّهِ لَقَدْ قَالَ یُوسُفُ أَیَّتُهَا الْعِیرُ إِنَّکُمْ لَسارِقُونَ وَ اللَّهِ مَا کَانُوا سَرَقُوا شَیْئاً وَلَقَدْ قال إِبْرَاهِیمُ إِنِّی سَقِیمٌ وَاللّهِ ما کَانَ سَقِیما

📚کافی ج ٢ص٢١٧

أبو بصیر گوید : امام صادق علیه السلام فرمود : تقیه از دین الله عزوجل است. گفتم :از دین الله است؟ فرمود:بله به الله قسم، از دین الله است؛ محققا که یوسف علیه السلام گفت : «ای کاروان همانا شما دزد هستید» به الله قسم که آنها چیزی ندزدیده بودند و ابراهیم فرمود : من بیمار هستم، به الله قسم که بیمار نبود
✅در حدیث دیگری امام فرمود : یوسف نگفت شما جام پادشاه را دزدیده اید همانا منظور باطنی او این بود که شما یوسف را از پدرش سرقت نمودید.

📚📚البرهان ج٣ص١٨٨

✅داستان فوق در سوره یوسف آیه ٧٠ به بعد ذکر شده است که حضرت یوسف علیه السلام خطاب به آنها گفت : «شما سارق هستید» معنای ظاهری آن این بود که شما جام پادشاه را سرقت نموده اید تا بدینوسیله بتواند برادر خود را پیش خود نگه دارد ولی منظور باطنی و مخفی یوسف این بود که «شما یوسف را از پدرش سرقت نمودید» و با این توریه و تقیه هم خود را از دروغ گفتن حفظ نمود و هم به هدفی که داشت رسید.

أَبِی عَبْداللَّه قال قال رَسُولُ اللَّهِ لَا کَذِبَ عَلَی مُصْلِحٍ ثُمَّ تَلَا أَیَّتُهَا الْعِیرُ إِنَّکُمْ لَسارِقُونَ ثُمَّ قَالَ وَاللَّهِ ما سَرَقُوا و ما کَذَبَ ثُمَّ تَلَا بَلْ فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ ثُمَّ قَالَ وَاللَّهِ مَا فَعَلُوهُ و مَا کَذَبَ

📚کافی ج ٢ص٣۴٣

امام صادق فرمود : رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود :برای شخص مصلح دروغی نیست. سپس این آیه را تلاوت فرمودند : «ای کاروان شما دزد هستید»، سپس فرمود : به الله قسم آنها دزدی نکرده بودند و یوسف هم دروغ نگفت. سپس این آیه را تلاوت نمودند: «(حضرت ابراهیم گفت) بلکه بزرگ (بت‌ها) این کار را انجام داده است، پس از آنها بپرسید اگر آنها سخن می گویند.»سپس فرمود : به الله قسم آنها این کار نکرده بودند و ابراهیم علیه السلام نیز دروغ نگفت.

✅در حدیث فوق نیز حضرت ابراهیم برای اصلاح قوم خود مطلبی بیان کرد که ظاهر آن دروغ به نظر می رسد ولی معنایی که ایشان منظور کرده بود حقیقت داشت و برای اصلاح قوم خود این کار را انجام داد و گفت :کار شکستن بت‌ها را بزرگ بت ها انجام داده (اگر آنها سخن می گویند) پس از آنها بپرسید. یعنی اگر بت‌ها سخن می گویند، بزرگشان انجام داده است و إلا خیر

✅امام صادق علیه السلام در حدیثی فرمود : رسول الله صلی الله علیه و آله وقتی قصد مسافرت به جایی (برای جهاد) را داشتند به غیر آن مکان توریه می نمودند. (یعنی مثلا شهری که در مسیرشان بود را به مطرح می کردند در حالیکه فقد قصد عبور از آن شهر داشتند و مقصدشان جای دیگری بود ولی به جهت تقیه و حفظ اسرار جهاد، توریه می نمودند!

📚معانی الأخبار ص385

✅نکته بسیار مهم این است که «توریه» در مکان «تقیه» یا «اصلاح» انجام می شود و در حقیقت یکی از راههای تقیه می باشد که لازم است با دقت و فقه در جایگاه خود به آن عمل شود زیرا تقیه در غیر جایگاه خود جزو گناهان شمرده شده است.

✅ به کارگیری توریه در غیر جایگاه خود نوعی مکر و حیله و غش و دروغ می باشد که لازم است همگی مواظب باشیم.

✅مثلا در مکانی قرار می گیریم که طعام حرامی به ما تعارف می شود و شرایط ذکر علت امتناع ما از خوردن آن غذا به خاطر تقیه فراهم نیست، ما به آن شخص برای توریه مثلا می گوییم : من بیمار هستم و طبیب مرا از خوردن این غذا منع نموده است؛ ظاهر کلام ما منع فلان دکتر است در حالی که منظور باطنی ما روایت مشهور است که فرمودند : ای مردم، شما همگی بیمار هستید و الله رب العالمین طبیب است و چون الله ما را از این غذای حرام منع نموده، با گفتن این جمله سخن راستی به زبان آورده ایم ولی شنونده چیز دیگری متوجه می شود و با این کار مراعات تقیه شده است و ما هم گرفتار طعام حرام نشده ایم!

✅موارد دیگری نیز از توریه در روایات موجود است ولی شدیدا باید دقت کرد که برای فریب دیگران در معامله و غیره و مقاصد سوء آن را استفاده نکنیم بلکه در جایگاه صحیح «تقیه» و «اصلاح» با تفقه درست آن را به کار بگیریم. إن شاءالله