✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ حَنَانٍ قَالَ: كُنْتُ جَالِساً عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فَقَالَ لَهُ مَعْمَرٌ الزَّيَّاتُ إِنَّا نَشْتَرِي الزَّيْتَ فِي زِقَاقِهِ وَ يُحْسَبُ لَنَا فِيهِ نُقْصَانٌ لِمَكَانِ الزِّقَاقِ فَقَالَ إِنْ كَانَ يَزِيدُ وَ يَنْقُصُ فَلَا بَأْسَ وَ إِنْ كَانَ يَزِيدُ وَ لَا يَنْقُصُ فَلَا تَقْرَبْهُ.

📚 الكافي ج۵ص۱۸۳

حنان گوید : من نزد امام صادق صلوات اللَّه علیه نشسته بودم؛ پس معمر روغن فروش به امام عرض کرد : ما روغن زیتون را در مشکهای آن می خریم و به خاطر مشکهای آن برای ما کمتر حساب می شود! امام فرمودند : اگر (وزن خالص آن) کم و زیاد می شود اشکالی ندارد و اگر (وزن خالص آن همواره) زیاد می شود و کم نمی شود به آن نزدیک مشو!



2⃣عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ فِي قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَشْتَرِي الْمَتَاعَ وَزْناً فِي النَّاسِيَةِ وَ الْجُوَالِقِ فَيَقُولُ ادْفَعْ لِلنَّاسِيَةِ رِطْلًا أَوْ أَقَلَّ أَوْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ أَ يَحِلُّ ذَلِكَ الْبَيْعُ قَالَ إِذَا لَمْ يُعْلَمْ وَزْنُ النَّاسِيَةِ وَ الْجُوَالِقِ فَلَا بَأْسَ إِذَا تَرَاضَيَا.

📚 قرب الإسناد ص۱۱۳

علي بن جعفر گوید : از موسی بن جعفر صلوات اللَّه علیه در مورد شخصی که کالایی را به صورت وزنی در ظرف و گونی می خرد، پس می گوید : یک رطل یا کمتر يا بیشتر از آن را به خاطر ظرفش کم کن، سؤال کردم که آیا این بیع حلال است؟ امام فرمودند : اگر وزن ظرف و کیسه معلوم نیست، در صورت توافق و رضایت طرفین اشکالی ندارد!



3⃣عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ: سَمِعْتُ مَعْمَرَ الزَّيَّاتِ يَسْأَلُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ فَقَالَ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّي رَجُلٌ أَبِيعُ الزَّيْتَ إِلَى أَنْ قَالَ قُلْتُ فَإِنَّهُ يُطْرَحُ لِظُرُوفِ السَّمْنِ وَ الزَّيْتِ لِكُلِّ ظَرْفٍ كَذَا وَ كَذَا رِطْلًا فَرُبَّمَا زَادَ وَ رُبَّمَا نَقَصَ فَقَالَ إِذَا كَانَ ذَلِكَ عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ فَلَا بَأْسَ.

📚 التهذيب ج۷ص۱۲۸

علي بن أبي حمزه گوید : شنیدم معمر روغن فروش از امام صادق صلوات اللَّه علیه سؤال می کرد و گفت : فدایت شوم! من فروشنده روغن زیتون هستم.... تا آنجا که گوید من گفتم : همانا برای ظروف روغن حیوانی و روغن زیتون، برای هر ظرفی فلان رطل کم می شود و گاهی زیادتر می شود و گاهی کم می آید!
امام فرمودند : در صورتی که با توافق و رضایت طرفین باشد اشکالی ندارد!




✅ با توجه به روایات فوق ، کالاهایی که داخل ظرفهایی مانند کیسه و دبه و کارتن و صندوق و مانند آن هستند و به صورت وزنی فروخته می شوند و وزن ظرفهای آن ثابت و مشخص نیست، در هنگام فروش می توان با #رضایت و #توافق طرفین، وزن حدودی و متوسط آن از وزن ناخالص کم شود و وزن خالص مورد معامله قرار گیرد به شرط آنکه اینگونه باشد که گاهی زیادتر و گاهی کمتر می شود.
ولی اگر وزن خالص آن بعد از کم کردن وزن محتمل آن ظرف، همواره و همیشه زیادتر می شود صحیح نیست.


✅ روشن است که در حالتی که وزن ظروف دقیقا مشخص است، با کم کردن آن از وزن ناخالص، وزن خالص مورد معامله قرار می گیرد.


✅ کالاهایی مثل میوه های سبدی که امروزه با #توافق و #رضایت و #آگاهی طرفین، با ظرف و به صورت ناخالص به فروش می‌رسد نهیی برای آن نرسیده است ولی در صورتی که قرار باشد با وزن خالص معامله شود و وزن ظروف آن معین نباشد، روایات فوق باید مورد توجه و عمل قرار گیرد.



اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ