✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید


1⃣عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ أَنَّهُ قَالَ: يَنْبَغِي لِلصُّفُوفِ أَنْ تَكُونَ تَامَّةً مُتَوَاصِلَةً بَعْضُهَا إِلَى بَعْضٍ وَ لَا يَكُونَ بَيْنَ الصَّفَّيْنِ مَا لَا يُتَخَطَّى يَكُونُ قَدْرُ ذَلِكَ مَسْقَطَ جَسَدِ إِنْسَانٍ إِذَا سَجَدَ.

📚 الفقيه ج۱ص۳۸۶

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : سزاوار است صفهای (نماز جماعت) #کامل و یکی به دیگری #پیوسته باشد و بين دو صف به مقداری که با یک گام طی نشود نباشد، فاصله بین آنها به اندازه محل قرار گرفتن بدن انسان در حالت سجده باشد!



2⃣ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام إِنْ صَلَّی قَوْمٌ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ الْإِمَامِ مَا لَا یُتَخَطَّی فَلَیْسَ ذَلِکَ الْإِمَامُ لَهُمْ بِإِمَامٍ وَ أَیُّ صَفٍّ کَانَ أَهْلُهُ یُصَلُّونَ بِصَلَاةِ إِمَامٍ وَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ الصَّفِّ الَّذِی یَتَقَدَّمُهُمْ مَا لَا یُتَخَطَّی فَلَیْسَ تِلْکَ لَهُمْ بِصَلَاةٍ وَ إِنْ کَانَ سِتْراً أَوْ جِدَاراً فَلَیْسَ تِلْکَ لَهُمْ بِصَلَاةٍ إِلَّا مَنْ کَانَ حِیَالَ الْبَابِ... الي ان قال... وَ قَالَ أَیُّمَا امْرَأَةٍ صَلَّتْ خَلْفَ إِمَامٍ وَ بَیْنَهَا وَ بَیْنَهُ مَا لَا یُتَخَطَّی فَلَیْسَ لَهَا تِلْکَ بِصَلَاةٍ قَالَ قُلْتُ فَإِنْ جَاءَ إِنْسَانٌ یُرِیدُ أَنْ یُصَلِّیَ کَیْفَ یَصْنَعُ وَ هِیَ إِلَی جَانِبِ الرَّجُلِ قَالَ یَدْخُلُ بَیْنَهَا وَ بَیْنَ الرَّجُلِ وَ تَنْحَدِرُ هِیَ شَیْئاً

📚 الفقيه ج1ص253

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : اگر گروهی نماز بخوانند و بین آنها و بین امام جماعت آن مقداری باشد که با یک گام طی نشود، آن امام برای آنها امام نیست و هر صفی که اهل آن با امام جماعت نماز می خوانند و بین آنها و صف جلوئی بیشتر از یک گام فاصله باشد، این نماز برای آنها نماز نیست و اگر پرده یا دیواری (بین آنها) باشد، آن نماز برایشان نماز نیست، مگر کسی که روبروی درب باشد...
و فرمود : هر زنی که پشت سر امامی نماز بخواند و بین او و امام به قدری باشد که با یک گام طی نشود، نماز او نماز نیست!
راوی گوید : من گفتم : اگر شخصی بیاید و بخواهد (همراه آنها) نماز بخواند چه کند در حالیکه آن زن کنار مرد (یعنی امام جماعت) است؟! فرمود : بین آن زن و بین امام جماعت داخل می شود (یعنی جلوتر از زن و عقب‌تر از امام جماعت) و آن زن نیز اندکی به عقب برود!



✅ با توجه به روایات فوق و غیره، در نماز جماعت توصیه شده است که فاصله بین صف اول و امام جماعت و فاصله بین هر صف تا صف دیگر به اندازه جای افتادن انسان در حالت سجده باشد و این فاصله حداکثر می تواند تا اندازه ای که با یک گام بتوان آن را طی نمود افزایش پیدا کند. اما اگر فاصله‌ی بین صف اول تا امام جماعت و فاصله‌ي هر صف تا صف دیگر به حدی باشد که نتوان با یک گام کامل طی نمود، اتصال قطع است و نماز آن افراد نماز نیست.

✅ برای تشخیص مقدار یک گام، شخص نمازگزار از مکانی که ایستاده است یکی از قدمهای خود را بلند می کند و تا حداکثر مقداری که امکان دارد به جلو می گذارد و اگر به پشت قدمهای صف جلوئی رسید، مشخص است که فاصله در حد مجاز است ولی اگر باز هم مقداری فاصله باقی بماند، نشانه قطع اتصال صفوف است و با توجه به روایات فوق که به صراحت بیان شده است، شایسته است که در نماز جماعت دقت کافی مبذول شود تا اتصال صفوف برقرار باشد.

✅ آنچه برخی از سران عامه اجتهاد نموده اند و فاصله‌ی مجاز را به عرف حواله داده اند و حتی فاصله‌ی 300 ذراع یعنی حدود 150 متر و غیره را برای فاصله‌ی بین صفوف مطرح کرده اند و بین مسجد و غیر مسجد تفاوت قائل شده اند و برخی از این اقوال به خاصه هم سرایت نموده است هیچ مبنایی ندارد و روایات فوق در این مورد روشن و قابل عمل است.


✅ انجام سجده در فاصله کمتر از یک گام هم امکان پذیر است که فاصله‌ی توصیه شده در بین صفوف می باشد ولی حداکثر تا مقدار یک گام مجاز است که بین هر صف تا صف دیگر فاصله باشد.

✅ فاصله مورد نظر، از محل ایستادن اهل هر صف تا محل ایستادن صف بعدی می باشد.


اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ