#نکاح

✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :

1⃣ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ قَالَ: سُئِلَ أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ عَنِ الرَّجُلِ يُزَوِّجُ ابْنَتَهُ أَ لَهُ أَنْ يَأْكُلَ صَدَاقَهَا قَالَ لَا لَيْسَ ذَلِكَ لَهُ.

📚 التهذيب ج۷ص۳۶۴

احمد بن محمد گوید : از امام کاظم صلوات اللَّه علیه در مورد مردی که دخترش را تزویج می کند سؤال شد که آیا می تواند مهریه او را بخورد؟ فرمود : خیر! آن برای او نیست!


2⃣ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه فِي رَجُلٍ قَبَضَ صَدَاقَ ابْنَتِهِ مِنْ زَوْجِهَا ثُمَّ مَاتَ هَلْ لَهَا أَنْ تُطَالِبَ زَوْجَهَا بِصَدَاقِهَا أَوْ قَبْضُ أَبِيهَا قَبْضُهَا فَقَالَ إِنْ كَانَتْ وَكَّلَتْهُ بِقَبْضِ صَدَاقِهَا مِنْ زَوْجِهَا فَلَيْسَ لَهَا أَنْ تُطَالِبَهُ وَ إِنْ لَمْ تَكُنْ وَكَّلَتْهُ فَلَهَا ذَلِكَ وَ يَرْجِعُ الزَّوْجُ عَلَى وَرَثَةِ أَبِيهَا بِذَلِكَ... الْحَدِيثَ.

📚 الفقيه ج۳ص۸۸

از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد مردی که مهریه دخترش را از شوهر او تحویل می گیرد و سپس از دنیا می رود سؤال شد که آیا دختر می تواند مهریه خود را از شوهرش طلب کند یا تحویل گرفتن پدر، تحویل گرفتن او محسوب می شود؟ امام فرمودند : اگر دختر به پدر وکالت داده باشد که مهریه را از شوهرش تحویل بگیرد، زوجه دیگر نمی تواند مهریه را از شوهر طلب نماید و اگر وکالت نداده باشد، می تواند مهریه خود را از شوهر طلب کند و شوهرش آن را از وارثان پدر پس می گیرد....


3⃣ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنِ الرِّضَا قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ لَوْ أَنَّ رَجُلًا تَزَوَّجَ الْمَرْأَةَ وَ جَعَلَ مَهْرَهَا عِشْرِينَ أَلْفاً وَ جَعَلَ لِأَبِيهَا عَشَرَةَ آلَافٍ كَانَ الْمَهْرُ جَائِزاً وَ الَّذِي جَعَلَهُ لِأَبِيهَا فَاسِداً.

📚 الكافي ج۵ص۳۸۴

وشّاء گوید : شنیدم امام رضا صلوات اللَّه علیه می فرمود : اگر مردی زنی را به ازدواج درآورد و مهریه او را بیست هزار (درهم) قرار دهد و ده هزار درهم نیز برای پدر او قرار دهد، مهریه جائز است و آنچه برای پدر دختر قرار داده است #فاسد است!


✅ شیربها یک اصطلاح غیر دینی است که امروزه ، گاهی هنگام توافق مهریه در کنار سائر اقلام مهریه مطرح و مکتوب می شود و معمولا توسط والدین دختر تحویل گرفته می شود!
در بین بسیاری از عوام، این مبلغ را بهای شیری که مادر به آن دختر داده است می دانند و آن را حق مادر دختر می دانند و از داماد تعهد می گیرند که فلان مبلغ در قالب شیربها پرداخت نماید!

فارغ از خرافاتی که در بین عوام در مورد آن گفته‌ می شود، دو حالت کلی برای آن متصور است :

1_ اینکه این مبلغ جزو مهریه آن زن قرارداد شود، که در چنین حالتی حکم مهریه را دارد و طبق روایات فوق از اموال دختر محسوب می شود و پدر و دیگران حق خوردن آن را ندارند.

هر چند معمولا به عنوان مهریه ای که به دختر پرداخت شود نیست.


2_ حالت دوم که عموما در بین مردم مرسوم است این است که این مبلغ در کنار مهریه زن ، برای والدین دختر قرار داده و شرط می شود، که طبق روایت 3⃣، #مهریه جائز است #ولی آنچه برای پدر دختر قرار داده می شود #فاسد است و داماد الزامی به پرداخت آن ندارد و اساساً چنین تعهد و شرطی صحیح نیست و مجوز شرعی ندارد.


✅ جُعاله يا هبه يا شرط ضمن عقد جلوه دادن این مبلغ، نوعی تکلف است که به فساد اشاره شده در حدیث 3⃣ رنگ دینی و شرعی داده شود و در چنین جایگاهی امام رضا علیه السلام این تعهد را فاسد می دانند و سزاوار است که اهل ایمان حتی با تغییر نام شیربها ، خود را دچار منهیات نکنند.

✅ امثال این امور تازه ایجاد شده چنان در مردم رسوخ کرده است که برای اصلاح آن به دعای زیر متوسل می شویم :

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ