✅ پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :

1 عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّه لَا مِيرَاثَ لِلْقَاتِلِ.

📚 الكافي ج۷ص۱۴۱

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله فرمود : برای قاتل میراثی نیست!

2 عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: لَا يَتَوَارَثُ رَجُلَانِ قَتَلَ أَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ.

📚 الكافي ج۷ص۱۴۰

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : دو نفر که یکی دیگری را به قتل برساند از همدیگر ارث نمی برند!

3 عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ هَلْ لِلْمَرْأَةِ مِنْ دِيَةِ زَوْجِهَا وَ هَلْ لِلرَّجُلِ مِنْ دِيَةِ امْرَأَتِهِ شَيْءٌ قَالَ نَعَمْ مَا لَمْ يَقْتُلْ أَحَدُهُمَا الْآخَرَ.

📚 الكافي ج۷ص۱۴۱

عبدالله بن ابی بعفور گوید : به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفتم : آیا برای زن چیزی از دیه شوهرش خواهد بود؟ و آیا برای مرد چیزی از دیه زنش خواهد بود؟ فرمود : بله، تا وقتی که یکی از آنها دیگری را (عمداً) نکُشد!

4 عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: قَضَى عَلِيٌّ فِي دِيَةِ الْمَقْتُولِ أَنَّهُ يَرِثُهَا الْوَرَثَةُ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ وَ سِهَامِهِمْ إِذَا لَمْ يَكُنْ عَلَى الْمَقْتُولِ دَيْنٌ إِلَّا الْإِخْوَةَ وَ الْأَخَوَاتِ مِنَ الْأُمِّ فَإِنَّهُمْ لَا يَرِثُونَ مِنْ دِيَتِهِ شَيْئاً.

📚 الكافي ج۷ص۱۳۹

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه در مورد دیه مقتول حکم فرمودند : که وارثان بر حسب قرآن و سهم خود، آن را به ارث می برند، در صورتی که مقتول بدهی نداشته باشد، مگر برادران و خواهران مادری (آن مقتول) که همانا آنها از دیه او چیزی به ارث نمی برند!

5 عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ جَعْفَرٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: إِذَا قُبِلَتْ دِيَةُ الْعَمْدِ فَصَارَتْ مَالًا فَهِيَ مِيرَاثٌ كَسَائِرِ الْأَمْوَالِ.

📚 التهذيب ج۹ص۳۷۷

رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله فرمود : در صورتی که دیه عمد قبول گردد و تبدیل به مال شود، پس آن هم مانند سائر اموال جزو میراث است!

6 عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ قَالَ: سَأَلْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَنْ طَائِفَتَيْنِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ إِحْدَاهُمَا بَاغِيَةٌ وَ الْأُخْرَى عَادِلَةٌ اقْتَتَلُوا فَقَتَلَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْعِرَاقِ أَبَاهُ أَوِ ابْنَهُ أَوْ أَخَاهُ أَوْ حَمِيمَهُ وَ هُوَ مِنْ أَهْلِ الْبَغْيِ وَ هُوَ وَارِثُهُ أَ يَرِثُهُ قَالَ نَعَمْ لِأَنَّهُ قَتَلَهُ بِحَقٍّ.

📚 الفقيه ج۴ص۳۱۹

حفص گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد دو گروه از مؤمنين سؤال کردم که یکی تجاوزگر و دیگری عادل است و با هم قتال می کنند، پس یکی از اهل عراق پدر یا پسر یا برادر یا خویشاوند خود را که از اهل تجاوز است می کُشد و او وارث اوست. آیا از او ارث می برد؟ فرمود : بله! زیرا او را به حق کشته است!

7 عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ مَنْ أَوْصَى بِثُلُثِ ماله ثُمَّ قُتِلَ خَطَأً فَإِنَّ ثُلُثَ دِيَتِهِ دَاخِلٌ فِي وَصِيَّتِهِ.

📚 الكافي ج۷ص۱۱

امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه فرمود : کسی که یک سوم مال خود را وصیت نماید و سپس به صورت خطا کشته شود،یک سوم دیه او نیز داخل در وصیت است!

✅ با توجه به روایات فوق و غیره، دیه فرد مقتول مانند سائر اموال او می باشد و حکم همان اموال ميت را دارد که از آن بدهی های میت داده می شود و وصیت او نیز با آن عمل می شود و بقیه بر حسب احکام مواریث در بین وارثان تقسیم می شود ولی در صورتی که قاتلِ به عمد جزو وارثان باشد، ارثی از دیه و غیره به او تعلق نمی گیرد و اگر مقتول، به حق و به جا توسط کسی کشته شده باشد، و قاتل از وارثان او باشد، قاتل از او ارث می برد.

✅ اگر به خاطر نبودن وارثان طبقه اول، میراث مقتول به طبقه دوم برسد، برادر و خواهر مادری مقتول از ديه ارث نمی برند ولی از سایر اموال ارث می برند

✅ ديه قتل خطا در روایات جداگانه ای مورد بررسی قرار می گیرد.