#سوال_1049_ در مورد حقوق والدین و حد عقوق والدین چه مطالبی در روایات رسیده است؟
✅ به #بخشی از آیات و روایات حقوق والدین و مذمت عقوق والدین توجه فرمایید :
قَالَ اللَّهُ تَعَالَی : وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا
و پروردگارت حكم كرد كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر (خود) نيكى كنيد، حال اگر در نزد تو يكى از آن دو يا هر دو به كهنسالى رسند به آنان افّ مگو و بر آنها فرياد مزن و سخن درشت مگو و با آنان سخنى كريمانه بگو
وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا
و از روى مهربانى در برابر آنها بال هاى خضوع و ذلّت فرود آر، و بگو: پروردگارا هر دو را رحمت كن همانطور که مرا در خردى تربيت كردند!
📚 سوره إسراء آيه 23 و 24
1⃣ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ أَبِي الحسن قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ كُنْ بَارّاً وَ اقْتَصُرْ عَلَى الْجَنَّةِ وَ إِنْ كُنْتَ عَاقّاً فَاقْتَصُرْ عَلَى النَّارِ.
📚 الكافي ج۲ص۳۴۸
امام کاظم صلوات اللَّه علیه فرمود : رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله فرمودند : احسان و نیکی کنندهی (به والدین) باش و بر بهشت اکتفا کن و اگر عاق (یعنی آزار دهنده و نافرمان والدین) هستی، به آتش جهنم بسنده کن!
2⃣عَنْ حَدِيدِ بْنِ حَكِيمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: أَدْنَى الْعُقُوقِ أُفٍّ وَ لَوْ عَلِمَ اللَّهُ شَيْئاً أَهْوَنَ مِنْهُ لَنَهَى عَنْهُ.
📚 الكافي ج۲ص۳۴۸
امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : کمترین عقوق، (گفتن) اُف (به پدر و مادر) می باشد و اگر اللَّه چیزی سبک تر از آن هم می دانست از آن نهی می کرد!
3⃣ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ كُشِفَ غِطَاءٌ مِنْ أَغْطِيَةِ الْجَنَّةِ فَوَجَدَ رِيحَهَا مَنْ كَانَ لَهُ رُوحٌ مِنْ مَسِيرَةِ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ إِلَّا صِنْفٌ وَاحِدٌ قُلْتُ مَنْ هُمْ قَالَ الْعَاقُّ لِوَالِدَيْهِ.
📚 الكافي ج۲ص۳۴۸
امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : هنگامي که روز قیامت شد، پوششی از پوشش های بهشت برداشته می شود، پس هر کسی که روح داشته باشد، از مسیر 500 ساله بوی بهشت را متوجه می شود، مگر یک گروه!
گفتم : آنها چه کسانی هستند؟! فرمود : عاقِّ والدین!
4⃣ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ فَوْقَ كُلِّ ذِي بِرٍّ بَرٌّ حَتَّى يُقْتَلَ الرَّجُلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِذَا قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَيْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ وَ إِنَّ فَوْقَ كُلِّ ذِي عُقُوقٍ عُقُوقاً حَتَّى يَقْتُلَ الرَّجُلُ أَحَدَ وَالِدَيْهِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ فَلَيْسَ فَوْقَهُ عُقُوقٌ.
📚 الكافي ج۵ص۵۳
امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله فرمودند : بالاتر از هر صاحب احسان، احسانی هست تا وقتی که شخص در سبیل اللَّه کشته شود، پس وقتی در سبیل اللَّه کشته شد، بالاتر از آن احسان و نیکی نیست!
و همانا بالاتر از هر صاحب عقوق، عقوقی هست تا وقتی که شخص یکی از والدین خود را به قتل برساند، پس وقتی این کار را انجام داد، بالاتر از آن عقوقی نیست!
5⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ فُرَاتٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّه فِي كَلَامٍ لَهُ إِيَّاكُمْ وَ عُقُوقَ الْوَالِدَيْنِ فَإِنَّ رِيحَ الْجَنَّةِ يُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ أَلْفِ عَامٍ وَ لَا يَجِدُهَا عَاقٌّ وَ لَا قَاطِع رَحِم وَ لَا شَيْخٌ زَانٍ وَ لَا جَارٌّ إِزَارَهُ خُيَلَاءَ إِنَّمَا الْكِبْرِيَاءُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ.
📚 الكافي ج۲ص۳۴۹
امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله در کلامی فرمودند : از عقوق (نافرمانی و آزار و ترک احسان) والدین پرهیز نمائید، زیرا بوی بهشت از مسیر 1000 سال یافت می شود و شخص عاقّ و نه قطع کننده رَحِم و نه شیخ زناکار و نه بر زمین کشنده ازار از روی تکبر، بوی بهشت را نخواهند یافت! همانا کبریاء مخصوص پرودگار جهانیان است!
6⃣ عَنْ يَحْيَى بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي الْبِلَادِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: لَوْ عَلِمُ اللَّهُ شَيْئاً أَدْنَى مِنْ أُفٍّ لَنَهَى عَنْهُ وَ هُوَ مِنْ أَدْنَى الْعُقُوقِ وَ مِنَ الْعُقُوقِ أَنْ يَنْظُرَ الرَّجُلُ إِلَى وَالِدَيْهِ فَيُحِدَّ النَّظَرَ إِلَيْهِمَا.
📚 الكافي ج۲ص۳۴۹
امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : اگر اللَّه چیزی را کمتر از اُفّ می دانست از آن نهی می فرمود و این از کمترین عقوق ها می باشد و از جمله عقوق این است که شخص به پدر و مادر خود نگاه کند و نگاه خود را به آنها تیز نماید!
7⃣ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: إِنَّ أَبِي نَظَرَ إِلَى رَجُلٍ وَ مَعَهُ ابْنُهُ يَمْشِي وَ الِابْنُ مُتَّكِئٌ عَلَى ذِرَاعِ الْأَبِ قَالَ فَمَا كَلَّمَهُ أَبِي مَقْتاً لَهُ حَتَّى فَارَقَ الدُّنْيَا.
📚 الكافي ج۲ص۳۴۹
امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : پدرم مردی را دیدند که پسرش همراه او راه می رفت و پسر بر دست پدر تکیه داده بود، پس پدرم از شدت خشمِ بر آن فرزند، تا زمانی که از دنیا رفت با او سخن نگفت!
8⃣ عَنْ دُرُسْتَ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ مَا حَقُّ الْوَالِدِ عَلَى وَلَدِهِ قَالَ لَا يُسَمِّيهِ بِاسْمِهِ وَ لَا يَمْشِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ لَا يَجْلِسُ قَبْلَهُ وَ لَا يَسْتَسِبُّ لَهُ.
📚 الكافي ج۲ص۱۵۸
امام کاظم صلوات اللَّه علیه فرمود : مردی از رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله پرسید : حق پدر بر عهده فرزند چیست؟ فرمود : او را به اسم نام نبرد و جلوتر از او راه نرود و قبل از او ننشیند و برای او دشنام تراشی نکند!
9⃣ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ شُعَيْبٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ إِنَّ أَبِي قَدْ كَبِرَ جِدّاً وَ ضَعُفَ فَنَحْنُ نَحْمِلُهُ إِذَا أَرَادَ الْحَاجَةَ فَقَالَ إِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَلِيَ ذَلِكَ مِنْهُ فَافْعَلْ وَ لَقِّمْهُ بِيَدِكَ فَإِنَّهُ جُنَّةٌ لَكَ غَداً.
📚 الكافي ج۲ص۱۶۲
ابراهيم بن شعيب گوید : به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفتم : پدر من جداً مسن و ضعیف شده است و ما وقتی حاجتی دارد او را حمل می کنیم! امام فرمودند : اگر می توانی که این کار را خودت به عهده بگیری این کار را انجام بده و با دست خود لقمه در دهانش بگذار، زیرا فردای( قیامت) برای تو سپر خواهد بود!
0⃣1⃣ عَنْ علي بن أبي طالب قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ : مَنْ أَحْزَنَ وَالِدَيْهِ فَقَدْ عَقَّهُمَا
📚 الجعفريات ص ۱۸۷.
علي بن أبي طالب صلوات اللَّه علیه فرمود : رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله فرمودند : کسی که پدر و مادر خود را محزون نماید، محققا که عاقّ شده است! (آنها را آزرده است)
1⃣1⃣ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَحَدِهِمَا : أَنَّهُ ذَكَرَ الْوَالِدَيْنِ فَقَالَ هُمَا اللَّذَانِ قَالَ اللَّهُ وَ قَضى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً
📚 تفسير العيّاشيّ ج ۲ ص ۲۸۴ ح ۳۶.
ابوبصیر از یکی از دو امام باقر یا امام صادق صلوات اللَّه علیهما روایت کرده است که حضرت والدین را ذکر کردند و فرمودند : آن دو کسانی هستند که اللَّه (در سوره الإسراء آیه ۲۳) در مورد آنها فرموده است : «و پرودگار تو حکم نموده است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر احسان و نیکی کنید»!
2⃣1⃣ عَنْ أَبِي وَلَّادٍ الْحَنَّاطِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً فَقَالَ الْإِحْسَانُ أَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُمَا وَ لَا تُكَلِّفَهُمَا أَنْ يَسْأَلَاكَ شَيْئاً هُمَا يَحْتَاجَانِ إِلَيْهِ وَ إِنْ كَانَا مُسْتَغْنِيَيْنِ أَ لَيْسَ اللَّهُ يَقُولُ لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ وَ أَمَّا قَوْلُهُ إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍ قَالَ إِنْ أَضْجَرَاكَ فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍ وَ لا تَنْهَرْهُما إِنْ ضَرَبَاكَ قَالَ وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً قَالَ يَقُولُ لَهُمَا غَفَرَ اللَّهُ لَكُمَا فَذَلِكَ مِنْكَ قَوْلٌ كَرِيمٌ قَالَ وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ قَالَ لَا تَمْلَأَ عَيْنَيْكَ مِنَ النَّظَرِ إِلَيْهِمَا إِلَّا بِرَحْمَةٍ وَ رِقَّةٍ وَ لَا تَرْفَعْ صَوْتَكَ فَوْقَ أَصْوَاتِهِمَا وَ لَا يَدَيْكَ فَوْقَ أَيْدِيهِمَا وَ لَا تَتَقَدَّمْ قُدَّامَهُمَا
📚 تفسير العيّاشيّ ج ۲ ص ۲۸۵ ح ۳۹
ابوولاد گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد گفتار اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ که می فرماید : « و به پدر و مادر احسان کنید» سؤال کردم؛ فرمود : احسان این است که با آنها نیکو مصاحبت کنی و آنها را وانداری که چیزی را که به آن احتیاج دارند از تو درخواست کنند، هر چند بی نیاز باشند. مگر اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ نفرموده است : «هرگز به مقام بِرّ نمی رسید تا اینکه از آنچه دوست دارید انفاق نمائید»
سپس امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : اما گفتار الهی که می فرماید : «اگر یکی از آن دو یا هر دو در نزد تو به بزرگسالی رسیدند، پس به آنها اُف نگو»، فرمود : (یعنی) اگر تو را عصبانی و دلخور کردند به آنها اُف نگو و اگر تو را زدند بر آنها داد نزن و آنها را مران و «به آنها گفتار کریمانه بگو» یعنی : به آن دو می گوید : اللَّه شما را بیامرزد، این گفتار کریمانه از جانب توست!
می فرماید : «و بالهای فروتنی را از روی مهربانی برایشان فرود آور» فرمود : (یعنی) چشمانت را از نگاه به آن دو پُر نکن مگر با مهربانی و دلسوزی و صدایت را از صدای آنها و دستت را بالاتر از دست آنها بالا نبر و جلوی آنها مقدم نشو!
3⃣1⃣ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ لَیَکُونُ بَارّاً بِوَالِدَیْهِ فِی حَیَاتِهِمَا ثُمَّ یَمُوتَانِ فَلَا یَقْضِی عَنْهُمَا الدَّیْنَ وَ لَا یَسْتَغْفِرُ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اللَّهُ عَاقّاً وَ إِنَّهُ لَیَکُونُ فِی حَیَاتِهِمَا غَیْرَ بَارٍّ بِهِمَا فَإِذَا مَاتَا قَضَی عَنْهُمَا الدَّیْنَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اللَّهُ بَارّاً قَالَ وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ یَزِیدَ اللَّهُ فِی عُمُرِکَ فَسُرَّ أَبَوَیْکَ وَ قَالَ الْبِرُّ یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ
📚کافی ج ٣ص ۴١٧
امام باقر علیه السلام فرمود :همانا بنده ای در زمان حیات پدر و مادر نسبت به آنها احسان کننده است سپس آن دو از دنیا می روند پس (فرزند) بدهی های والدین را ادا نمی کند و برایشان طلب مغفرت نمی کند در نتیجه الله او را عاق والدین می نویسد و چه بسا فرزندی در زمان حیات والدین احسان کننده به آنها نیست ولی وقتی والدینش از دنیا رفتند بدهی آنها را پرداخت می کند و برایشان از الله طلب بخشش می کند و در نتیجه الله او را احسان کننده به والدین می نویسد و امام صادق علیه السلام فرمود : اگر دوست داری الله عمر تو را زیاد کند، پدر و مادر خود را شاد کن و فرمود : احسان و نیکی روزی را زیاد می کند!
4⃣1⃣ عَنْ عُمَرَ بْنِ یَزِیدَ قَالَ کَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ یُصَلِّی عَنْ وَلَدِهِ کُلَّ لَیْلَةٍ رَکْعَتَیْنِ وَ عَنْ وَالِدَیْهِ فِی کُلِّ یَوْمٍ رَکْعَتَیْنِ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَیْفَ صَارَ لِلْوَلَدِ اللَّیْلُ قَالَ لِأَنَّ الْفِرَاشَ لِلْوَلَدِ قَالَ وَ کَانَ یَقْرَأُ فِیهِمَا إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ
📚 تهذیب ج١ص۴۶٧
عمر بن یزید گوید :امام صادق علیه السلام هر شب دو رکعت نماز برای فرزند (وفات یافته اش) و هر روز دو رکعت نماز برای پدر و مادرش می خواند، من گفتم :فدایت شوم؛ چرا شب برای فرزند می باشد؟ فرمود:زیرا فراش برای فرزند است و امام در این دو رکعت نماز سوره قدر و کوثر را می خواند.
5⃣1⃣ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُصْعَبٍ الْهَمْدَانِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ ثَلَاثٌ لَا عُذْرَ لِأَحَدٍ فِيهَا أَدَاءُ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ الْوَفَاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ بِرُّ الْوَالِدَيْنِ بَرَّيْنِ كَانَا أَوْ فَاجِرَيْن
📚کافی ج5ص132
هَمْدانی گوید :شنیدم امام صادق علیه السلام می فرمود : سه چیز است که برای احدی در آن عذری نیست : #ادای_امانت به نیکوکار و بدکار و #وفای_به_عهد در مورد نیکوکار و بد کار و #احسان_به_والدین، چه آن دو نیکوکار باشند و چه بدکار!
6⃣1⃣ عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا أَدْعُو لِوَالِدَيَّ إِذَا كَانَا لَا يَعْرِفَانِ الْحَقَّ قَالَ ادْعُ لَهُمَا وَ تَصَدَّقْ عَنْهُمَا وَ إِنْ كَانَا حَيَّيْنِ لَا يَعْرِفَانِ الْحَقَّ فَدَارِهِمَا فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ بَعَثَنِي بِالرَّحْمَةِ لَا بِالْعُقُوقِ
📚کافی ج2ص159
معمر گوید :به امام رضا علیه السلام گفتم : در صورتی که #پدر_و_مادرم نسبت به حق، معرفت نداشته اند ، آیا برای آنها دعا کنم؟ امام فرمود :برای آنها #دعا کن و از جانب آنها #صدقه بده و در صورتی که زنده هستند و حق را نمیشناسند، با آنها مدارا کن زیرا رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود : همانا الله مرا برای رحمت مبعوث نموده است، نه برای عقوق (آزردن و نافرمانی کردن والدین)!
7⃣1⃣ عَنْ جَابِرٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَجُلًا يَقُولُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ إِنَّ لِي أَبَوَيْنِ مُخَالِفَيْنِ فَقَالَ بَرَّهُمَا كَمَا تَبَرُّ الْمُسْلِمِينَ مِمَّنْ يَتَوَلَّانَا
📚کافی ج2ص162
ترجمه :جابر گوید:شنیدم مردی به امام صادق علیه السلام می گفت :من پدر و مادری مخالف دارم؛ امام فرمودند :به آن دو احسان و نیکی کن همانگونه که به مسلمانانی که ولایت و دوستی ما را دارند احسان و نیکی می کنی!
8⃣1⃣ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: مَنْ نَظَرَ إِلَى أَبَوَيْهِ نَظَرَ مَاقِتٍ لَهُمَا وَ هُمَا ظَالِمَانِ لَهُ لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ لَهُ صَلَاة
📚الكافي ج2ص349
امام صادق علیه السلام فرمود : هر کس با خشم و غضب به پدر و مادر خود نگاه کند، (حتی) در حالتی که آن دو نسبت به او ظلم ورزیده باشند، الله نمازی از او قبول نمی کند.
9⃣1⃣عَنْ حَرِيزٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: قُلْتُ لَهُ مَنِ الَّذِي أُجْبَرُ عَلَيْهِ وَ تَلْزَمُنِي نَفَقَتُهُ قَالَ الْوَالِدَانِ وَ الْوَلَدُ وَ الزَّوْجَةُ
📚کافی ج4ص13
حریز گوید :به امام صادق علیه السلام گفتم : کسانی که من بر دادن #نفقه آنها مجبورم و بر من لازم است، چه کسانی هستند؟ امام فرمودند : #پدر_و_مادر و #فرزند و #همسر
0⃣2⃣ عَنِ الرِّضَا فِي كِتَابِهِ إِلَى الْمَأْمُونِ قَالَ: وَ بِرُّ الْوَالِدَيْنِ وَاجِبٌ وَ إِنْ كَانَا مُشْرِكَيْنِ وَ لَا طَاعَةَ لَهُمَا فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ وَ لَا لِغَيْرِهِمَا فَإِنَّهُ لَا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ
📚عيون أخبار الرضا ج2ص124
امام رضا علیه السلام در نامه اش به مأمون علیه اللعنة نوشت : احسان به #والدین واجب است اگر چه آن دو مشرک باشند اما در معصیت خالق هیچ اطاعتی از آنها و غیر آنها نیست زیرا در نافرمانی خالق، اطاعتی برای مخلوق نیست.
1⃣2⃣ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ أَنَّهُ قَالَ: بِرُّ الْوَالِدَيْنِ أَكْبَرُ فَرِيضَةٍ:
📚 غرر الحكم ج ۱ ص ۳۴۳ ح ۲.
امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه فرمود : احسان به پدر و مادر بزرگترین فریضه است!
2⃣2⃣ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مَا یَمْنَعُ الرَّجُلَ مِنْکُمْ أَنْ یَبَرَّ وَالِدَیْهِ حَیَّیْنِ وَ مَیِّتَیْنِ یُصَلِّی عَنْهُمَا وَ یَتَصَدَّقُ عَنْهُمَا وَ یَحُجُّ عَنْهُمَا وَ یَصُومُ عَنْهُمَا فَیَکُونُ الَّذِی صَنَعَ لَهُمَا وَ لَهُ مِثْلُ ذَلِکَ فَیَزِیدُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِبِرِّهِ وَ صِلَتِهِ خَیْراً کَثِیراً
📚 کافی ج ٢ص ١۵٩
امام صادق علیه السلام فرمود : چه مانعی دارد که شما در زمان حیات و بعد از مرگ به والدین خود احسان کنید؟ از جانب آنها نماز بخوانید و از طرف آنها صدقه دهید و برایشان حج به جا آورید و روزه بگیرید که در نتیجه این اعمالی که انجام دهید برای آنها می باشد و برای خود این شخص هم به مانند آن خواهد بود و اللَّه به خاطر احسان و صله اش خیر بسیاری برای او زیاد می کند.
3⃣2⃣ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ قُلْتُ لَهُ أَ یَجْزِی الْوَلَدُ الْوَالِدَ قَالَ لَا إِلَّا فِی خَصْلَتَیْنِ یَجِدُهُ مَمْلُوکاً فَیَشْتَرِیهِ فَیُعْتِقُهُ أَوْ یَکُونُ عَلَیْهِ دَیْنٌ فَیَقْضِیهِ عَنْهُ
📚کافی ج ٢ص ١۶٣
سدیر گوید : به امام باقر علیه السلام گفتم : آیا فرزند می تواند جزای پدر خود را بدهد؟ (زحمات او را جبران کند؟) امام فرمودند :خیر، مگر با دو کار، یکی اینکه پدرش برده باشد و فرزند، او را بخرد و آزاد نماید یا اینکه پدرش بدهکار باشد و فرزند بدهی او را ادا نماید.
4⃣2⃣ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ قَالَ: كَتَبَ صِهْرٌ لِي إِلَى أَبِي جَعْفَرٍ الثَّانِي إِنَّ أَبِي نَاصِبٌ خَبِيثُ الرَّأْيِ وَ قَدْ لَقِيتُ مِنْهُ شِدَّةً وَ جَهْداً فَرَأْيُكَ جُعِلْتُ فِدَاكَ فِي الدُّعَاءِ لِي وَ مَا تَرَى جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ فَتَرَى أَنْ أُكَاشِفَهُ أَمْ أُدَارِيَهُ فَكَتَبَ قَدْ فَهِمْتُ كِتَابَكَ وَ مَا ذَكَرْتَ مِنْ أَمْرِ أَبِيكَ وَ لَسْتُ أَدَعُ الدُّعَاءَ لَكَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ الْمُدَارَاةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْمُكَاشَفَةِ وَ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرٌ فَاصْبِرْ إِنَّ الْعاقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ ثَبَّتَكَ اللَّهُ عَلَى وَلَايَةِ مَنْ تَوَلَّيْتَ نَحْنُ وَ أَنْتُمْ فِي وَدِيعَةِ اللَّهِ الَّتِي لَا تَضِيعُ وَدَائِعُهُ قَالَ بَكْرٌ فَعَطَفَ اللَّهُ بِقَلْبِ أَبِيهِ حَتَّى صَارَ لَا يُخَالِفُهُ فِي شَيْءٍ
📚 أمالي المفيد ص ۱۹۱ ح ۲۰
بکر بن صالح گوید : داماد من به امام جواد صلوات اللَّه علیه نوشت : همانا پدر من ناصبی و خبيث الرأي است و از جانب او سختی و آزار شدیدی به من رسیده است! پس فدایت شوم! نظر شما در مورد دعا کردن برای من چیست؟
و فدایت شوم! چه صلاح مرا می بینید : آیا آشکارا با او دشمنی کنم و مقابلش بایستم یا با او مدارا کنم؟
امام نوشتند : نامه تو و آنچه از أمر پدرت ذکر کردی را متوجه شدم و إن شاء الله دعا کردن برای تو را ترک نمی کنم و مدارا برای تو از دشمنی کردن بهتر است و همراه سختی، آسانی هست، پس صبر کن که همانا عاقبت برای متقین است!
اللَّه تو را بر ولایت آن کسانی که ولایت آنها را داری ثابت قدم بدارد. ما و شما در ودیعه الهی هستیم که امانت های خود را ضایع نمی کند.
بکر گوید : پس اللَّه قلب پدرش را به او مهربان کرد به گونه ای که در هیچ چیز با او مخالفت نمی کرد!
✅ در آیات قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام توصیه های فراوانی به احسان نمودن به والدین شده است و از عقوق و آزردن و نافرمانی والدین نهی شدید شده است و با توجه به اینکه یکی از فتنه های آخرالزمان که در روایات وارد شده است عقوق والدین می باشد، باید مواظب باشیم که به این فتنه گرفتار نشویم و با تفقه در روایات #حقوق_والدین و تلاش برای عمل به آنها و دعا برای توفیق يافتن به آن، خود را در زمره احسان کنندگان به والدین ثبت کنیم و از عقوق والدین و عواقب بسیار خطرناک آن خود را برهانیم.
✅ از خواندن دعای 24 صحیفه سجادیه غفلت نکنیم که جامع ترین دعای موجود در مورد والدین می باشد.
✅ در پایان این تکه از دعای أبو حمزة ثمالی را که از امام سجاد علیه السلام روایت شده است به همه مؤمنین هدیه می کنیم تا در اوقات مختلف مثل قنوت و سجده و... از خواندن آن بهره مند گردند إن شاءالله
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغِیراً وَ اجْزِهِمَا بِالْإِحْسَانِ إِحْسَاناً وَ بِالسَّیِّئَاتِ غُفْرَاناً
نظرات (0)