✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يُصَلِّي فِي قَمِيصٍ وَاحِدٍ أَوْ قَبَاءٍ طَاقٍ أَوْ فِي قَبَاءٍ مَحْشُوٍّ وَ لَيْسَ عَلَيْهِ أَزْرَارٌ فَقَالَ إِذَا كَانَ عَلَيْهِ قَمِيصٌ صَفِيقٌ أَوْ قَبَاءٌ لَيْسَ بِطَوِيلِ الْفُرَجِ فَلَا بَأْسَ وَ الثَّوْبُ الْوَاحِدُ يُتَوَشَّحُ بِهِ وَ السَّرَاوِيلُ كُلُّ ذَلِكَ لَا بَأْسَ بِهِ وَ قَالَ إِذَا لَبِسَ السَّرَاوِيلَ فَلْيَجْعَلْ عَلَى عَاتِقِهِ شَيْئاً وَ لَوْ حَبْلًا

📚كافي ج۳ص۳۹۳

محمد بن مسلم گوید : از امام باقر یا امام صادق صلوات اللَّه علیهما در مورد مردی که در یک پیراهن (عربی) تنها یا در یک قباء یک لا يا در قباء آستر دار نماز می خواند و ازار (لُنگ) ندارد سؤال کردم؛ فرمود : اگر پیراهنی ریزبافت و ضخیم بر او هست یا قبایی که شکاف آن زیاد نباشد اشکالی ندارد و همچنین یک پارچه که خود را در آن پیچیده است و نیز شلوار که (نماز خواندن) در هر کدام از اینها اشکالی ندارد و فرمود : وقتی شلوار پوشیده است، باید بر روی دوش خود چیزی قرار دهد هر چند یک ریسمان باشد!


2⃣عَنْ رِفَاعَةَ قَالَ حَدَّثَنِي مَنْ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الرَّجُلِ يُصَلِّي فِي ثَوْبٍ وَاحِدٍ مُتَّزِراً بِهِ قَالَ لَا بَأْسَ بِهِ إِذَا رَفَعَهُ إِلَى الثُّنْدُوَتَيْنِ

📚 الكافي ج۳ص۳۹۵

امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد مردی که در يک پارچه تنها که آن را به صورت إزار و لُنگ به خود بسته است نماز می خواند فرمود : اشکالی ندارد در صورتی که آن را تا پستانهایش بالا بیاورد!


3⃣عَنْ جَمِيلٍ قَالَ: سَأَلَ مُرَازِمٌ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ أَنَا مَعَهُ حَاضِرٌ عَنِ الرَّجُلِ الْحَاضِرِ يُصَلِّي فِي إِزَارٍ مُؤْتَزِراً بِهِ قَالَ يَجْعَلُ عَلَى رَقَبَتِهِ مِنْدِيلًا أَوْ عِمَامَةً يَتَرَدَّى بِهِ.

📚 الكافي ج۳ص۳۹۵

جميل گوید : مرازم در حالیکه من همراه او حاضر بودم از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد مرد حاضر در وطن که در یک إِزار که آن را به صورت لُنگ به خود بسته است نماز می خواند سؤال کرد؛ فرمود : بر روی گردن خود دستمالی یا عمامه ای به صورت رداء بیندازد!


4⃣عَنْ سُفْيَانَ بْنِ السِّمْطِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: الرَّجُلُ إِذَا اتَّزَرَ بِثَوْبٍ وَاحِدٍ إِلَى ثُنْدُوَتِهِ صَلَّى فِيهِ

📚كافي ج۳ص۴۰۱

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : #مرد هنگامی که یک پارچه تنها را به صورت إزار تا پستانهایش به خود ببندد در آن نماز می‌خواند!



5⃣عَنْ أَبِي بَصِيرٍ أَنَّهُ قَالَ لِأَبِي عَبْداللَّه مَا يُجْزِي الرَّجُلَ مِنَ الثِّيَابِ أَنْ يُصَلِّيَ فِيهِ فَقَالَ صَلَّى الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ فِي ثَوْبٍ قَدْ قَلَصَ عَنْ نِصْفِ سَاقِهِ وَ قَارَبَ رُكْبَتَيْهِ وَ لَيْسَ عَلَى مَنْكِبِیهِ مِنْهُ إِلَّا قَدْرُ جَنَاحَيِ الْخُطَّافِ وَ كَانَ إِذَا رَكَعَ سَقَطَ عَنْ مَنْكِبَيْهِ وَ كُلَّمَا سَجَدَ [ثني] يَنَالُهُ عُنُقُهُ فَرَدَّهُ عَلَى مَنْكِبَيْهِ بِيَدِهِ فَلَمْ يَزَلْ ذَلِكَ دَأْبَهُ وَ دَأْبَهُ مُشْتَغِلًا بِهِ حَتَّى انْصَرَفَ

📚 الفقيه ج۱ص۲۵۷

ابو بصير به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفت : چه مقدار از لباس برای #مرد کافی است که در آن نماز بخواند؟ فرمود : امام حسین صلوات اللَّه علیه در پارچه ای که از وسط ساق پایش کوتاه تر بود و به زانویش نزدیک بود و از آن پارچه بر روی دوشش نبود مگر اندازه دو بال پرستو و هنگامی که به رکوع می رفت از روی دوشهایش می افتاد و هر چه که سجده می کرد به گردنش می رسد پس آن را با دستش بر دوش خود برمی گرداند نماز خواند و همواره شأن او اینچنین بود و دأب او به آن مشغول بود تا از نماز منصرف شد!


6⃣عَنْ عَلِيٍّ فِي حَدِيثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ تُجْزِئُ الصَّلَاةُ لِلرَّجُلِ فِي ثَوْبٍ وَاحِدٍ يَعْقِدُ طَرَفَيْهِ عَلَى عُنُقِهِ وَ فِي الْقَمِيصِ الصَّفِيقِ يَزُرُّهُ عَلَيْهِ

📚 الخصال ص۶۲۳

علي صلوات اللَّه علیه فرمود : برای مرد نماز خواندن در یک پارچه ای که یک طرف آن را در گردنش گره بزند و نیز در یک پیراهن (عربی) ریز بافت ضخیم که دگمه هایش بسته شود کفایت می کند!



7⃣عَنْ عَبْداللَّه بْنِ سِنَانٍ قَالَ: سُئِلَ أَبُو عَبْداللَّهِ عَنْ رَجُلٍ لَيْسَ مَعَهُ إِلَّا سَرَاوِيلُ قَالَ يَحِلُّ التِّكَّةَ مِنْهُ فَيَطْرَحُهَا عَلَى عَاتِقِهِ وَ يُصَلِّي

📚 التهذيب ج۲ص۳۶۶

از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد #مردی که جز یک شلوار همراه او نمی باشد سؤال شد؛ امام فرمودند : بند شلوار را باز می کند و آن را بر روی دوش خود می اندازد و نماز می خواند.





8⃣ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ رَفَعَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فِي رَجُلٍ يُصَلِّي فِي سَرَاوِيلَ لَيْسَ مَعَهُ غَيْرُهُ قَالَ يَجْعَلُ التِّكَّةَ عَلَى عَاتِقِهِ.

📚 الكافي ج۳ص۳۹۵

امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد مردی که در یک #شلوار نماز می خواند و چیز دیگری همراه او نیست فرمود : بند شلوار را بر روی دوش خود می اندازد!


9⃣عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: أَدْنَى مَا يُجْزِيكَ أَنْ تُصَلِّيَ فِيهِ بِقَدْرِ مَا يَكُونُ عَلَى مَنْكِبَيْكَ مِثْلَ جَنَاحَيِ الْخُطَّافِ.

📚 الفقيه ج۱ص۲۵۶

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : #کمترین مقداری که کفایت می کند که در آن نماز بخوانی، (پارچه‌ای) به اندازه ای است که بر دوش تو اندازه دو بال پرستو باشد!


0⃣1⃣عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ هَلْ يَصْلُحُ لَهُ أَنْ يُصَلِّيَ فِي سَرَاوِيلَ وَاحِدٍ وَ هُوَ يُصِيبُ ثَوْباً قَالَ لَا يَصْلُحُ.

📚 قرب الإسناد ص۸۹

علي بن جعفر گوید : از موسی بن جعفر صلوات اللَّه علیه در مورد مرد سؤال کردم که آیا صلاح و درست است که در یک #شلوار تنها نماز بخواند در حالیکه لباس دیگر هم در دسترس اوست؟ فرمود : #صلاح_نیست!


1⃣1⃣ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ هَلْ يَصْلُحُ لَهُ أَنْ يَؤُمَّ فِي سَرَاوِيلَ وَ قَلَنْسُوَةٍ قَالَ لَا يَصْلُحُ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ السَّرَاوِيلِ هَلْ يَجُوزُ مَكَانَ الْإِزَارِ قَالَ نَعَمْ.

📚 التهذيب ج۲ص۳۶۶

علي بن جعفر گوید : از موسی بن جعفر صلوات اللَّه علیه در مورد مرد سؤال کردم که آیا صلاح و درست است که در یک شلوار و کلاه امامت جماعت کند؟ فرمود : صلاح و درست نیست! و در مورد شلوار سوال کردم که آیا جائز است که به جای ازار (لُنگ) استفاده شود؟ فرمود : بله!


✅با توجه به روایات فوق و غیره، #مرد در حال اختیار و شرایط معمولی، حداقل از جمله در این لباس‌ها،می تواند نماز بخواند :

✅ در یک پیراهن عربی تنها که ریز بافت و ضخیم باشد و دگمه های آن بسته باشد.

✅ در یک قبای آستر دار یا بدون آستر که شکاف آن طولانی نباشد.

✅ پارچه ای تنها که به صورت ازار و لُنگ، از وسط ساق پا یا تا نزدیک زانوها تا مکان پستان‌ها #یا تا روی دوش برسد.

✅ در یک شلوار تنها به شرطی که بر روی دوش چیزی انداخته شود هر چند یک ریسمان باشد یا بند شلوار را بر روی دوش بیندازد.


✅ در یک إزار (لُنگ) که ناف و زانوها را می پوشاند به شرطی که بر روی دوش دستمال یا عمامه ای به صورت رداء انداخته شود.

✅ اما هر چند طبق روایات، ستر و پوشاندن عورت برای نمازگزار واجب است ولی هیچ روایتی که نشان دهد در حال اختیار و شرایط عادی می توان فقط به پوشاندن عورت اکتفا نمود نرسیده است و این دیدگاه برگفته از #اجماع و با #قیاس با روایات نحوه نماز خواندن شخصی که لباس ندارد یا دزد لباس‌های او را برده است و امثال آن می باشد!

لذا هر چند احادیث متعددی در مورد شخصی که عریان است و دزدان لباس او را غارت کرده اند و لباسی ندارد رسیده است که با پوشاندن عورت خود با گیاه خشک یا با دست ،نماز خود را بخواند ولی برای شخصی که لباس در اختیار او هست، اجازه نماز خواندن در یک شورت تنها نرسیده است و لازم است که حداقل خودش را به یکی از مقدار پوشش‌هایی که در روایات رخصت داده شده است بپوشاند و سپس نماز بخواند و شورتِ تنها ، منطبق با هیچ کدام از روایات اهل بیت علیهم در شرایط عادی و وجود لباس نیست.

✅در مورد شلوارک های امروزی نیز اگر در حدی باشد که ناف و زانو را بپوشاند، طبق حدیث 1⃣1⃣ به منزله ازار محسوب می شود و به همراه آن باید بر روی دوش خود دستمال یا پارچه ای، حتی چیزی مثل بند شلوار و ریسمان انداخته شود و سپس نماز خوانده شود تا بتوان دلیلی روشن از روایات، برای صحت نماز در چنین لباسی بیان نمود.


✅در حدیث 0⃣1⃣ می بینیم که امام علیه السلام نماز خواندن در یک شلوار تنها را در شرایطی که لباس دیگر هم پیدا می شود صلاح و درست نمی داند و ما نمی توانیم به عنوان اجماع یا با قیاس از روی روایات شخص غارت شده‌ی بی لباس، کار او را صلاح و درست بنامیم.



اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ