✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣إِسماعيل الْجُعْفِيِّ قال سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ يَقُولُ الْأَذَانُ وَ الْإِقَامَةُ خَمْسَةٌ وَ ثَلَاثُونَ حَرْفاً فَعَدَّ ذَلِكَ بِيَدِهِ وَاحِداً وَاحِداً الْأَذَانَ ثَمَانِيَةَ عَشَرَ حَرْفاً و الْإِقَامَةَ سَبْعَةَ عَشَرَ حَرْفاً

📚كافي ج۳ص۳۰۲

اسماعیل جعفی گوید : شنیدم امام صادق صلوات اللَّه علیه می فرمود : اذان و اقامه ٣۵ حرف (جمله) است. پس حضرت با دستشان یکی یکی شمردند: اذان ١٨ جمله و اقامه ١٧ جمله!


2⃣عن أَبِي جعفر قال: قال: يَا زُرَارَةُ تَفْتَتِحُ الْأَذَانَ بِأَرْبَعِ تَكْبِيرَاتٍ وَ تَخْتِمُهُ بِتَكْبِيرَتَيْنِ وَ تَهْلِيلَتَيْن

📚كافي ج۳ص۳۰۳

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : #اذان را با چهار أَللَّهُ أَکْبَر آغاز می کنی و با دو أَللَّهُ أَکْبَر و دو لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ختم می کنی!



3⃣معلى بن خنيس گوید : شنیدم امام صادق صلوات اللَّه علیه #اذان می گفت، پس گفتند :

اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ
حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ
حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ
حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ
اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ

📚استبصار ج۱ص۳۰۶


4⃣ امام صادق صلوات اللَّه علیه برای أبي بكر حضرمي و كليب أسدي #اذان را اینگونه حکایت نمودند :

اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ
حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ
حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ
حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ
اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ

و (شالوده کلی) اقامه نیز چنین است.

📚تهذيب ج۲ص۶۰


5⃣امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : وقتی شخصی وارد مسجد شود و به امام جماعت حاضر (اعتماد ندارد و) اقتدا نمی کند و یک یا دو آیه از قرائت امام باقی مانده است و می ترسد اگر بخواهد اذان و اقامه را ( به طور کامل) بگوید به رکوع برود، پس باید فقط (این تکه آخر اقامه را) بگوید :

قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ
اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ

📚كافي ج۳ص۳۰۶

6⃣عَنْ أَبِي عَبْداللَّه قال: الْأَذَانُ وَ الْإِقَامَةُ مَثْنَى مَثْنَى وَ تُفْرِدُ الشَّهَادَةَ فِي آخِرِ الْإِقَامَةِ تَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مَرَّةً وَاحِدَةً

📚مستدرک ج4ص41

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : اذان و اقامه دوتا دوتا (جفت) است و شهادت را در آخر اقامه فرد می گوئی : در آخر اقامه #یکبار می گوئی : لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ


7⃣امام باقر صلوات اللَّه علیه در مورد نحوه اذان جبرئیل در آسمان چهارم فرمود:

اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ
حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ
حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ
حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ
اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ
لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ

و #اقامه نیز مانند آن است مگر اینکه در اقامه در بین «حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ» و «اللَّهُ أَكْبَرُ»، قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ می باشد.


✅ از #مجموع روایات فوق و غیره روشن است که تفاوت اذان با اقامه این است که:

تکبیرات اول اذان ۴ تا و اول اقامه ٢ تا است.

لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه در آخر اذان دو تا است و در اقامه یکی است.

در اقامه بعد از «حَيَّ عَلَی خَيْر العمل» دو بار «قَدْ قَامَتِ الصَّلَاة» گفته می شود.


✅ با این حساب جملات اذان ١٨ تا و اقامه ١٧ تا می شود و هر چند نحوه های شاذ دیگری هم در برخی روایات هست ولی نحوه فوق موافق روایات مشهور و روایت #معتبر 1⃣ می باشد.

در مورد حکم #شهادت_ثالثه در اذان و اقامه ، در مقوله ای جدا از نصوص خاص وارده در مورد جملات اذان و اقامه بحث شده است.