اصولا #نذر را چه موقعی باید ادا کرد؟

اگر قبل از نذر کردن حاجت برآورده شده باشد و او آگاه نبوده است و نذر کرده است، آیا باید نذرش را ادا کند؟

آیا می توان پولی که به عنوان صدقه #نذر کرده ايم را به چیزی مثل برنج و مانند آن تبدیل کنیم و به فقیر بدهیم یا عین چیزی که نذر شده را باید داد؟

#احکام_نذر


✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ قَالَ: كَانَتْ عِنْدِي جَارِيَةٌ بِالْمَدِينَةِ فَارْتَفَعَ طَمْثُهَا فَجَعَلْتُ لِلَّهِ نَذْراً إِنْ هِيَ حَاضَتْ فَعَلِمْتُ أَنَّهَا حَاضَتْ قَبْلَ أَنْ أَجْعَلَ النَّذْرَ فَكَتَبْتُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ بِالْمَدِينَةِ فَأَجَابَنِي إِنْ كَانَتْ حَاضَتْ قَبْلَ النَّذْرِ فَلَا عَلَيْكَ وَ إِنْ كَانَتْ [حاضت] بَعْدَ النَّذْرِ فَعَلَيْكَ.

📚 الكافي ج۷ص۴۵۵

جميل بن صالح گوید : کنیزی در مدینه نزد من بود، پس حیض او قطع شد.
من نذری برای اللَّه در صورت حیض شدن او قرار دادم و بعد متوجه شدم که قبل از اینکه من نذر را قرار دهم حیض شده است!
من به امام صادق صلوات اللَّه علیه در مدینه نامه نوشتم (و در این مورد سؤال کردم). امام پاسخ دادند : اگر آن کنیز قبل از نذر تو حیض شده است چیزی بر عهده تو نیست و اگر بعد از نذر حیض شده است بر عهده توست!


2⃣عَنْ مُسْلِمِة بْنِ خَالِدٍ عَنِ الصَّادِقِ عَنْ أَبِيهِ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يُوفُونَ بِالنَّذْرِ قَالَ مَرِضَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ هُمَا صَبِيَّانِ صَغِيرَانِ فَعَادَهُمَا رَسُولُ اللَّهِ وَ مَعَهُ رَجُلَانِ فَقَالَ أَحَدُهُمَا يَا أَبَا الْحَسَنِ لَوْ نَذَرْتَ فِي ابْنَيْكَ نَذْراً إِنْ عَافَاهُمَا اللَّهُ فَقَالَ أَصُومُ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ شُكْراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَذَلِكَ قَالَتْ فَاطِمَةُ وَ كَذَلِكَ قَالَتْ جَارِيَتُهُمْ فِضَّةُ- فَأَلْبَسَهُمَا اللَّهُ عَافِيَةً فَأَصْبَحُوا صِيَاماً وَ لَيْسَ عِنْدَهُمْ طَعَامٌ الْحَدِيثَ.

📚 أمالي الصدوق ص۲۱۲ح۱۱

امام باقر صلوات اللَّه علیه در مورد گفتار الهی (در سوره انسان آیه 7)که می فرماید : «آنها به نذر وفا می کنند» فرمود : حسن و حسین صلوات اللَّه علیهما در حالیکه دو کودک کوچک بودند بیمار شدند. پس رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله در حالیکه دو مرد همراه او بودند آنها عیادت نمود. پس یکی از آن دو گفت : ای ابوالحسن! ای کاش در مورد دو پسرت در صورتی که اللَّه آنها را عافیت دهد نذری می کردی!
پس علی صلوات اللَّه علیه فرمود : سه روز برای شکر اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ روزه می گیرم!
و فاطمه صلوات اللَّه علیها نیز همینطور فرمود و نیز کنیز آنها فضه هم همینطور!
اللَّه به آن دو بزرگوار عافیت پوشانید #پس آنها در حال روزه صبح کردند (روزه گرفتند) در حالیکه غذا در نزد آنها نبود!......


3⃣عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ رَجُلٌ جَعَلَ عَلَى نَفْسِهِ نَذْراً إِنْ قَضَى اللَّهُ حَاجَتَهُ أَنْ يَتَصَدَّقَ بِدَرَاهِمَ فَقَضَى اللَّهُ حَاجَتَهُ فَصَيَّرَ الدَّرَاهِمَ ذَهَباً وَ وَجَّهَهَا إِلَيْكَ أَ يَجُوزُ ذَلِكَ أَوْ يُعِيدُ فَقَالَ يُعِيدُ.

📚 الكافي ج۷ص۴۵۶

علي بن مهزیار گوید : به ابوالحسن صلوات اللَّه علیه گفتم : شخصی در صورت روا شدن حاجتش نذری بر خود قرار داده است که چند درهم صدقه دهد، پس اللَّه حاجت او را روا نمود و او درهم ها را به (دینار) طلا تبدیل کرده است و به نزد شما فرستاده است، آیا این کار جائز است یا اعاده کند ؟
فرمود : اعاده می کند!


✅ با دقت در #روایات فوق و امثال آن روشن است که:

✅ أمر نذر شده باید بعد از محقق شدن شرط یعنی روا شدن حاجت یا اتفاق افتادن أمر مورد نظر انجام‌ شود و انجام دادن آن قبل از محقق شدن شرط، کفایت کننده وظیفه بعد از روا شدن حاجت نیست، یعنی اگر قبل از رسیدن به حاجت نذر را ادا کنیم ، دلیلی بر ساقط شدن تکلیف ادای نذر بعد از رسیدن به حاجت نیست و آن موقع است که بر شخص لازم می شود که نذر خود را ادا کند.

✅ همچنین عین آنچه نذر شده است باید ادا شود و اجازه تبدیل آن به چیز دیگری در روایات نرسیده است. مثلا اگر 100 هزار تومان صدقه نذر کرده است، نمی تواند معادل آن برنج يا امثال آن صدقه بدهد و عین آنچه نذر کرده است را باید ادا کند.

✅ و نیز اگر کسی برای حاجتی نذر کند در حالیکه قبل از نذر کردن، آن حاجت روا شده بوده است، چیزی بر عهده این شخص نیست و لزومی به ادای نذر نیست ولی اگر روا شدن حاجت بعد از نذر کردن بوده است باید نذر خود را ادا نماید.


اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ