✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ سَعْدٍ الْأَشْعَرِيِّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا فِي حَدِيثٍ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أَحْلَفَهُ السُّلْطَانُ بِالطَّلَاقِ أَوْ غَيْرِ ذَلِكَ فَحَلَفَ قَالَ لَا جُنَاحَ عَلَيْهِ وَ عَنْ رَجُلٍ يَخَافُ عَلَى مَالِهِ مِنَ السُّلْطَانِ فَيَحْلِفُ لِيَنْجُوَ بِهِ مِنْهُ قَالَ لَا جُنَاحَ عَلَيْهِ وَ سَأَلْتُهُ هَلْ يَحْلِفُ الرَّجُلُ عَلَى مَالِ أَخِيهِ كَمَا يَحْلِفُ عَلَى مَالِهِ قَالَ نَعَمْ.

📚 الكافي ج۷ص۴۴۰

اسماعیل گوید : از امام رضا صلوات اللَّه علیه در مورد شخصی که سلطان او را به طلاق و غیر آن قسم می دهد پس قسم می خورد سؤال کردم؛ فرمود : گناهی بر او نیست.
و در مورد شخصی که از سلطان بر مال خود می ترسد پس قسم می خورد تا اینکه در مورد آن از او نجات یابد فرمود : گناهی بر او نیست!
و از ایشان سؤال کردم : آیا شخص برای مال برادرش قسم بخورد همانطور که برای مال خودش قسم می خورد؟ فرمود : بله!

2⃣عَنْ أَبِي الصَّبَّاحِ قَالَ: وَ اللَّهِ لَقَدْ قَالَ لِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ إِنَّ اللَّهَ عَلَّمَ نَبِيَّهُ التَّنْزِيلَ وَ التَّأْوِيلَ فَعَلَّمَهُ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيّاً قَالَ وَ عَلَّمَنَا وَ اللَّهِ ثُمَّ قَالَ مَا صَنَعْتُمْ مِنْ شَيْ ءٍ أَوْ حَلَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ يَمِينٍ فِي تَقِيَّةٍ فَأَنْتُمْ مِنْهُ فِي سَعَةٍ.

📚 الكافي ج۷ص۴۴۲

ابوصباح گوید : قسم به الله که امام صادق صلوات اللَّه علیه به من فرمود : همانا الله تنزيل و تأويل را به پیامبرش تعليم داد، پس رسول الله صلی الله علیه و آله آن را به علی صلوات اللَّه علیه تعليم داد و فرمود : وَاللَّهِ به ما هم تعلیم داد
سپس فرمود : هر آنچه که شما انجام دهید یا قسمی بر آن در تقیه بخورید شما در وسعت هستید!

3⃣عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ احْلِفْ بِاللَّهِ كَاذِباً وَ نَجِّ أَخَاكَ مِنَ الْقَتْلِ.

📚 التهذيب ج۸ص۳۰۰

امام علي صلوات اللَّه علیه فرمود : رسول اللّه صلی الله علیه و آله فرمودند : به اللَّه #قسم_دروغ بخور و برادرت را از قتل نجات بده!


4⃣عَنِ الْحَلَبِيِّ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الرَّجُلِ يَحْلِفُ لِصَاحِبِ الْعُشُورِ يُحْرِزُ بِذَلِكَ مَالَهُ قَالَ نَعَمْ.

📚 الفقيه ج۳ص۳۶۵

حلبی از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد شخصی که برای مالیات گیرنده قسم می خورد تا مال خود را حراست نماید سؤال کرد؛ امام فرمودند : بله!


5⃣عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنِ الرِّضَا فِي كِتَابِهِ إِلَى الْمَأْمُونِ قَالَ: وَ التَّقِيَّةُ فِي دَارِ التَّقِيَّةِ وَاجِبَةٌ وَ لَا حِنْثَ عَلَى مَنْ حَلَفَ تَقِيَّةً يَدْفَعُ بِهَا ظُلْماً عَنْ نَفْسِهِ.

📚عيون أخبار الرضاعليه السلام ج۲ص۱۲۴

امام رضا صلوات اللَّه علیه در نامه به مأمون علیه اللعنة فرمود : و تقیه در دار تقیه واجب است و بر کسی که از روی تقیه قسم می خورد تا به وسیله آن ‌#ظلمی را از خود دفع نماید گناهی نیست!


6⃣عَنْ مَعْمَرِ بْنِ يَحْيَى قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ إِنَّ مَعِي بَضَائِعَ لِلنَّاسِ وَ نَحْنُ نَمُرُّ بِهَا عَلَى هَؤُلَاءِ الْعُشَّارِ فَيُحْلِفُونَّا عَلَيْهَا فَنَحْلِفُ لَهُمْ فَقَالَ وَدِدْتُ أَنِّي أَقْدِرُ عَلَى أَنْ أُجِيزَ أَمْوَالَ الْمُسْلِمِينَ كُلَّهَا وَ أَحْلِفَ عَلَيْهَا كُلُّ مَا خَافَ الْمُؤْمِنُ عَلَى نَفْسِهِ فِيهِ ضَرُورَةٌ فَلَهُ فِيهِ التَّقِيَّةُ.

📚 نوادر أحمد بن محمّد بن عيسى ص۷۳ ح ۱۵۴

معمر بن یحیی گوید : به امام باقر صلوات اللَّه علیه گفتم : همراه من امانت هایی از مردم می باشد و ما با آن به این گیرندگان مالیات عبور می کنیم، پس ما را بر آنها قسم می دهند و ما هم بر آنها قسم می خوریم!
امام فرمودند : من دوست داشتم که می توانستم همه اموال مسلمین را عبور دهم و بر آن قسم بخورم!
هر آنچه که مؤمن در مورد آن بر خود بترسد و در آن ضرورت باشد، پس برای او در آن تقیه هست!


✅ هر چند قسم خوردن و خصوصا قسم دروغ خوردن بسیار مورد مذمت واقع شده است، ولی در مواردی مثل تقیه و دفع ظلم و نجات برادر دینی و حراست از مال و غیره رخصت آن رسیده است که مؤمن به وسیله آن مال و جان خود و برادر دینی خود را حراست نماید و ظلم را از خود و برادر دینی اش دفع نماید!