✅پاسخ :به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحِمْيَرِيِّ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى الْفَقِيهِ أَسْأَلُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَزُورُ قُبُورَ الْأَئِمَّةِ هَلْ يَجُوزُ أَنْ يَسْجُدَ عَلَى الْقَبْرِ أَمْ لَا وَ هَلْ يَجُوزُ لِمَنْ صَلَّى عِنْدَ قُبُورِهِمْ أَنْ يَقُومَ وَرَاءَ الْقَبْرِ وَ يَجْعَلَ الْقَبْرَ قِبْلَةً وَ يَقُومَ عِنْدَ رَأْسِهِ وَ رِجْلَيْهِ وَ هَلْ يَجُوزُ أَنْ يَتَقَدَّمَ الْقَبْرَ وَ يُصَلِّيَ وَ يَجْعَلَهُ خَلْفَهُ أَمْ لَا فَأَجَابَ وَ قَرَأْتُ التَّوْقِيعَ وَ مِنْهُ نَسَخْتُ أَمَّا السُّجُودُ عَلَى الْقَبْرِ فَلَا يَجُوزُ فِي نَافِلَةٍ وَ لَا فَرِيضَةٍ وَ لَا زِيَارَةٍ بَلْ يَضَعُ خَدَّهُ الْأَيْمَنَ عَلَى الْقَبْرِ وَ أَمَّا الصَّلَاةُ فَإِنَّهَا خَلْفَهُ يَجْعَلُهُ الْإِمَامَ وَ لَا يَجُوزُ أَنْ يُصَلِّيَ بَيْنَ يَدَيْهِ لِأَنَّ الْإِمَامَ لَا يُتَقَدَّمُ وَ يُصَلِّي عَنْ يَمِينِهِ وَ شِمَالِهِ.

📚التهذيب ج۲ص۲۲۸

حمیری گوید : به فقیه صلوات الله علیه نامه نوشتم و در مورد کسی که قبور ائمه علیهم السلام را زیارت می کند سؤال کردم که آیا جائز است که بر قبر سجده کند یا خیر؟
و آیا برای کسی که نزد قبور آنها نماز می خواند جائز است که پشت قبر بایستد و قبر را قبله قرار دهد و در نزد سر او و نزد دو پای او بایستد؟
و آیا جائز است که بر قبر مقدم شود (جلوتر از قبر بایستد) و نماز بخواند و قبر را پشت سر خود قرار دهد یا خیر؟
پس حضرت جواب فرمودند و من توقيع را خواندم و از آن نسخه برداری کردم :

اما #سجده_کردن_بر_قبر، نه در نماز نافله و نه فریضه و نه (نماز) زیارت جائز نیست، بلکه #گونه_راست‌ خود را بر روی قبر می گذارد!

و اما نماز در پشت سر اوست و او را مقابل خود قرار می دهد و #جائز_نیست که پیش روی او نماز بخواند زیرا بر امام پیشی گرفته نمی شود و طرف راست و چپ نماز خوانده می شود!


2⃣ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ قَالَ: رَأَيْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا وَ هُوَ يُرِيدُ أَنْ يُوَدِّعَ لِلْخُرُوجِ إِلَى الْعُمْرَةِ فَأَتَى الْقَبْرَ مِنْ مَوْضِعِ رَأْسِ النَّبِيِّ بَعْدَ الْمَغْرِبِ فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ وَ لَزِقَ بِالْقَبْرِ ثُمَّ انْصَرَفَ حَتَّى أَتَى الْقَبْرَ فَقَامَ إِلَى جَانِبِهِ يُصَلِّي فَأَلْزَقَ مَنْكِبَهُ الْأَيْسَرَ بِالْقَبْرِ قَرِيباً مِنَ الْأُسْطُوَانَةِ الْمُخَلَّفَةِ الَّتِي عِنْدَ رَأْسِ النَّبِيِّ فَصَلَّى سِتَّ رَكَعَاتٍ أَوْ ثَمَانَ رَكَعَاتٍ.

📚عيون أخبارالرضاعليه السلام ج۲ص۱۷

ابن فضال گوید : امام رضا صلوات الله علیه را دیدم که قصد وداع برای رفتن به سوی عمره داشت، پس بعد از مغرب کنار قبر در نزد رأسُ النبی آمد و به پیامبر صلی الله علیه و آله سلام داد و به قبر چسبید و سپس بازگشت و به نزد قبر آمد و به نماز ایستاد و #شانه_چپش را نزدیک ستون مخلفه که نزد قبر است به قبر چسبانید و 6 یا 8 رکعت نماز خواند!


3⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْبَصْرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه فِي حَدِيثِ زِيَارَةِ الْحُسَيْنِ قَالَ: مَنْ صَلَّى خَلْفَهُ صَلَاةً وَاحِدَةً يُرِيدُ بِهَا اللَّهَ تَعَالَى لَقِيَ اللَّهَ تَعَالَى يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ عَلَيْهِ مِنَ النُّورِ مَا يَغْشَى لَهُ كُلَّ شَيْ ءٍ يَرَاهُ

📚 كامل الزيارات ص۱۲۲ باب ۴۴

امام صادق صلوات اللَّهِ علیه در حدیث زیارت امام حسین صلوات الله علیه فرمود : کسی که پشت سر او یک نماز بخواند و قصدش اللَّهِ تعالی باشد، الله تعالی را در روز ملاقاتش ملاقات می کند در حالیکه بر او از نور قدری باشد که هر چیزی که آن را می بیند فرا می گیرد !



4⃣عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ قَالَ: أَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ هَلْ يُزَارُ وَالِدُكَ- فَقَالَ نَعَمْ وَ يُصَلَّى عِنْدَهُ وَ قَالَ يُصَلَّى خَلْفَهُ وَ لَا يُتَقَدَّمُ عَلَيْهِ.

📚 كامل الزيارات ص۱۲۳

مردی نزد امام صادق صلوات اللَّه علیه آمد و عرض کرد : ای فرزند رسول الله (صلی الله علیه و آله)! آیا پدر شما زیارت می شود؟ فرمود : بله، و نزد او نماز خوانده می شود و فرمود : پشت سر او نماز خوانده می شود و بر او پیشی جسته نمی شود!









5⃣عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْحَرَّانِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّه مَا لِمَنْ زَارَ قبر الْحُسَيْنَ قَالَ مَنْ أَتَاهُ وَ زَارَهُ وَ صَلَّى عِنْدَهُ رَكْعَتَيْنِ كُتِبَتْ لَهُ حَجَّةٌ مَبْرُورَةٌ فَإِنْ صَلَّى عِنْدَهُ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ كُتِبَتْ لَهُ حَجَّةٌ وَ عُمْرَةٌ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ كَذَلِكَ لكُلُّ مَنْ زَارَ إِمَاماً مُفْتَرَضَةً طَاعَتُهُ قَالَ وَ كَذَلِكَ كُلُّ مَنْ زَارَ إِمَاماً مُفْتَرَضَةً طَاعَتُهُ.

📚 التهذيب ج۶ص۷۹

حرانی گوید : به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفتم : چه خواهد بود برای کسي که قبر حسین صلوات الله علیه را زیارت کند؟
فرمود : کسی که نزد او آید و او را زیارت کند و نزد او دو رکعت نماز بخواند، یک حج مقبول برایش نوشته می شود، پس اگر چهار رکعت نماز بخواند، یک حج و عمره برایش نوشته می شود!
گفتم : فدایت شوم! همچنین است برای هر کسی که امام مفترض الطاعة را زیارت نماید؟ فرمود : اینچنین است برای هر کسی که امام مفترض الطاعة را زیارت نماید!



6⃣ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِي عَبْداللَّهِ قَالَ: إِذَا فَرَغْتَ مِنَ السَّلَامِ عَلَى الشُّهَدَاءِ فَائْتِ قَبْرَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فَاجْعَلْهُ بَيْنَ يَدَيْكَ ثُمَّ تُصَلِّي مَا بَدَا لَكَ.

📚 الكافي ج۴ص۵۷۸

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : وقتی از سلام دادن به شهداء فارغ شدی، پس به نزد قبر ابي عبدالله صلوات الله علیه برو و آن را مقابل خود قرار بده و آن مقدار که به ذهنت می خورد نماز بخوان!



7⃣عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: قَالَ لِرَجُلٍ يَا فُلَانُ مَا يَمْنَعُكَ إِذَا عَرَضَتْ لَكَ حَاجَةٌ أَنْ تَأْتِيَ قَبْرَ الْحُسَيْنِ فَتُصَلِّيَ عِنْدَهُ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ ثُمَّ تَسْأَلَ حَاجَتَكَ فَإِنَّ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ عِنْدَهُ تَعْدِلُ حَجَّةً وَ الصَّلَاةَ النَّافِلَةَ عِنْدَهُ تَعْدِلُ عُمْرَةً.

📚 التهذيب ج۶ص۷۳

امام باقر صلوات الله علیه به مردی فرمود : ای فلانی! چه چیز تو را مانع می شود که وقتی حاجتی برایت رخ می دهد نزد قبر حسین صلوات الله علیه بروی و چهار رکعت نماز بخوانی و سپس حاجت خود را درخواست کنی؟ پس همانا نماز فريضه در نزد او معادل #حج است و نماز نافله در نزد او معادل #عمره است!


8⃣عَنْ أَبِي الْيَسَعِ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ أَنَا أَسْمَعُ قَالَ إِذَا أَتَيْتُ قَبْرَ الْحُسَيْنِ أَجْعَلُهُ قِبْلَةً إِذَا صَلَّيْتُ قَالَ تَنَحَّ هَكَذَا نَاحِيَةً.

📚 كامل الزيارات ص۲۴۵

ابي يسع گوید : مردی از امام صادق صلوات اللَّه سؤال کرد و من می شنیدم. گفت : وقتی به نزد قبر حسین صلوات الله علیه می روم، هنگامی که نماز می خوانم قبر را قبله قرار دهم؟ امام فرمودند : اینچنین به یک طرف (قبر) دور شو و فاصله بگیر!



9⃣عَنْ جَعْفَرِ بْنِ نَاجِيَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: صَلِّ عِنْدَ رَأْسِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ

📚 كامل الزيارات ص۲۴۵

امام صادق صلوات اللَّهِ علیه فرمود : در نزد سر امام حسین صلوات الله علیه نماز بخوان!


0⃣1⃣عَنِ الثُّمَالِيِّ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ : إِذَا أَرَدْتَ الْمَسِيرَ إِلَى قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ سَاقَ الْآدَابَ وَ الزِّيَارَةَ إِلَى أَنْ قَالَ ثُمَّ تَأْتِي قَبْرَ الْحُسَيْنِ ثُمَّ تَدُورُ مِنْ خَلْفِهِ إِلَى عِنْدِ رَأْسِ الْحُسَيْنِ وَ صَلِّ عِنْدَ رَأْسِهِ رَكْعَتَيْنِ تَقْرَأُ فِي الْأُولَى الْحَمْدَ وَ يس وَ فِي الثَّانِيَةِ الْحَمْدَ وَ الرَّحْمَنَ وَ إِنْ شِئْتَ صَلَّيْتَ خَلْفَ الْقَبْرِ وَ عِنْدَ رَأْسِهِ أَفْضَلُ فَإِذَا فَرَغْتَ فَصَلِّ مَا أَحْبَبْتَ إِلَّا أَنَّ الرَّكْعَتَيْنِ رَكْعَتَيِ الزِّيَارَةِ لَا بُدَّ مِنْهُمَا عِنْدَ كُلِّ قَبْرٍ الْخَبَرَ

📚 كامل الزيارات ص ۲۲۳

امام صادق صلوات اللَّهِ علیه در حدیثی بعد از ذکر آداب زیارت فرمود : سپس به نزد قبر می روی و از پشت قبر به سوی رأس حسین علیه السلام دور می زنی و نزد رأس آن حضرت دو رکعت نماز بخوان و در رکعت اول حمد و سوره یاسین و در رکعت دوم حمد و سوره الرحمن را می خوانی و اگر بخواهی پشت قبر نماز می خوانی ولی در نزد سر #افضل است و وقتی فارغ شدی هر مقداری که دوست داشتی نماز می خوانی مگر اینکه آن دو رکعت نماز زیارت گریزی از آن در نزد هر قبر نیست!


#فضیلت_زیارت
#آداب_زیارت
#نماز_زیارت




1⃣1⃣عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ قُضَاعَةَ بْنِ صَفْوَانَ بْنِ مِهْرَانَ الْجَمَّالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ صَفْوَانَ قَالَ: اسْتَأْذَنْتُ الصَّادِقَ علیه السلام لِزِیَارَةِ مَوْلَایَ الْحُسَیْنِ علیه السلام وَ سَأَلْتُهُ أَنْ یُعَرِّفَنِی مَا أَعْمَلُ عَلَیْهِ إلي ٱن قال
ثُمَّ قُمْ فَصَلِّ رَکْعَتَیْنِ عِنْدَ الرَّأْسِ اقْرَأْ فِیهِمَا مَا أَحْبَبْتَ

📚 مصباح الطوسیّ ص ۴۹۹

صفوان گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه برای زیارت مولایم حسین علیه السلام اجازه طلب کردم و از ایشان درخواست نمودم که آنچه بر حسب آن عمل نمایم را به من معرفی نماید..... تا آنجا که فرمود : سپس برخیز و دو رکعت نماز در نزد رأس بخوان و در آن دو هر چه خواستی قرائت کن!



✅ طبق روایات فراوان، خواندن نماز فريضه و نماز نافله و نماز زیارت در نزد قبور اهل بیت علیهم السلام دارای فضیلت بسیار زیادی می باشد.

طبق روایات فوق و غیره، پیشی گرفتن بر قبر امام برای خواندن نماز مورد نهی می باشد و جوازی ندارد.

آنچه در بیشتر روایات به عنوان محل خواندن نماز در نزد قبر امام معین شده است، نزد رأس امام می باشد که بر طبق آن، شخص نمازگزار کنار سر امام صلوات الله علیه می ایستد به گونه ای که شانه چپ او کنار رأس امام باشد و نماز خود را می خواند.

هر چند نماز خواندن، خلف و پشت قبر امام به گونه ای که قبر امام قبله قرار داده شود در روایات مختلفی رخصت داده شده است ولی از جمله در روایاتی مثل روایت 8⃣ و برخی از عمومات روایات نهی شده است
و در روایت 0⃣1⃣ نیز در کنار #رخصت_نماز_خواندن_پشت_قبر، نماز خواندن در کنار رأس امام #افضل دانسته شده است و لذا بهتر است از قبله قرار دادن قبر اجتناب کنیم و برای نماز خواندن، بدون مقدم شدن بر امام، از نزد رأس یا سمت چپ و راست قبر استفاده کنیم. إن شاءالله

✅ روایت شماره 1⃣ را که حمیری از فقیه (که معمولا منظور امام عسکری علیه السلام است) روایت نموده است، طبرسی در کتاب احتجاج از امام زمان صلوات الله علیه روایت نموده است و در آن از مساوات با امام در هنگام نماز نهی شده است. اما هر چند احتمال متعدد بودن این دو روایت هست، ولی در هر حال اگر آنها را یک روایت فرض کنیم، نسخه کتاب تهذیب قابل اعتماد تر است و ضمنا روایات فراوان أمر به نماز در نزد رأس و روایت 2⃣ و غیره نوعی معارض برای حدیث کتاب احتجاج محسوب می شود که در مقام ترجیح علم آن به اهل بیت علیهم السلام رد می شود و به احادیث متعدد نماز خواندن در نزد رأس عمل می شود. ان شاءالله