Loading...

#سؤال_789_ شستن صورت و دستها در وضو، با چند مشت آب و چند بار شستن جائز است؟



✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ إِنَّ اللَّهَ وَتْرٌ يُحِبُّ الْوَتْرَ فَقَدْ يُجْزِيكَ مِنَ الْوُضُوءِ ثَلَاثُ غُرُفَاتٍ وَاحِدَةٌ لِلْوَجْهِ وَ اثْنَتَانِ لِلذِّرَاعَيْنِ وَ تَمْسَحُ بِبِلَّةِ يُمْنَاكَ نَاصِيَتَكَ وَ مَا بَقِيَ مِنْ بِلَّةِ يُمْنَاكَ ظَهْرَ قَدَمِكَ الْيُمْنَى وَ تَمْسَحُ بِبِلَّةِ يُسْرَاكَ ظَهْرَ قَدَمِكَ الْيُسْرَى.

📚 التهذيب ج۱ص۳۶۰

امام باقر علیه السلام فرمود : همانا اللَّه فرد است و فرد را دوست دارد، محققا که سه مشت برای وضو تو را کفایت می کند : یک مشت برای صورت و دو مشت برای دو دست!


2⃣عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: الْوُضُوءُ وَاحِدَةٌ فَرْضٌ وَ اثْنَتَانِ لَا يُؤْجَرُ وَ الثَّالِثَةُ بِدْعَةٌ.

📚 التهذيب ج۱ص۸۱

امام صادق علیه السلام فرمود : وضو، یکی فریضه است و دو تا اجر داده نمی شود و سومی #بدعت است!


3⃣ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ: كُنْتُ قَاعِداً عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّه فَدَعَا بِمَاءٍ فَمَلَأَ بِهِ كَفَّهُ فَعَمَّ بِهِ وَجْهَهُ ثُمَّ مَلَأَ كَفَّهُ فَعَمَّ بِهِ يَدَهُ الْيُمْنَى ثُمَّ مَلَأَ كَفَّهُ فَعَمَّ بِهِ يَدَهُ الْيُسْرَى ثُمَّ مَسَحَ عَلَى رَأْسِهِ وَ رِجْلَيْهِ وَ قَالَ هَذَا وُضُوءُ مَنْ لَمْ يُحْدِثْ حَدَثاً يَعْنِي بِهِ التَّعَدِّيَ فِي الْوُضُوءِ.

📚 الكافي ج۳ص۲۷

حماد بن عثمان گوید : نزد امام صادق علیه السلام نشسته بودم، پس آبی طلب کردند، پس کف خود را پر کردند و با آن صورت خود را (با آن مشت آب) فراگیر نمودند ، سپس کف خود را #پر کردند و با آن دست راست خود را فراگیر نمودند ، سپس کف خود را پُر کردند و با آن دست چپ خود را فراگیر نمودند و سپس بر سر و دو پا مسح نمودند و سپس فرمودند : این وضوی کسی است که چیز تازه ای از او سر نزند که منظور تجاوز در وضو می باشد!


4⃣عَنْ زُرَارَةَ وَ بُكَيْرٍ أَنَّهُمَا سَأَلَا أَبَا جَعْفَرٍ عَنْ وُضُوءِ رَسُولِ اللَّهِ فَدَعَا بِطَشْتٍ أَوْ تَوْرٍ فِيهِ مَاءٌ فَغَمَسَ يَدَهُ الْيُمْنَى فَغَرَفَ بِهَا غُرْفَةً فَصَبَّهَا عَلَى وَجْهِهِ فَغَسَلَ بِهَا وَجْهَهُ ثُمَّ غَمَسَ كَفَّهُ الْيُسْرَى فَغَرَفَ بِهَا غُرْفَةً فَأَفْرَغَ عَلَى ذِرَاعِهِ الْيُمْنَى فَغَسَلَ بِهَا ذِرَاعَهُ مِنَ الْمِرْفَقِ إِلَى الْكَفِّ- لَا يَرُدُّهَا إِلَى الْمِرْفَقِ ثُمَّ غَمَسَ كَفَّهُ الْيُمْنَى فَأَفْرَغَ بِهَا عَلَى ذِرَاعِهِ الْيُسْرَى مِنَ الْمِرْفَقِ وَ صَنَعَ بِهَا مِثْلَ مَا صَنَعَ بِالْيُمْنَى ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ وَ قَدَمَيْهِ بِبَلَلِ كَفِّهِ لَمْ يُحْدِثْ لَهُمَا مَاءً جَدِيداً.... فَقُلْنَا أَصْلَحَكَ اللَّهُ فَالْغُرْفَةُ الْوَاحِدَةُ تُجْزِي لِلْوَجْهِ وَ غُرْفَةٌ لِلذِّرَاع قَالَ نَعَمْ إِذَا بَالَغْتَ فِيهَا وَ الثِّنْتَانِ تَأْتِيَانِ عَلَى ذَلِكَ كُلِّهِ

📚 الكافي ج۳ص۲۵

زراره و بکیر از امام باقر صلوات اللَّه علیه در مورد وضوی رسول اللّه صلی الله علیه و آله سؤال کردند.
حضرت طشت یا ظرفی که در آن آب بود طلب کردند. پس دست راستشان را در آب فرو بردند و #یک_مشت آب برداشتند و بر صورت خود ریختند و با آن صورت خود را شستشو دادند، سپس دست چپشان را در آب فرو بردند و #یک_مشت آب برداشتند و بر دست راست خود ریختند و با آن دستشان را از آرنج تا کف شستند که آن را به آرنج بر نگرداندند، سپس دست راستشان را در آب فرو بردند و با آن از آرنج بر دست چپشان آب ریختند و با آن مانند آنچه با دست راست کردند انجام دادند، سپس سر و دو قدم خود را با رطوبت دست مسح کردند و آب جديد براي آن تازه نکردند....
تا آنجا که گویند : گفتیم : الله امور شما را اصلاح فرماید، پس #یک_مشت آب برای صورت و #یک_مشت برای (هر) دست کافی است؟ فرمود : #بله، در صورتی که به کمال برسانی (مشت پر برداری) و #دو_مشت همه آن را انجام و تمام می کند!


5⃣عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ يَعْنِي ابْنَ عَمْرٍو قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْوُضُوءِ فَقَالَ مَا كَانَ وُضُوءُ عَلِيٍّ إِلَّا مَرَّةً مَرَّةً.

📚 الكافي ج۳ص۲۷

عبدالکریم بن عمرو گوید : از امام صادق صلوات اللَّهِ علیه در مورد وضو سؤال کردم؛ پس فرمودند : وضوی علی صلوات اللَّهِ علیه نبود مگر یک بار، یک بار!

6⃣مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ قَالَ: قَالَ الصَّادِقُ وَ اللَّهِ مَا كَانَ وُضُوءُ رَسُولِ اللَّهِ إِلَّا مَرَّةً مَرَّةً.

📚 الفقيه ج۱ص۳۸

امام صادق صلوات اللَّهِ علیه فرمود : به اللَّه قسم ، وضوی رسول اللّه (صلی الله علیه و آله) نبود مگر یک بار، یک بار!








7⃣عَنْ بُكَيْرِ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: أَ لَا أَحْكِي لَكُمْ وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ فَأَخَذَ بِكَفِّهِ الْيُمْنَى كَفّاً مِنْ مَاءٍ فَغَسَلَ بِهِ وَجْهَهُ ثُمَّ أَخَذَ بِيَدِهِ الْيُسْرَى كَفّاً من ماء فَغَسَلَ بِهِ يَدَهُ الْيُمْنَى ثُمَّ أَخَذَ بِيَدِهِ الْيُمْنَى كَفّاً مِنْ مَاءٍ فَغَسَلَ بِهِ يَدَهُ الْيُسْرَى ثُمَّ مَسَحَ بِفَضْلِ يَدَيْهِ رَأْسَهُ وَ رِجْلَيْهِ

📚 الكافي ج۳ص۲۴

امام باقر صلوات اللّه فرمود : آیا وضوی رسول اللّه صلی الله علیه و آله را برایتان حکایت نکنم؟
پس #یک_مشت آب برداشت و با آن صورتش را شستشو داد، سپس با دست چپش #یک_مشت آب برداشت و با آن دست راستش را شستشو داد، سپس با دست راستش #یک_مشت آب برداشت و با آن دست چپش را شستشو داد، سپس با زیادی (رطوبت) دستانش، سر و دو پایش را مسح نمود!


8⃣عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: حَكَى لَنَا أَبُو جَعْفَرٍ وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ فَدَعَا بِقَدَحٍ فَأَخَذَ كَفّاً مِنْ مَاءٍ فَأَسْدَلَهُ عَلَى وَجْهِهِ ثُمَّ مَسَحَ وَجْهَهُ مِنَ الْجَانِبَيْنِ جَمِيعاً ثُمَّ أَعَادَ يَدَهُ الْيُسْرَى فِي الْإِنَاءِ فَأَسْدَلَهَا عَلَى يَدِهِ الْيُمْنَى ثُمَّ مَسَحَ جَوَانِبَهَا ثُمَ أَعَادَ الْيُمْنَى فِي الْإِنَاءِ فَصَبَّهَا عَلَى الْيُسْرَى ثُمَّ صَنَعَ بِهَا كَمَا صَنَعَ بِالْيُمْنَى ثُمَّ مَسَحَ بِمَا بَقِيَ فِي يَدِهِ رَأْسَهُ وَ رِجْلَيْهِ وَ لَمْ يُعِدْهُمَا فِي الْإِنَاءِ.

📚 الكافي ج۳ص۲۴

زراره گوید : امام باقر صلوات اللَّهِ علیه وضوی رسول اللّه صلی اللَّهُ علیه و آله را برای ما حکایت نمود، پس قدح آبی طلب نمود و #یک_مشت از آب برداشت و آن را بر صورتشان روان کردند و سپس صورتش را از دو طرف دست کشید، سپس دست چپش را به ظرف بازگرداند و آن را بر اطراف دست راستش روان نمود و سپس اطراف آن را دست کشید، سپس دست راستش را به ظرف بازگرداند و آن را بر دست چپش ریخت و همان کاری که با دست راست نمود با آن انجام داد و سپس با آنچه در دستش باقی مانده بود، سر و دو پایش را مسح کرد و آنها را در ظرف باز نگرداند!


9⃣عَنِ الْأَعْمَشِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: هَذِهِ شَرَائِعُ الدِّينِ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يَتَمَسَّكَ بِهَا وَ أَرَادَ اللَّهُ هُدَاهُ إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ كَمَا أَمَرَ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ النَّاطِقِ غَسْلُ الْوَجْهِ وَ الْيَدَيْنِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ وَ مَسْحُ الرَّأْسِ وَ الْقَدَمَيْنِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ مَرَّةً مَرَّةً وَ مَرَّتَانِ جَائِزٌ

📚 الخصال ص۶۰۳ص۹

امام صادق صلوات اللَّهِ علیه در حدیثی فرمودند : این شرائع دین است برای کسی که می خواهد به آن متمسک گردد و اللَّه اراده هدایت او را نموده است.. تا آنجا که فرمود : اسباغ و کامل و تمام نمودن وضو، همانطور که اللَّه در کتاب ناطق خود به آن أمر نموده است : شستن صورت و دستها تا دو آرنج و مسح بر سر و مسح دو پا تا استخوان کعب، یکبار یکبار و دو بار هم جائز است!


0⃣1⃣ عَنْ دَاوُدَ الرَّقِّيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ كَمْ عِدَّةُ الطَّهَارَةِ فَقَالَ أَمَّا مَا أَوْجَبَهُ اللَّهُ فَوَاحِدَةٌ وَ أَضَافَ إِلَيْهَا رَسُولُ اللَّهِ وَاحِدَةً لِضَعْفِ النَّاسِ وَ مَنْ تَوَضَّأَ ثَلَاثاً ثَلَاثاً فَلَا صَلَاةَ لَهُ

📚 رجال الكشّيّ ج۲ص۶۰۰

داوود رقي گوید : بر امام صادق صلوات اللَّهِ علیه وارد شدم و به او گفتم : فدایت شوم، تعداد مرتبه های طهارت (یعنی وضو) چند بار است؟ فرمود : اما آنچه اللَّه واجب نموده است یکی است و رسول اللّه صلی اللَّهُ علیه و آله به خاطر ضعف مردم، یکی به آن اضافه نمود و کسی که سه بار، سه بار وضو بگیرد #نمازی_برای_او_نیست !


1⃣1⃣ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْداللَّه قَالَ: مَنْ تَعَدَّى فِي الْوُضُوءِ كَانَ كَنَاقِضِهِ.

📚 علل الشرائع ص۲۷۹ح۲

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمودند : کسی که در وضوء (از حد آن) تجاوز کند، مانند نقض کننده آن است!


2⃣1⃣عَنِ ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه فِي الْوُضُوءِ قَالَ اعْلَمْ أَنَّ الْفَضْلَ فِي وَاحِدَةٍ وَ مَنْ زَادَ عَلَى اثْنَتَيْنِ لَمْ يُؤْجَرْ

📚 السرائر ص۴۷۳

امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد وضو فرمود : بدان که فضیلت در یکبار است و کسی که بر دو بار بیفزاید، (بر وضو) اجري داده نمی شود!







3⃣1⃣ عَنْ زُرَارَةَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: إِنَّمَا الْوُضُوءُ حَدٌّ مِنْ حُدُودِ اللَّهِ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يُطِيعُهُ وَ مَنْ يَعْصِيهِ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَا يُنَجِّسُهُ شَيْءٌ إِنَّمَا يَكْفِيهِ مِثْلُ الدَّهْنِ.

📚 الكافي ج۳ص۲۱

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : همانا وضو حدّی از #حدود_الهی است، برای اینکه مشخص شود که چه کسی از او اطاعت می کند و چه کسی او را نافرمانی می کند و همانا مؤمن را هیچ چیزی نجس نمی کند، همانا به مانند روغن مالیدن برای او (در وضو) کفایت می کند!


4⃣1⃣عَنْ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ الْوُضُوءُ بِمُدٍّ وَ الْغُسْلُ بِصَاعٍ وَ سَيَأْتِي أَقْوَامٌ بَعْدِي يَسْتَقِلُّونَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ عَلَى خِلَافِ سُنَّتِي وَ الْآخِذُ بِسُنَّتِي مَعِي فِي حَظِيرَةِ الْقُدْسِ

📚 الجعفريات ص ۱۶

رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود : غسل با یک صاع آب و وضو با یک مُد آب می باشد و به زودی بعد از من گروهی می آیند که این مقدار را کم می شمارند، پس اینها بر #خلاف سنت من هستند و عمل کننده به سنت من، در حظیره قدس همراه من خواهد بود!



✅ در روایات متعددی که اهل بیت علیهم السلام وضوی رسول اللّه (صلّی الله علیه و آله) و امیرالمؤمنین (صلوات اللَّه علیه) را حکایت و بیان نموده اند و چند مورد آن در روایات فوق ذکر گردید، به روشنی مشخص است که وضوی آنها یکبار یکبار بوده است.
به این صورت که #یک_مشت پُر از آب بر روی صورت یا هر کدام از دستها می ریختند و با همان یک مشت، صورت و دستها را می شستند و این همان چیزی است که طبق روایات فوق، توسط اللَّه در قرآن واجب شده است.

همچنین در روایات فوق بیان شده است که رسول اللّه (صلّی الله علیه و آله) به خاطر ضعف مردم، اجازه یکبار دیگر را در ‌ شستن دست‌ و صورت داده است، به این معنا که بعد استعمال یک مشت آب برای صورت و هر کدام از دستها و شستن آنها، اجازه دادند که یکبار دیگر این کار را تکرار نمایند، یعنی یک مشت دیگر از آب بر صورت یا دست بریزند و آن را شستشو دهند و این نهایت حد اجازه برای وضو می باشد که تجاوز از آن، تجاوز از حدّ الهی در وضو دانسته شده است و بدعت نامیده شده است و در مورد چنین کسی فرموده اند : نمازی برای او نخواهد بود!

✅ این تجاوز از حدود وضو به طور خاص در بین اتباع غاصبان خلافت ایجاد شد و با سه بار سه بار وضو گرفتن و تجاوز از سائر حدود وضو، مرتکب بدعت و باعث بطلان وضو و نماز خود شده اند.

✅ نکته ای که شایسته تذکر می باشد این است که با بررسی کلیه روایات وضو، تعداد مشت آب مورد استفاده برای صورت یا هر کدام از دستها، #یک_مشت ‌ می باشد که با جواز وارده در برخی روایات مبنی بر دو بار، جمعاً #دو_مشت آب برای شستن دست یا صورت می توان استفاده نمود، به این صورت که یک مشت پُر از آب به صورت ریخته می شود و با آن صورت شسته می شود و با این کار فریضه وضو انجام شده است و نحوه وضوی رسول اللّه و اهل بیت علیهم السلام امتثال شده است و کسی که می خواهد از جواز و رخصت وارده در فقه شیعه استفاده کند، این کار را یک بار دیگر تکرار می کند، یعنی یک مشت دیگر از آب به صورت می زند و با آن مجددا صورت را شستشو می دهد و برای دستها نیز به همین نحو انجام می شود و این نهایت حدی است که در فقه شیعه برای وضو رخصت داده شده است و کسی که از این حد فراتر می رود، دچار بدعت در وضو شده است و از حدّ الهی در وضو تجاوز کرده است و به فرموده اهل بیت علیهم السلام نمازی برای او نیست.

💠 لذا اینکه گفته می‌شود به هر تعدادی که شخص بخواهد مشت آب به صورت خود بزند و سپس دست بکشد و شستشو دهد و این یک بار محسوب می شود و رخصت یکبار دیگر به این نحو هم وجود دارد، قابل اثبات با روایات محکم نیست و نهایت تعداد مشت آب که برای صورت یا هر دست در روایات بیان شده است دو مشت می باشد.

به حمد الهی روایات متعددی در حکایت و بیان #نحوه_وضوی_رسول_الله (صلّی الله علیه و آله) به صورت عملی توسط اهل بیت علیهم السلام آموزش داده شده است و بیان شده است و در تمامی آنها فقط یک مشت آب برای صورت و هر کدام از دستها به روشنی ذکر شده است و البته با جواز وارده برای تکرار دوباره آن، نهایتاً دو مشت آب برای صورت و هر کدام از دستها استفاده می شود.


مشخص نیست کسانی که اجازه می دهند برای هر بار شستشوی در #وضو، هر تعداد مشت آب که بخواهند به صورت بزنند، این حکم و عمل خود را به کدام آیه و روایت محکم و روشن مستند کرده اند و اینجاست که با اشک ریزان و قلب لرزان و دست مرفوع باید فراوان و مداوم بگوییم :


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ

نظرات (0)

...
نام۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹