1⃣عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْداللَّهِ عَنْ رَجُلٍ نَسِيَ أَنْ يَجْلِسَ فِي الرَّكْعَتَيْنِ الْأَوَّلَتَيْنِ فَقَالَ إِنْ ذَكَرَ قَبْلَ أَنْ يَرْكَعَ فَلْيَجْلِسْ وَ إِنْ لَمْ يَذْكُرْ حَتَّى يَرْكَعَ فَلْيُتِمَّ الصَّلَاةَ حَتَّى إِذَا فَرَغَ فَلْيُسَلِّمْ وَ لْيَسْجُدْ سَجْدَتَيِ السَّهْوِ

📚 التهذيب ج۲ص۱۵۸

سليمان بن خالد گوید :از امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که فراموش می کند که در سر دو رکعت اول (برای تشهد) بنشیند سؤال کردم؛ امام فرمودند : اگر قبل از اینکه به رکوع رکعت (سوم) برود به یاد آورد، باید بنشيند (و تشهد بخواند) و اگر به یاد نیاورد تا اینکه به رکوع (رکعت سوم) رفت، نماز را تمام کند تا اینکه وقتی فارغ شد باید سلام دهد و دو سجده سهو به جا آورد.



2⃣عَنِ ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْداللَّهِ عَنِ الرَّجُلِ يُصَلِّي الرَّكْعَتَيْنِ مِنَ الْمَكْتُوبَةِ فَلَا يَجْلِسُ فِيهِمَا حَتَّى يَرْكَعَ فَقَالَ يُتِمُّ صَلَاتَهُ ثُمَّ يُسَلِّمُ وَ يَسْجُدُ سَجْدَتَيِ السَّهْوِ وَ هُوَ جَالِسٌ قَبْلَ أَنْ يَتَكَلَّمَ.

📚 التهذيب ج۲ص۱۵۸

ابن ابی یعفور گوید : از امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که دو رکعت از نماز فريضه را می خواند و بر سر دو رکعت (برای تشهد) نمی نشیند تا اینکه به رکوع (رکعت سوم) می‌رود سؤال کردم؛ امام فرمودند : نمازش را تمام می کند و قبل از اینکه سخن بگوید، در حال نشسته دو سجده سهو به جا می آورد!



3⃣عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحَدِهِمَا فِي الرَّجُلِ يَفْرُغُ مِنْ صَلَاتِهِ وَ قَدْ نَسِيَ التَّشَهُّدَ حَتَّى يَنْصَرِفَ فَقَالَ إِنْ كَانَ قَرِيباً رَجَعَ إِلَى مَكَانِهِ فَتَشَهَّدَ وَ إِلَّا طَلَبَ مَكَاناً نَظِيفاً فَتَشَهَّدَ فِيهِ وَ قَالَ إِنَّمَا التَّشَهُّدُ سُنَّةٌ فِي الصَّلَاةِ.

📚 التهذيب ج۲ص۱۵۷

امام باقر يا امام صادق علیهما السلام در مورد شخصی که از نمازش فارغ می شود در حالیکه تشهد را فراموش نموده است و از نماز منصرف شده است فرمود : اگر نزدیک است به مکان خود بازمی گردد و تشهد می خواند و گرنه مکان نظیفی طلب می کند و در آن تشهد می خواند و فرمود : همانا تشهد در نماز سنت (واجبة) است!

4⃣عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ إِذَا قُمْتَ فِي الرَّكْعَتَيْنِ الْأَوَّلَتَيْنِ وَ لَمْ تَتَشَهَّدْ فَذَكَرْتَ قَبْلَ أَنْ تَرْكَعَ فَاقْعُدْ فَتَشَهَّدْ وَ إِنْ لَمْ تَذْكُرْ حَتَّى تَرْكَعَ فَامْضِ فِي صَلَاتِكَ كَمَا أَنْتَ فَإِذَا انْصَرَفْتَ سَجَدْتَ سَجْدَتَيْنِ لَا رُكُوعَ فِيهِمَا ثُمَّ تَشَهَّدِ التَّشَهُّدَ الَّذِي فَاتَكَ

📚 التهذيب ج۲ص۳۴۴

امام صادق علیه السلام فرمود : هنگامی که از دو رکعت اول نماز برخاستی و تشهد نخواندی و قبل از رفتن به رکوع (رکعت سوم) به یاد آوردی، پس بنشین و تشهد بخوان و اگر به یاد نیاوردی تا اینکه به رکوع (رکعت سوم) رفتی، همانطور که هستی به نمازت ادامه بده، پس وقتی نماز را سلام دادی، دو سجده بدون رکوع (یعنی دو سجده سهو) به جا می آوری و سپس تشهدي که از دستت رفته است را می خوانی!



5⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: كُلُّ مَا شَكَكْتَ فِيهِ مِمَّا قَدْ مَضَى فَامْضِهِ كَمَا هُوَ.

📚 التهذيب ج۲ص۳۴۴

امام باقر علیه السلام فرمود : هر آنچه که در آن از چیزهایی که (مکان آن ) گذشته است شک کردی، همانطور که هست از آن بگذر!

6⃣سُفْيَانَ بْنِ السِّمْطِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: تَسْجُدُ سَجْدَتَيِ السَّهْوِ فِي كُلِّ زِيَادَةٍ تَدْخُلُ عَلَيْكَ أَوْ نُقْصَانٍ

📚 التهذيب ج۲ص۱۵۵

امام صادق علیه السلام فرمود : در هر زیادتی و نقصانی که بر تو وارد می شود، سجده سهو به جا می آوری!


✅از روایات فوق روشن است که :

1⃣ اگر کسی تشهد رکعت دوم را فراموش کند و قبل از رکوع رکعت سوم به یاد آورد، می نشیند و تشهد می خواند و سپس نماز را ادامه می دهد

2⃣ اگر در رکعت دوم تشهد را فراموش کرد ولی آن را بعد از رکوع رکعت سوم به یاد آورد، به نماز ادامه می دهد و بعد از سلام نماز و قبل از سخن گفتن، دو سجده سهو انجام می دهد و تشهد از دست رفته را #قضا می کند.

3⃣ اگر تشهد رکعت چهارم را فراموش کند و هنوز به مکان نماز نزدیک باشد، به آنجا برمی گردد و تشهد را می خواند و اگر دور شده است در مکان نظیفی تشهد خود را قضا می کند و طبق روایت 6⃣ دو سجده سهو انجام می دهد.


4⃣ طبق روایت 5⃣، اگر بعد از گذشتن مکان تشهد، #شک کند که تشهد خوانده است یا خیر، توجهی نمی کند.



اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ