✅پاسخ :به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنْ عَنْبَسَةَ الْعَابِدِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّه عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرادَ شُكُوراً قَالَ قَضَاءُ صَلَاةِ اللَّيْلِ بِالنَّهَارِ وَ صَلَاةِ النَّهَارِ بِاللَّيْلِ.

📚 التهذيب ج۲ص۲۷۵

عنبسه عابد گوید : از امام صادق علیه السلام در مورد گفتار اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ (در سوره فرقان آیه 62) که می فرماید : «او کسی است که شب و روز را جانشین هم قرار داده است، برای کسی که قصد متذکر شدن و اراده شکرگزاری دارد» سؤال کردم؛ امام فرمودند : #قضا_کردن نماز شب در روز و قضا کردن نماز روز در شب است!



2⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْداللَّه قَالَ: إِنَّ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ كَانَ إِذَا فَاتَهُ شَيْ ءٌ مِنَ اللَّيْلِ قَضَاهُ بِالنَّهَارِ وَ إِنْ فَاتَهُ شَيْ ءٌ مِنَ الْيَوْمِ قَضَاهُ مِنَ الْغَدِ أَوْ فِي الْجُمْعَةِ أَوْ فِي الشَّهْرِ وَ كَانَ إِذَا اجْتَمَعَتْ عَلَيْهِ الْأَشْيَاءُ قَضَاهَا فِي شَعْبَانَ حَتَّى يَكْمُلَ لَهُ عَمَلُ السَّنَةِ كُلِّهَا كَامِلَةً.

📚 التهذيب ج۲ص۱۶۴

امام صادق علیه السلام فرمود : امام سجاد علیه السلام در صورتی که چیزی از #شب از او فوت می شد، آن را در روز #قضا می کرد و اگر چیزی از روز از دست او می رفت، آن را فردا یا طی هفته یا طی ماه قضا می کرد و وقتی چیزها بر او جمع می شد، آنها را در #ماه_شعبان قضا می کرد تا #تمام_اعمال_سال به طور کامل برای او تکمیل گردد!



3⃣عَنْ جَمِيلٍ عَنْ أَبِي عَبْداللَّهِ قَالَ: قَالَ لَهُ رَجُلٌ رُبَّمَا فَاتَتْنِي صَلَاةُ اللَّيْلِ الشَّهْرَ وَ الشَّهْرَيْنِ وَ الثَّلَاثَةَ فَأَقْضِيهَا بِالنَّهَارِ أَ يَجُوزُ ذَلِكَ قَالَ قُرَّةُ عَيْنٍ لَكَ وَ اللَّهِ ثَلَاثاً إِنَّ اللَّهَ يَقُولُ وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَةً الْآيَةَ فَهُوَ قَضَاءُ صَلَاةِ النَّهَارِ بِاللَّيْلِ وَ قَضَاءُ صَلَاةِ اللَّيْلِ بِالنَّهَارِ وَ هُوَ مِنْ سِرِّ آلِ مُحَمَّدٍ الْمَكْنُونِ.

📚 تفسير القمّيّ ج۲ص۱۱۶

جميل گوید : مردی به امام صادق علیه السلام گفت : گاهی یک ماه یا دو ماه یا سه ماه، نماز شب از من فوت می شود، پس آن را در روز #قضا می کنم، آیا این کار جائز است؟
پس امام #سه_بار فرمودند : به اللَّه قسم که این چشم روشنی برای تو می باشد!
همانا اللَّه (در سوره فرقان آیه 62)می فرماید : « و او همان کسی است که شب و روز را جانشین یکدیگر قرار داد برای کسی که بخواهد متذکّر شود یا شکرگزاری کند» که آن قضا کردن نماز شب در روز و نماز روز در شب می باشد و این از اسرار پنهانی آل محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) می باشد!



4⃣عَنْ حُمَيْدِ بْنِ شُعَيْبٍ، عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)، قَالَ: «إِنَّ أَبَا جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) كَانَ يَقُولُ إِنِّي أُحِبُّ أَنْ أَدُومَ عَلَى الْعَمَلِ، إِذَا عَوَّدْتُهُ نَفْسِي، وَ إِنْ فَاتَنِي مِنَ اللَّيْلِ قَضَيْتُهُ مِنَ النَّهَارِ، وَ إِنْ فَاتَنِي مِنَ النَّهَارِ قَضَيْتُهُ بِاللَّيْلِ، وَ إِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ مَا دِيمَ عَلَيْهَا»

📚كتاب جعفربن محمد بن شريح ص۷۳
📚 البحار ج ۸۷ ص ۳۷ ح ۲۵

جابر جعفی گوید : شنیدم امام صادق علیه السلام فرمود :همانا ابا جعفر ( امام باقر علیه السلام) می فرمود : همانا من دوست دارم در صورتی که خودم را به عملی عادت داده باشم بر آن #مداومت نمایم و لذا اگر در شب از دستم رفت، آن را در روز قضا می کنم و اگر در روز از دستم رفت، آن را در شب قضا می کنم و همانا دوست داشتنی ترین اعمال نزد اللَّه آن است که بر آن مداومت شود.


✅ از روایات فوق و غیره، جواز قضا کردن نوافل و عمل شب در روز و قضا کردن نوافل و عمل روز در شب و فضیلت آن مشخص می شود که اگر احیانا کسی نافله یا عملی که در شب وارد شده است از او فوت گردید، آن را در روز قضا نماید و یا اگر احیاناً نوافل یا اعمال روز از او فوت شد ، آن را در شب قضا نماید که به طور خاص این رخصت برای نوافل یومیه در روایات فراوانی آمده است که البته این به معنای کوتاهی از انجام نافله و عمل در وقت مخصوص خود نیست و صرفاً رخصتی است برای کسی که به دلیلی از او فوت شده است.

✅ البته برخی از أعمال حکم خاص دارند و شرایط و اوقات خاصی برای قضای آنها در روایات رسیده است.


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ