سوال ٨۷- در رکعت سوم و چهارم نماز، آیا خواندن سوره حمد افضل است یا گفتن تسبیحات اربعه؟
✅پاسخ :در مورد رکعت سوم و چهارم نماز چند دسته روایت در کتب روائی وارد شده است که آنچه از همه مشهورتر و دارای احادیث بیشتر و نیز مخالف با عامه می باشد خواندن تسبیحات و افضل بودن آن است که چند مورد از احادیث آن عرضه می شود :
قَالَ وَ قَالَ الرِّضَا إِنَّمَا جُعِلَ الْقِرَاءَةُ فِی الرَّکْعَتَیْنِ الْأَوَّلَتَیْنِ وَ التَّسْبِیحُ فِی الْأَخِیرَتَیْنِ لِلْفَرْقِ بَیْنَ مَا فَرَضَ اللَّهُ مِنْ عِنْدِهِ وَ بَیْنَ مَا فَرَضَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله
📚من لا یحضره الفقيه ج١ص٣٠٨
ترجمه :امام رضا علیه السلام فرمود :همانا در دو رکعت اول نماز قرائت و در دو رکعت دوم نماز تسبیحات قرار داده شده است به خاطر اینکه بین آنچه خداوند عزوجل از نزد خود فریضه نموده است و بین آنچه خداوند از نزد رسول الله فریضه نموده است، فرق و تفاوت باشد.
بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ فَقَالَ لِأَیِّ عِلَّةٍ صَارَ التَّسْبِیحُ فِی الرَّکْعَتَیْنِ الْأَخِیرَتَیْنِ أَفْضَلَ مِنَ الْقِرَاءَةِ قَالَ إِنَّمَا صَارَ التَّسْبِیحُ أَفْضَلَ مِنَ الْقِرَاءَةِ فِی الْأَخِیرَتَیْنِ لِأَنَّ النَّبِیَّ ص لَمَّا کَانَ فِی الْأَخِیرَتَیْنِ ذَکَرَ مَا رَأَی مِنْ عَظَمَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَدَهِشَ فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ فَلِذَلِکَ صَارَ التَّسْبِیحُ أَفْضَلَ مِنَ الْقِرَاءَةِ
📚من لا یحضره الفقيه ج١ص٣٠٩
ترجمه : در حدیثی محمد بن عمران از امام صادق علیه السلام پرسید :به چه علتی در دو رکعت دوم گفتن تسبیحات از قرائت(سوره حمد) افضل و بهتر است؟ فرمودند :زیرا وقتی رسول الله صلی الله علیه و آله (در شب معراج) در دو رکعت دوم نماز بودند، آنچه از عظمت خداوند دیده بود را به یاد آورد و به دهشت افتاد و گفت:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ
پس برای همین گفتن تسبیحات در دو رکعت دوم نماز از قرائت حمد در این دو رکعت بهتر است.
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ أَنَّهُ قَالَ لَا تَقْرَأَنَّ فِی الرَّکْعَتَیْنِ الْأَخِیرَتَیْنِ مِنَ الْأَرْبَعِ الرَّکَعَاتِ الْمَفْرُوضَاتِ شَیْئاً إِمَاماً کُنْتَ أَوْ غَیْرَ إِمَامٍ قَالَ قُلْتُ فَمَا أَقُولُ فِیهِمَا فَقَالَ إِذَا کُنْتَ إِمَاماً أَوْ وَحْدَکَ فَقُلْ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ تُکَمِّلُهُ تِسْعَ تَسْبِیحَاتٍ ثُمَّ تُکَبِّرُ وَ تَرْکَعُ
📚من لا یحضره الفقيه ج١ص٣٩٢
ترجمه :امام باقر علیه السلام فرمود :در دو رکعت دوم از چهار رکعت هرگز چیزی قرائت نکن (سوره حمد نخوان) چه امام جماعت باشی یا غیر امام جماعت(یعنی مأموم و فرادا). راوی گوید من گفتم:پس در آن دو رکعت چه بگویم؟ فرمود:وقتی امام جماعت بودی یا فرادا نماز می خواندی سه بار بگو:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
تا اینکه نه ذکر و تسبیح را کامل کنی سپس تکبیر می گوئی و به رکوع می روی.
نکته١:در بیشتر روایات آمده است که گفته شود :
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ
نکته٢ : البته در چند حدیث هم جواز خواندن سوره حمد در رکعت سوم و چهارم آمده است ولی خواندن تسبیحات با توجه به این روایات افضل است.
لازم به ذکر است که بسیاری از فقهای عامه خواندن حمد را در رکعت سوم و چهارم نماز، واجب و برخی دیگر افضل از تسبیحات می دانستند.
نظرات (0)