✅ پاسخ: با توجه به آیه وضو و احادیث فراوان کیفیت وضو، رساندن آب وضو به تمام قسمت های صورت و تمام قسمت های دست، از آرنج تا سر انگشتان لازم است که برخی روایات آن در سوالات سابق ذکر شده است و لذا برطرف نمودن موانع رسیدن آب لازم است.

اما گاهی اوقات به خاطر زخم یا شکستگی دست و غیره، رساندن آب به قسمتی از مواضع وضو ناممکن یا همراه با حَرَج می باشد.

اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ در قرآن در سوره حج آیه 78 می فرماید :

وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ

ترجمه : در دین بر شما هیچ حَرَجی (یعنی کار سنگین و سخت و طاقت فرسا) قرار نداده است.

✅اهل بیت علیهم السلام آیه فوق را به عنوان یک اصل برای ما معرفی نموده اند و برخی موارد استفاده آن را نیز بیان کرده اند. از جمله :



1⃣ عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى مَوْلَى آلِ سَامٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَثَرْتُ فَانْقَطَعَ ظُفُرِي فَجَعَلْتُ عَلَى إِصْبَعِي مَرَارَةً- فَكَيْفَ أَصْنَعُ بِالْوُضُوءِ قَالَ يُعْرَفُ هَذَا وَ أَشْبَاهُهُ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ امْسَحْ عَلَيْهِ.

📚 الكافي ج۳ص۳۳


عبدالاعلی گوید : به امام صادق علیه السلام گفتم : من زمین خوردم و ناخنم قطع گردید، پس بر انگشت خود مرهم گذاشتم، حال برای وضوی نماز چه کنم؟
امام فرمودند : این مورد و #موارد_مشابه از کتاب اللَّه تبارک و تعالی شناخته می شود. اللَّه تعالي می فرماید :

«و بر شما در دین هیچ حَرَج (سختی و مشقت) قرار نداد»
بر روی آن مسح کن!


✅ مفروض سؤال ما آن است که برطرف نمودن رنگ های جرم دار و مانع رسیدن آب از روی دست، جز با حَرَج امکان پذیر نیست. به عنوان مثال جز با تراشیدن دست با کارد و امثال آن که منجر به زخم شدن و خراشیدگی دست می شود، برطرف نمودن این رنگهای جرم دار از روی دست مقدور نمی باشد که چون موجب حَرَج می شود، طبق آیه فوق از دوش ما برداشته شده است و به جای این کار آن قسمت را فقط با آب‌ مسح می کنیم تا در #اولین_فرصت_ممکن، بدون مقارنت با حَرَج، با حلّال مناسب و غیره، این مانع وصول آب به پوست را از دست خود برطرف نماییم.

✅ لازم به ذکر است که احکام فوق برای وقتی است که رنگ روغنی یا پلاستیکی به گونه ای باشد که مانع از رسیدن آب به پوست باشد و صرف رنگ بدون جرم که مانع رسیدن آب به پوست نباشد منعی ندارد.


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ