✅پاسخ :

گفته اند : قیام متصل به رکوع، یعنی شخص از حال قیام به رکوع برود و آن را رکن نماز می دانند و در تعریف رکن گفته اند : آن چیزی است که ترک عمدی یا سهوی آن موجب بطلان نماز می شود و در مقابل آن واجب را قرار داده اند که تعریف کرده اند : آنچه ترک عمدی آن موجب بطلان است ولی ترک سهوی آن موجب بطلان نیست!

در احکام قیام متصل به رکوع از جمله گفته اند : اگر کسی بعد از قرائت يا تسبیحات اربعه، برای کشتن گزنده ای به طرف زمین برود یا سهو کند و بدون انجام رکوع به طرف سجده برود و قبل از رفتن به سجده به یاد آورد که رکوع نکرده است، برای انجام رکوع، اول باید مجددا قیام کند و بعد رکوع نماید تا رکنِ قیام متصل به رکوع ادا شود و نباید از همان حالت نشسته یا نیم خیز به رکوع برود که در این صورت نمازش باطل است و.....

✅ البته اصطلاح و تعریف قیام متصل به رکوع و برخی از احکام آن در قرآن و روایات وجود ندارد و از طریق اجماع به دست آمده است و شهرت شدید پیدا کرده است!

چون در این کانال مباحث مستند به آیات و روایات بیان می شود و مستند «رکن بودن قیام متصل به رکوع و برخی احکام تبعی آن» برخاسته از اجماع است،حرفی برای گفتن در مورد آن نداریم.

✅ البته احکام مختلف وجوب قیام و فریضه رکوع به صورت جدا در روایات بیان شده است و لازم به ذکر است که تعریف ارائه شده برای رکن و واجب، به خاطر موارد نقض، مخدوش می باشد و احکام و خود تعریف قیام متصل به رکوع حکمی را روشن نمی کند و فایده ای ندارد و این روایات است که حکم مسائل را روشن می کند.

✅ در این مختصر #چند_حکم_روائی_قیام را ارائه می دهیم :

1⃣أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَر فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ قَالَ الصَّحِيحُ يُصَلِّي قَائِماً وَ قُعُوداً الْمَرِيضُ يُصَلِّي جَالِساً و عَلَى جُنُوبِهِمْ الَّذِي يَكُونُ أَضْعَفَ مِنَ الْمَرِيضِ الَّذِي يُصَلِّي جَالِساً

📚كافي ج۳ص۴۱۱

امام باقر علیه السلام در مورد گفتار الهی : «کسانی که در حال قیام و قعود و بر پهلوهایشان اللَّه را یاد می کنند» فرمود : شخص سالم به صورت ایستاده نماز می خواند و «قُعُوداً» یعنی مريض به صورت نشسته نماز می خواند و «بر پهلوهایشان» کسی که ضعیف تر است از « بیماری که نشسته نماز می خواند! »

2⃣قَال الصَّادِقُ يُصَلِّي الْمَرِيضُ قَائِماً فَإِنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى ذَلِكَ صَلَّى جَالِساً فَإِنْ لَمْ يَقْدِرْ أَنْ يُصَلِّيَ جَالِساً صَلَّى مُسْتَلْقِياً

📚الفقيه ج۱ص۳۶۱

امام صادق علیه السلام فرمود : شخص بیمار با حال قیام و ایستاده نماز می خواند و اگر بر آن قادر نبود، به صورت نشسته نماز می خواند و اگر نتوانست نشسته نماز بخواند، به صورت به پشت خوابیده نماز می خواند...


3⃣عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ فِي حَدِيثٍ وَ قُمْ مُنْتَصِباً فَإِنَّ رَسُولَ اللَّه قَالَ مَنْ لَمْ يُقِمْ صُلْبَهُ فَلَا صَلَاةَ لَهُ

📚 الفقيه ج۱ص۲۷۸

امام باقر علیه السلام در حدیثی فرمودند : در نماز به صورت کاملا راست بایست زیرا رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود : کسی که کمر و ستون فقرات خود را در نماز راست نکند نمازی برای او نیست!


✅ طبق روایات فراوان، شخص سالمی که موظف به نماز ایستاده است ، اقامه نماز و قرائت و قنوت آن را در حالت راست ایستاده انجام می دهد و رکوع و سجود خود را نیز به طور معمول و بیان شده انجام می دهد که جزئیات احکام هر کدام در روایات بیان شده است.


4⃣عن عَمَّارٍ السَّابَاطِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ رَجُلٍ وَجَبَتْ عَلَيْهِ صَلَاةٌ مِنْ قُعُودٍ فَنَسِيَ حَتَّى قَامَ وَ افْتَتَحَ الصَّلَاةَ وَ هُوَ قَائِمٌ ثُمَّ ذَكَرَ قَالَ يَقْعُدُ وَ يَفْتَتِحُ الصَّلَاةَ وَ لَا يَعْتَدُّ بِافْتِتَاحِهِ الصَّلَاةَ وَ هُوَ قَائِمٌ
وَ كَذَلِكَ إِنْ وَجَبَتْ عَلَيْهِ الصَّلَاةُ مِنْ قِيَامٍ فَنَسِيَ حَتَّى افْتَتَحَ الصَّلَاةَ وَ هُوَ قَاعِدٌ فَعَلَيْهِ أَنْ يَقْطَعَ صَلَاتَهُ وَ يَقُومَ فَيَفْتَتِحَ الصَّلَاةَ وَ هُوَ قَائِمٌ وَ لَا يَعتد بِافْتِتَاحِهِ وَ هُوَ قَاعِدٌ.

📚 التهذيب ج3ص231
📚 التهذيب ج۲ص۳۵۳

امام صادق علیه السلام در مورد کسی نماز نشسته بر او واجب است، پس فراموش می کند و قیام می کند و نماز را آغاز می کند و سپس به یاد می آورد، فرمود : بنشیند و نماز را از ابتدا آغاز کند و آن #افتتاح_نماز به صورت ایستاده را به حساب نیاورد
و همچنین اگر نماز ایستاده بر او واجب است، پس فراموش کند و نماز را به صورت نشسته آغاز کند، بر عهده اوست که نمازش را قطع کند و قیام نماید و نماز را از ابتدا در حال ایستاده افتتاح کند و افتتاح نماز به صورت نشسته را به حساب نیاورد!



✅ برای فراموشی رکوع، در قسمت بعد چند روایت ذکر می شود :


#سهو_در_رکوع

5⃣عَنْ مُصَدِّقٍ عَنْ عَمَّارٍ فِي حَدِيثٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ رَجُلٍ يَنْسَى الرُّكُوعَ أَوْ يَنْسَى سَجْدَةً هَلْ عَلَيْهِ سَجْدَتَا السَّهْوِ قَالَ لَا قَدْ أَتَمَّ الصَّلَاةَ.

📚 التهذيب ج۲ص۳۵۴

عمار گوید : از امام صادق علیه السلام در مورد کسی که رکوع را فراموش می کند یا یک سجده را فراموش می کند سؤال کردم که آیا سجده سهو بر عهده اوست؟ فرمود : خیر، قطعا او نماز را کامل نموده است (یعنی طبق روایت 6⃣ و 7⃣ که در ادامه می آید و غیره ، قبل از رفتن به حالت سجده به یاد آورده است و آن را انجام داده است و لذا نمازش صحیح است و سجده سهو بر او نیست)


6⃣عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ رِفَاعَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ نَسِىَ أَنْ يَرْكَعَ حَتَّى يَسْجُدَ وَ يَقُومَ قَالَ يَسْتَقْبِلُ.

📚 الكافي ج۳ص ۳۴۸

رفاعه گوید : از امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که فراموش کرده #رکوع انجام دهد تا اینکه به سجده رفته است و قیام نموده است سؤال کردم؛ امام فرمودند : نماز را از ابتدا آغاز می کند!


7⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ: قَالَ: مَنْ حَفِظَ سَهْوَهُ فَأَتَمَّهُ فَلَيْسَ عَلَيْهِ سَجْدَتَا السَّهْوِ

📚 الكافي ج۳ص۳۵۵

سماعه گوید :(امام صادق علیه السلام) فرمود : کسی که سهو خود را حفظ کند و به یاد آورد (و قبل از فوت محل آن) آن را کامل نماید، #سجده_سهو بر عهده او نیست!


✅طبق روایات فوق، اگر کسی رکوع خود را فراموش کند تا اینکه به سجده برود و سپس به یاد آورد که رکوع نکرده است، باید نماز خود را #إعاده نماید.

اما اگر قبل از رفتن به سجده، سهو خود را در ترک رکوع به یاد آورد و آن را انجام دهد، هم نمازش صحیح است و هم نیازی به انجام سجده سهو نیست و مشخص است که در چنین حالتی فقط انجام یک رکوع بر عهده شخص می باشد و وظیفه دیگری برایش معین نشده است.

✅ سایر جزئیات احکام قیام و رکوع نیز در روایات بیان شده است و احتیاجی به اصطلاحات غیر روایی و تعاریف مخدوش و یافته های برخاسته از اجماع ادعایی نیست.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ