✅پاسخ :به روایت زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنِ الْبَرْقِيِّ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا فِي الرَّجُلِ كَانَ خَلْفَ إِمَامٍ يَأْتَمُّ بِهِ فَيَرْكَعُ قَبْلَ أَنْ يَرْكَعَ الْإِمَامُ وَ هُوَ يَظُنُّ أَنَّ الْإِمَامَ قَدْ رَكَعَ فَلَمَّا رَآهُ لَمْ يَرْكَعْ رَفَعَ رَأْسَهُ ثُمَّ أَعَادَ رُكُوعَهُ مَعَ الْإِمَامِ أَ يُفْسِدُ ذَلِكَ عَلَيْهِ صَلَاتَهُ أَمْ تَجُوزُ تِلْكَ الرَّكْعَةُ فَكَتَبَ تَتِمُّ صَلَاتُهُ وَ لَا تَفْسُدُ بِمَا صَنَعَ صَلَاتُهُ.

📚 التهذيب ج۳ص۲۷۷

ابن فضال گوید : به امام رضا علیه السلام نامه نوشتم : شخصی پشت سر امام جماعتی است که به او اقتدا کرده است، پس #گمان می کند که امام به رکوع رفته است و قبل از رکوع امام به رکوع می رود! پس وقتی می بیند که امام هنوز رکوع نکرده است، سرش را از رکوع بلند می کند و سپس مجدداً با امام جماعت به رکوع می رود. آیا این کار نماز را بر او فاسد می کند یا اینکه آن رکوع جائز است؟

امام در جواب نوشتند : نمازش کامل است و با این کاری که انجام داد نمازش فاسد نمی شود!

2⃣عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قال قَالَ النَّبِيُّ رُفِعَ عَنْ أُمَّتِي تِسْعَةُ أَشْيَاءَ السَّهْوِ.....

📚 خصال ص417

امام صادق علیه السلام فرمود : رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند : نُه چیز از امت من #برداشته شده است : (از جمله) سهو (خطا و اشتباه غیر عمدی)....


✅در عمومات روایات، وظیفه مأموم تبعیت از امام جماعت است. به این معنا که افعال نماز را بعد از امام جماعت و به دنبال او انجام می دهد.


✅ اما اگر مأموم قبل از امام جماعت به رکوع يا سجده برود، چهار حالت برای آن متصور است :


1⃣ قبل از امام جماعت ، #سهواً به رکوع برود :

در این مورد أَلْحَمْدُ لِلَّه روایت اول رسیده است که بر طبق آن برمی گردد و مجدداً همراه امام جماعت رکوع انجام می دهد و نماز او صحیح است.


2⃣ قبل از امام جماعت، #عمداً به رکوع رود :

در این مورد در روایات شیعه چیزی وارد نشده است و لذا چاره ای جز #احتیاط باقی نمی ماند و برای این منظور بر حسب وظیفه خود که تبعیت از امام جماعت است، از رکوع بر می گردد و مجدداً با امام به رکوع می رود و نمازش را به پایان می برد و برای #احتیاط نمازش را اعاده می کند زیرا خوف بطلان نماز او با پیشدستی بر رکوع می رود.

لازم به ذکر است که حتی در صورتی که از رکوع خود سر برندارد تا اینکه امام به او ملحق شود، به جهت روشن نبودن حکم نماز او، همراه امام نماز را تمام می کند و برای احتیاط نمازش را اعاده می کند.


3⃣ در صورتی که #سهواً قبل از امام جماعت به #سجده برود :


در این مورد نیز روایت خاص نرسیده است و لذا بر حسب وظیفه اصلی خود یعنی تبعیت از امام جماعت از سجده بر می گردد و مجددا به همراه امام سجده می کند ولی به جهت اصل کلی در حدیث دوم که #سهو از امت رسول الله صلی الله علیه و آله برداشته شده است، دلیلی بر بطلان نماز او نیست و وظیفه ای برای او مشخص نشده است.
البته اگر از سجده بازنگشت و منتظر ماند تا امام به او ملحق شود، به علت روشن نبودن حکم نماز او، احتیاط می کند و نماز را با امام به پایان می برد و سپس به علت خوف بطلان، نمازش را اعاده می کند.

4⃣ در صورتی که #عمداً قبل از امام به سجده برود :

در این صورت نیز به دلیل نبودن روایت خاص، به وظیفه اش در تبعیت از امام برمی گردد و مجدداً همراه امام سجده می کند و نماز را به پایان رسانده و برای احتیاط، به علت خوف بطلان، نمازش را اعاده می کند.
اگر از سجده بلند نشود و بماند تا امام به او ملحق شود نیز برای احتیاط این نماز را با امام به پایان می برد و سپس به علت خوف باطل بودن نماز به خاطر عملی که انجام داده است نمازش را اعاده می کند.

✅نکته : احکام فوق در مورد کسی است که به امام جماعت اقتدا نموده است و اگر کسی از روی تقیه پشت سر امام جماعت برای خودش نماز می خواند حکم او روشن و متفاوت است.

✅ این همه احتیاط و اظهار عجز و جهل نسبت به حکم برخی از حالات این مسئله و مسائل فراوان دیگر، به جهت عدم ورود روایت و عدم دسترسی به امام علیه السلام است. پس فراوان و همواره و با تضرع می گوییم :

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ