✅ پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ رَجُلٍ یُسَمَّی سَوَادَةَ قَالَ: کُنَّا جَمَاعَةً بِمِنًی فَعَزَّتِ الْأَضَاحِیُّ فَنَظَرْنَا فَإِذَا أَبُو عَبْدِاللَّه وَاقِفٌ عَلَی قَطِیعٍ یُسَاوِمُ بِغَنَمٍ وَ یُمَاکِسُهُمْ مِکَاساً شَدِیداً فَوَقَفْنَا نَنْتَظِرُ فَلَمَّا فَرَغَ أَقْبَلَ عَلَیْنَا فَقَالَ أَظُنُّکُمْ قَدْ تَعَجَّبْتُمْ مِنْ مِکَاسِی فَقُلْنَا نَعَمْ فَقَالَ إِنَّ الْمَغْبُونَ لَا مَحْمُودٌ وَ لَا مَأْجُورٌ

📚الکافی ج۴ص۴۹۶

سواده گوید : ما گروهی در منا بودیم و گوسفند قربانی کمیاب شده بود و ما دیدیم که امام صادق صلوات اللَّه علیه کنار گله ای ایستاده بود و در حال توافق کردن قیمت گوسفندی بود و به شدت با آنها چانه زنی می کرد!
ما منتظر ایستادیم و وقتی امام فارغ شدند به ما رو کردند و فرمودند : از چانه زدن من تعجب کردید؟! ما گفتیم : بله! امام فرمودند : کسی که در معامله ضرر می کند نه شایسته تعریف و ستایش است و نه أجر و پاداش می برد!



2⃣عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ یَزِیدَ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ یَقُولُ وَ قَدْ قَالَ لَهُ أَبُو حَنِیفَةَ عَجِبَ النَّاسُ مِنْکَ أَمْسِ وَ أَنْتَ بِعَرَفَةَ تُمَاکِسُ النَّاسَ بِبُدْنِکَ أَشَدَّ مِکَاسٍ یَکُونُ قَالَ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ وَ مَا لِلَّهِ مِنَ الرِّضَا أَنْ أُغْبَنَ فِی مَالِی قَالَ فَقَالَ أَبُو حَنِیفَةَ لَا وَ اللَّهِ وَ مَا لِلَّهِ فِی هَذَا مِنَ الرِّضَا قَلِیلٌ وَ لَا کَثِیرٌ وَ مَا نَجِیئُکَ بِشَیْءٍ إِلَّا جِئْتَنَا بِمَا لَا مَخْرَجَ لَنَا مِنْهُ.

📚 الکافی ج۴ص۵۴۶

حسین بن یزید گوید : ابوحنیفه به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفت : دیروز که شما در عرفات بودید و برای خرید قربانی با شدیدترین چانه زنی، چانه می زدید، مردم از شما تعجب کردند!
پس امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمودند : رضایت و خشنودی اللَّه نیست که من در مال خود زیان ببینم! پس ابوحنیفه گفت : آری! نه کم و نه زیاد در این کار رضایت إلهی نیست و ما هیچ چیزی برای شما (به‌ عنوان إشکال گرفتن) نمی آوریم مگر اینکه شما چیزی که راه خروج از آن نداریم برای ما می آورید!




3⃣مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مَاکِسِ الْمُشْتَرِیَ فَإِنَّهُ أَطْیَبُ لِلنَّفْسِ وَ إِنْ أَعْطَی الْجَزِیلَ فَإِنَّ الْمَغْبُونَ فِی بَیْعِهِ وَ شِرَائِهِ غَیْرُ مَحْمُودٍ وَ لَا مَأْجُورٍ.

📚 الفقیه ج۳ص۱۹۷

امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : با مشتری چانه بزن هر چند مبلغ بزرگی پرداخت می کند، زیرا این طیب خاطر بیشتری ایجاد می کند، چرا که شخصی که در فروش و خرید خود زیان می بیند، نه شایسته ستایش و تعریف است و نه أجر و پاداشی به او داده می شود!



4⃣عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ قَالَ: الْمَغْبُونُ لَا مَحْمُودٌ وَ لَا مَأْجُورٌ.

📚 عیون أخبار الرضا ج۲ص۴۸

امام رضا صلوات اللَّه علیه فرمود : شخص مغبون و زیان دیده، نه لایق ستایش است و نه أجر دارد!



5⃣عَنْ حَمَّادِ بْنِ عَمْرٍو وَ أَنَسِ بْنِ مُحَمَّدٍ عن أبیه جميعا عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ فِی وَصِیَّةِ النَّبِیِّ لِعَلِیٍّ قَالَ: یَا عَلِیُّ لَا تُمَاکِسْ فِی أَرْبَعَةِ أَشْیَاءَ فِی شِرَاءِ الْأُضْحِیَّةِ وَ الْکَفَنِ وَ النَّسَمَةِ وَ الْکِرَاءِ إِلَی مَکَّةَ.

📚 الفقیه ج۴ص۳۷۰

رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله در وصیت به امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه فرمود : در چهار چیز چانه نزن : خرید قربانی و کفن و خرید برده و اجرت کرایه رفتن به مکه!



✅ با توجه به روایات فوق و غیره، چانه زدن در بیع برای خریدار و فروشنده برای در حفظ ماندن از غبن و زیان و ضرر اجازه داده شده است و حتی به آن ترغیب و توصیه هم شده است و موجب طیب خاطر و در امان ماندن از زیان در بیع دانسته شده است.
با وجودی که برای خرید قربانی از مماکسه و چانه زنی نهی شده است، اما برای حفظ از مغبون شدن، رخصت آن در روایات فوق رسیده است.


✅ در مورد حکم چانه زدن بعد از منعقد شدن بیع، به لینک زیر مراجعه نمایید :

https://t.me/porseshvapasokhe/1565


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر


https://t.me/porseshvapasokhe