پاسخ
✅ پاسخ : به احادیث زیر توجه فرمایید :
1 عَنْ قُتَیْبَةَ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا عَبْداللَّهِ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَأَجَابَهُ فِیهَا فَقَالَ الرَّجُلُ أَ رَأَیْتَ إِنْ کَانَ کَذَا وَ کَذَا مَا یَکُونُ الْقَوْلُ فِیهَا فَقَالَ لَهُ مَهْ مَا أَجَبْتُکَ فِیهِ مِنْ شَیْ ءٍ فَهُوَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لَسْنَا مِنْ أَ رَأَیْتَ فِی شَیْءٍ.
📚 الکافی ج١ص۵٨
قتیبه گوید : مردی از امام صادق صلوات اللَّه علیه درباره‌ی مسئله‌ای پرسش کرد و امام در آن مورد پاسخ داد. آن مرد گفت : به نظر و رأی شما اگر چنین و چنان شود، حکم (یا سخن) در مورد آن چه خواهد بود؟ امام به او فرمود : بس کن! (ساکت باش!) هر آنچه در پاسخ به تو گفتم، از رسول اللَّه صلی‌الله‌علیه‌وآله است! ما (اهل‌بیت) در هیچ چیز، اهلِ «به نظر و رأی من چنین است» نیستیم!
2 عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَیْدٍ عَنْ أَبِی عَبْداللَّهِ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ لَا رَأْیَ فِی الدِّینِ.
📚 المحاسن ص۲۱۱
امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه فرمود : هیچ رأیی در دین نیست!
3 عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْداللَّه یَقُولُ تَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ فَإِنَّهُ مَنْ لَمْ یَتَفَقَّهْ مِنْکُمْ فِی الدِّینِ فَهُوَ أَعْرَابِیٌّ...
📚 الکافی ج١ص٣١
علی بن ابی حمزه گوید : شنیدم امام صادق صلوات اللَّه علیه می فرمود : در دین تفقه کنید، زیرا هر کدام از شما که در دین تفقه نکند، أعرابي (بدوي) است!
4 عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِی عَبْداللَّه قَالَ: لَوَدِدْتُ أَنَّ أَصْحَابِی ضُرِبَتْ رُءُوسُهُمْ بِالسِّیَاطِ حَتَّی یَتَفَقَّهُوا.
📚 الکافی ج١ص٣١
امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : دوست دارم که اصحابم تازیانه بر سرشان زده شود تا تفقه کنند!
5 عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْأَحْوَلِ عَنْ أَبِی عَبْداللَّه قَالَ: لَا یَسَعُ النَّاسَ حَتَّی یَسْأَلُوا وَ یَتَفَقَّهُوا وَ یَعْرِفُوا إِمَامَهُمْ...
📚 الکافی ج١ص۴٠
امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : مردم وسعتی ندارند جز اینکه سؤال کنند و تفقه کنند و امام خود را بشناسند...!
6 عن دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ عن أبي عبدالله في حديث قَالَ: إِنَّهُ لَا یُصْلِحُ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ إِلَّا ثَلَاثَةٌ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَی النَّائِبَةِ وَ حُسْنُ التَّقْدِیرِ فِی الْمَعِیشَةِ.
📚 الکافی ج۵ص۸۷
امام صادق صلوات اللَّه علیه در حدیثی فرمود : شخص مسلمان را جز سه چیز إصلاح نمی کند : تفقه نمودن در دین و صبر بر گرفتاری و تقدیر نیکو در معیشت!
7 عَنْ بَشِیرٍ الدَّهَّانِ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْداللَّه لَا خَیْرَ فِیمَنْ لَا یَتَفَقَّهُ مِنْ أَصْحَابِنَا یَا بَشِیرُ إِنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ إِذَا لَمْ یَسْتَغْنِ بِفِقْهِهِ احْتَاجَ إِلَیْهِمْ فَإِذَا احْتَاجَ إِلَیْهِمْ أَدْخَلُوهُ فِی بَابِ ضَلَالَتِهِمْ وَ هُوَ لَا یَعْلَمُ.
📚 الکافی ج۱ص۳۳
بشير دهّان گوید : امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : در کسی از اصحاب ما که تفقه نمی کند خیری نیست! ای بشير! همانا فردی از شما در صورتی که با فقه خودش بی نیاز نگردد، به آنها محتاج می گردد و هنگامی که به آنها محتاج گردد، او را در باب گمراهی خود داخل می کنند در حالیکه متوجه نیست و نمی داند!
8 عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدالرَّحْمَنِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ قَالَ: سُئِلَ أَبُو الْحَسَن هَلْ یَسَعُ النَّاسَ تَرْکُ الْمَسْأَلَةِ عَمَّا یَحْتَاجُونَ إِلَیْهِ فَقَالَ لَا.
📚 الکافی ج١ص٣٠
از امام کاظم صلوات اللَّه علیه سؤال شد : آیا مردم اجازه دارند سؤال کردن در مورد آنچه به آن احتیاج دارند را ترک کنند؟ پس امام فرمود : خیر!
✅ با توجه به احادیث فوق و غیره :
اولاً : هیچ کسی حق رأی و نظر شخصی در مورد امور دینی ندارد و در هر موردی همه باید تسلیم فرموده های إلهی و حجج إلهی باشند.
ثانياً آنچه أهل بيت عليهم السلام در مورد نحوه آگاهی از احکام دینی برای ما معین نمودن اند، «تفقه» و «سؤال» از علما می باشد که این دو، یک وظیفه همگانی و مکمل همدیگر می باشند.
متأسفانه این دو وظیفه به «اجتهاد» و «تقلید» که تفاوت مبنایی و ساختاری با «تفقه و سؤال» دارد تغییر یافته است و جایگزین شده است، در حالیکه «اجتهاد و تقلید» چیزی جز مذمت در لسان أهل بيت صلوات اللَّه علیهم اجمعین ندارد.
✅ دو واژه ممدوح «تفقه و سؤال» و دو واژه مذموم «اجتهاد و تقلید»، احادیث متعدد و حد و حدود معین و بیان مفصلی دارند و ذکر احادیث هر کدام بخش جدایی می طلبد و به طور خلاصه : ما مأمور به «تفقه و سؤال» هستیم نه «إجتهاد و تقلید»!
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر