سوال 1848 آیا نواختن طبل در عزای سیدالشهداء صلوات اللَّه علیه، سنت و جزو شعائر است؟!
پاسخ
✅ پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :
1 عَنْ أَبِی عَبْداللَّه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ أَنْهَاکُمْ عَنِ الزَّفْنِ وَ الْمِزْمَارِ وَ عَنِ الْکُوبَاتِ وَ الْکَبَرَات
📚 کافی ج۶ص۴۳۲
امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله فرمودند : شما را از رقص و نی و از طبل های کوچک و طبلهای بزرگ نهی می کنم!
2 عن عبدالله بن عباس عن رسول الله فی حدیث قال: إن من أشراط الساعة إضاعة الصلوات و اتباع الشهوات و المیل إلی الأهواء إلی أن قال فعندها یکون أقوام یتعلمون القرآن لغیر الله إلی أن قال و یستحسنون الکوبة و المعازف
📚 تفسیر القمی ج۲ص۳۰۴
رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله در حدیثی فرمود : از شرطهای ساعت (قیامت یا ظهور)، ضایع کردن نمازها و پیروی از شهوات و گرایش به هوسها می باشد. تا آنجا که فرمود : در آن هنگام اقوامی هستند که قرآن را برای غیر اللَّه یاد می گیرند...تا آنجا که فرمود : و طبل و آلات موسیقی ضربی را نیکو می شمارند!
3 عن نوف عَنْ أَمِیرالْمُؤْمِنِین فِی حَدِیثٍ قال: یَا نَوْفُ إِیَّاکَ أَنْ تَکُونَ عَشَّاراً أَوْ شَاعِراً أَوْ شُرْطِیّاً أَوْ عَرِیفاً أَوْ صَاحِبَ عَرْطَبَةٍ وَ هِیَ الطُّنْبُورُ أَوْ صَاحِبَ کُوبَةٍ وَ هُوَ الطَّبْلُ...
📚 خصال ص۳۳۷
امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه در حدیثی فرمود : ای نوف! بپرهیز از اینکه مالیات گیرنده سلطان یا شاعر (باطل گو) یا پاسبان و پلیس یا عریف یا صاحب طنبور یا صاحب کوبه که همان طبل است باشی!
4 عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ فِی حَدِیثِ الْمَنَاهِی قَالَ: نَهَی رَسُولُ اللَّهِ عَنِ اللَّعِبِ بِالنَّرْدِ وَ الشِّطْرَنْجِ وَ الْکُوبَةِ و الْعَرْطَبَةِ و هِیَ الطُّنْبُورُ و الْعُود
📚 فقیه ج۴ص۶
امام صادق صلوات اللَّه علیه از اجدادش روایت نموده است که رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله در حدیث مناهی، از بازی کردن با نرد و شطرنج و طبل و عرطبه که همان طنبور است و عود (که نوعی آلت موسیقی است) نهی فرمود!
5 عن جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عن جده قَالَ: بَيْنَمَا رَسُولُ اللَّهِ قَائِماً يَخْطُبُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ و كَانَت سُوقاً يُقَالُ لَهَا الْبَطْحَاءُ و كَانَتْ بَنُو سُلَيْمٍ تَجْلِبُ إِلَيْهَا السَّبْيَ وَ الْخَيْلَ و الْغَنَمَ وَ كَانَتِ الْأَنْصَارُ إِذَا تَزَوَّجُوا ضَرَبُوا بِالْكَبْرِ و الْمِزْمَارِ و إِذَا سَمَّعُوا ذَلِكَ خَرَجَ النَّاسُ إِلَيْهِمْ و تَرَكُوا رَسُولَ اللَّهِ قَائِماً فَعَيَّرَهُمُ اللَّهُ بِذَلِكَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى و إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ و مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِين
📚 جعفريات ص۴۳
امام صادق صلوات اللَّه علیه از پدرش از جدش روایت نموده است که در حینی که رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله به خطبه در روز جمعه ایستاده بودند، بازاری بود که به آن بطحاء گفته می شد و قبیله بنی سلیم بردگان و اسب و گوسفند به این بازار می آوردند و انصار وقتی ازدواج می کردند، طبل یک وجهي و نی می نواختند و وقتی آن را به گوش دیگران می رساندند مردم به سوی آنها بیرون می آمدند و رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله را در حال خطبه رها می کردند. پس اللَّه آنها را به این کار سرزنش نمود و این آیه را نازل نمود : «هنگامی که تجارت یا لهوی می بینند، متفرق شده و به سوی آن می روند و تو را در حال قیام (در خطبه) رها می کنند! بگو : آنچه نزد اللَّه است از از لهو و تجارت بهتر است و اللَّه بهترین روزی دهندگان است!
✅ در احادیث معتبر شیعه که بخشی از آنها ذکر گردید، در مورد طبل چیزی جز نهی و مذمت نرسیده است و یکی از اقسام ملاهی و مورد نهی خاص و عام می باشد.
✅ متأسفانه سالهاست این آلت مورد نهی، به وسیله ای برای عزاداری در دسته جات تبدیل شده است و در سایه سکوت نادرست علما، سال به سال طبلهای بیشتر و بزرگتری به عنوان عزای سیدالشهداء صلوات اللَّه علیه در دست مردم نواخته می شود و هیچ کسی خود را موظف به تبیین این منکر و نهی از آن نمی داند.
برخی نیز پا را فراتر گذاشته و معتقد شده اند که طبل به علت رسم شدن برای عزای امام حسین علیه السلام، جزو شعائر محسوب می شود و تعظیم آن واجب است!!! در حالیکه حتی اگر طبل في نفسه هیچ نهی و مذمتی هم نداشت، چون در سنتهای عزاداری أهل بيت صلوات اللَّه علیهم اجمعین، استعمال و بیان نشده است، به کارگیری آن به عنوان عزاداری بدعت محسوب می شد.