✅ پاسخ : «کنز» یا همان گنج به مال مدفونی گفته می شود که فرد یا افرادی آن را از زیر زمین استخراج کنند.


✅ در صورتی که صاحب یا صاحبان آن دفینه و گنج مشخص یا قابل یافتن باشند که وظیفه مشخص است. اما در صورتی که صاحبی برای آن نباشد، برای جواز تملک آن لازم است به روایات زیر توجه شود :



1⃣عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ فِی حَدِیثٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ عَنِ الْکَنْزِ کَمْ فِیهِ قَالَ الْخُمُسُ

📚 التهذیب ج۴ص۱۲۱

در حدیثی حلبی گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد گنج سؤال کردم که چقدر (حقوق مالی) در آن هست؟ امام فرمودند : خمس (یک پنجم)!



2⃣عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا قَالَ: سَأَلْتُهُ عَمَّا یَجِبُ فِیهِ الْخُمُسُ مِنَ الْکَنْزِ فَقَالَ مَا یَجِبُ الزَّکَاةُ فِی مِثْلِهِ فَفِیهِ الْخُمُسُ.

📚 الفقیه ج۲ص۴۰

احمد بن محمد گوید : از امام رضا صلوات اللَّه علیه در مورد آنچه از گنج در آن خمس واجب است سؤال کردم؛ امام فرمودند : آن مقداری که در مانند آن زکات واجب است، در آن خمس هست!



3⃣عَنْ حَمَّادِ بْنِ عَمْرٍو وَ أَنَسِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ فِی وَصِیَّةِ النَّبِیِّ لِعَلِیٍّ قَالَ : یَا عَلِیُّ إِنَّ عَبْدَ الْمُطَّلِبِ سَنَّ فِی الْجَاهِلِیَّةِ خَمْسَ سُنَنٍ أَجْرَاهَا اللَّهُ لَهُ فِی الْإِسْلَامِ إِلَی أَنْ قَالَ وَ وَجَدَ کَنْزاً فَأَخْرَجَ مِنْهُ الْخُمُسَ وَ تَصَدَّقَ بِهِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ الْآیَةَ.

📚 الفقیه ج۴ص۳۶۵

امام صادق صلوات اللَّه علیه از اجدادش روایت نموده است که رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله در وصیت به امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه فرمودند : ای علی! همانا عبدالمطلب در زمان جاهلیت پنج سنت پایه گذاری کرد که اللَّه تعالی آن را در اسلام جاری نمود. تا آنجا که فرمود : و او گنجی پیدا کرد، پس خمس آن را از آن خارج کرد و آن را صدقه داد، پس اللَّه این آیه را (در سوره انفال آیه ۴١) نازل نمود : «و بدانید هر غنیمتی که ببرید، پس یک پنجم آن برای اللَّه است....»



4⃣عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ قَالَ: سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ مَا أَقَلُّ مَا تَکُونُ فِیهِ الزَّکَاةُ قَالَ مِائَتَا دِرْهَمٍ وَ عِدْلُهَا مِنَ الذَّهَبِ.

📚 الکافی ج۳ص۵۱۶

حلبی گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد کمترین مقدار از طلا و نقره که در آن زکات هست سؤال شد؛ امام فرمودند : 200 درهم و معادل آن از طلا!



✅ با توجه به روایات فوق و غیره، اگر کسی در ملک شخصی یا زمین بدون صاحب گنجی پیدا کند که صاحب آن مشخص نباشد و به مقدار 200 درهم نقره یا بیشتر ارزش داشته باشد، موظف است خُمس آن را به صاحبان خمس پرداخت کند و بقیه آن را می تواند تصرف نماید.



اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر


https://t.me/porseshvapasokhe