✅پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْیَنَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ جَمِیعاً أَنَّهُمَا سَأَلَا أَبَا جَعْفَرٍ الْبَاقِرَ عَنْ صَوْمِ یَوْمِ عَاشُورَاءَ فَقَالَ کَانَ صَوْمُهُ قَبْلَ شَهْرِ رَمَضَانَ- فَلَمَّا نَزَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ تُرِکَ.

📚 الفقیه ج۲ص۸۵

زراره و محمد بن مسلم از امام باقر صلوات اللَّه علیه در مورد روزه‌ی روز عاشورا سؤال کردند؛ امام فرمودند : قبل از روزه‌ی ماه رمضان روزه‌اش بود ولی وقتی روزه‌ی ماه رمضان نازل شد ترک گردید!


2⃣عَنْ عَبْدِ الْمَلِکِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ صَوْمِ تَاسُوعَاءَ وَ عَاشُورَاءَ مِنْ شَهْرِ الْمُحَرَّمِ فَقَالَ تَاسُوعَاءُ یَوْمٌ حُوصِرَ فِیهِ الْحُسَیْنُ وَ أَصْحَابُهُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ بِکَرْبَلَاءَ وَ اجْتَمَعَ عَلَیْهِ خَیْلُ أَهْلِ الشَّامِ وَ أَنَاخُوا عَلَیْهِ وَ فَرِحَ ابْنُ مَرْجَانَةَ وَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ- بِتَوافر الْخَیْلِ وَ کَثْرَتِهَا وَ اسْتَضْعَفُوا فِیهِ الْحُسَیْنَ وَ أَصْحَابَهُ کَرَّمَ اللَّهُ وُجُوهَهُمْ وَ أَیْقَنُوا أَنْ لَا یَأْتِیَ الْحُسَیْنَ نَاصِرٌ وَ لَا یُمِدَّهُ أَهْلُ الْعِرَاقِ بِأَبِی الْمُسْتَضْعَفُ الْغَرِیبُ ثُمَّ قَالَ وَ أَمَّا یَوْمُ عَاشُورَاءَ- فَیَوْمٌ أُصِیبَ فِیهِ الْحُسَیْنُ صَرِیعاً بَیْنَ أَصْحَابِهِ وَ أَصْحَابُهُ صَرْعَی حَوْلَهُ أَ فَصَوْمٌ یَکُونُ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ کَلَّا وَ رَبِّ الْبَیْتِ الْحَرَامِ مَا هُوَ یَوْمُ صَوْمٍ وَ مَا هُوَ إِلَّا یَوْمُ حُزْنٍ وَ مُصِیبَةٍ دَخَلَتْ عَلَی أَهْلِ السَّمَاءِ وَ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ یَوْمُ فَرَحٍ وَ سُرُورٍ لِابْنِ مَرْجَانَةَ وَ آلِ زِیَادٍ وَ أَهْلِ الشَّامِ- غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی ذُرِّیَّاتِهِمْ وَ ذَلِکَ یَوْمٌ بَکَتْ عَلَیْهِ جَمِیعُ بِقَاعِ الْأَرْضِ خَلَا بُقْعَةِ الشَّامِ فَمَنْ صَامَهُ أَوْ تَبَرَّکَ بِهِ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ آلِ زِیَادٍ مَمْسُوخَ الْقَلْبِ مَسْخُوطاً عَلَیْهِ وَ مَنِ ادَّخَرَ إِلَی مَنْزِلِهِ فِیهِ ذَخِیرَةً أَعْقَبَهُ اللَّهُ تَعَالَی نِفَاقاً فِی قَلْبِهِ إِلَی یَوْمِ یَلْقَاهُ وَ انْتَزَعَ الْبَرَکَةَ عَنْهُ وَ عَنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ وُلْدِهِ وَ شَارَکَهُ الشَّیْطَانُ فِی جَمِیعِ ذَلِکَ.

📚 الکافی ج۴ص۱۴۷

عبدالملک گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد روزه‌ی روز #تاسوعا و #عاشورا از ماه محرم سوال کردم؛ امام فرمودند : روز #تاسوعا روزی بود که امام حسین صلوات اللَّه علیه و اصحابش که اللَّه از آنها خشنود باد در کربلا محاصره شدند و سواران اهل شام بر او اجتماع کردند و بر او اقامت نمودند و پسر مرجانه و عمر بن سعد به فراوانی و کثرت سواران خوشحال شدند و حسین علیه السلام و اصحاب او کَرَّم اللَّه وجوهم را ضعیف شمردند و یقین کردند که یاوری برای حسین علیه السلام نمی آید و اهل عراق او را کمک نمی کنند. پدرم به فدای آن مستضعف غریب باد!

سپس فرمود : و اما روز #عاشوراء روزی است که حسین علیه السلام کشته در بين اصحابش بر زمین افتاده بود و اصحاب او نیز در اطراف او بر زمین افتاده بودند. آیا در چنین روزی روزه هست؟! هرگز چنین نیست، به پرودگار کعبه قسم! چنین روزی روز روزه نیست و نیست مگر روز حزن و مصیبتی که بر اهل آسمان و زمین و همه مؤمنین وارد شد و روز شادی و سرور پسر مرجانه و آل زیاد و اهل شام که غضب الهی بر آنها و ذریه آنها باد است و آن روزی است که همه‌ی قطعه های زمین غیر از زمین شام بر او گریستند. پس کسی که آن روز را روزه بگیرد یا به آن تبرک بجوید، اللَّه او را با قلب مسخ شده و مغضوب با آل زیاد محشور می کند و کسی که در آن برای منزل خود چیزی ذخیره کند، اللَّه تا روزی که او را ملاقات کند، نفاقی در قلب او بر جای می گذارد و برکت را از او و خانواده او و فرزندانش درمی آورد و شیطان در همه آنها شریک می گردد!




🆔https://t.me/porseshvapasokhe


3⃣ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عِیسَی قَالَ: سَأَلْتُ الرِّضَا عَنْ صَوْمِ یَوْمِ عَاشُورَاءَ وَ مَا یَقُولُ النَّاسُ فِیهِ فَقَالَ عَنْ صَوْمِ ابْنِ مَرْجَانَةَ تَسْأَلُنِی ذَلِکَ یَوْمٌ صَامَهُ الْأَدْعِیَاءُ مِنْ آلِ زِیَادٍ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ وَ هُوَ یَوْمٌ یَتَشَاءَمُ بِهِ آلُ مُحَمَّدٍ- وَ یَتَشَاءَمُ بِهِ أَهْلُ الْإِسْلَامِ وَ الْیَوْمُ الَّذِی یَتَشَاءَمُ بِهِ أَهْلُ الْإِسْلَامِ لَا یُصَامُ وَ لَا یُتَبَرَّکُ بِهِ وَ یَوْمُ الْإِثْنَیْنِ یَوْمُ نَحْسٍ قَبَضَ اللَّهُ فِیهِ نَبِیَّهُ وَ مَا أُصِیبَ آلُ مُحَمَّدٍ إِلَّا فِی یَوْمِ الْإِثْنَیْنِ- فَتَشَاءَمْنَا بِهِ وَ تَبَرَّکَ بِهِ عَدُوُّنَا وَ یَوْمُ عَاشُورَاءَ قُتِلَ الْحُسَیْنُ وَ تَبَرَّکَ بِهِ ابْنُ مَرْجَانَةَ- وَ تَشَاءَمَ بِهِ آلُ مُحَمَّدٍ فَمَنْ صَامَهُمَا أَوْ تَبَرَّکَ بِهِمَا لَقِیَ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَمْسُوخَ الْقَلْبِ وَ کَانَ مَحْشَرُهُ مَعَ الَّذِینَ سَنُّوا صَوْمَهُمَا وَ التَّبَرُّکَ بِهِمَا.

📚 الکافی ج۴ص۱۴۶

جعفر بن عیسی گوید : از امام رضا صلوات اللَّه علیه در مورد روزه روز #عاشوراء و آنچه مردم در مورد آن می گویند سؤال کردم؛ امام فرمودند : آیا از روزه‌ی پسر مرجانه از من سوال می کنی؟! آن روزی است که زنازادگان آل زیاد به خاطر کشتن حسین علیه السلام آن را روزه گرفتند و آن روزی است که آل محمد علیهم السلام آن را به فال بد می گيرند و اهل اسلام نیز آن را شؤم می دانند و روزی که اهل اسلام آن را شؤم می دانند روزه گرفته نمی شود و به آن تبرک جسته نمی شود و روز #دوشنبه نیز روز نحسی است که اللَّه در آن پیامبر صلی اللَّه علیه و آله را قبض روح نمود و آل محمد به مصیبت دچار نشدند مگر در روز دوشنبه، پس ما آن را شؤم می دانیم و دشمن ما به آن تبرک جست و روز عاشورا حسین علیه السلام کشته شد و پسر مرجانه به آن تبرک جست و آل محمد آن را شؤم گرفتند، پس کسی که این دو روز را روزه بگیرد یا به آنها تبرک بجوید، اللَّهِ تبارک و تعالی را با قلب مسخ شده ملاقات می کند و محشر او با کسانی است که روزه‌ی اين دو روز و تبرک جستن به آن را سنت گذاشتند!



4⃣عَنْ زَیْدٍ النَّرْسِیِّ قَالَ: سَمِعْتُ عُبَیْدَ بْنَ زُرَارَةَ یَسْأَلُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ صَوْمِ یَوْمِ عَاشُورَاءَ- فَقَالَ مَنْ صَامَهُ کَانَ حَظُّهُ مِنْ صِیَامِ ذَلِکَ الْیَوْمِ حَظَّ ابْنِ مَرْجَانَةَ وَ آلِ زِیَادٍ قَالَ قُلْتُ: وَ مَا کَانَ حَظُّهُمْ مِنْ ذَلِکَ الْیَوْمِ قَالَ النَّارُ- أَعَاذَنَا اللَّهُ مِنَ النَّارِ وَ مِنْ عَمَلٍ یُقَرِّبُ مِنَ النَّارِ.

📚 الکافی ج۴ص۱۴۷

زید نرسی گوید : شنیدم عبید بن زراره از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد روزه‌ی روز عاشورا سؤال می کرد؛ امام فرمودند : هر کس آن را روزه بگیرد، بهره او از روزه آن روز، بهره پسر مرجانه و آل زیاد است. گوید : گفتم : بهره آنها از آن روز چه بود؟ فرمود : آتش!، اللَّه ما را از جهنم و هر کاری که به جهنم نزدیک می کند پناه دهد!



5⃣عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ قَالَ حَدَّثَنِی نَجِبه بْنُ الْحَارِثِ الْعَطَّارُ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَنْ صَوْمِ یَوْمِ عَاشُورَاءَ فَقَالَ صَوْمٌ مَتْرُوکٌ بِنُزُولِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ الْمَتْرُوکُ بِدْعَةٌ قَالَ نَجِیَّةُ فَسَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ أَبِیهِ عَنْ ذَلِکَ فَأَجَابَنِی بِمِثْلِ جَوَابِ أَبِیهِ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ صَوْمُ یَوْمٍ مَا نَزَلَ بِهِ کِتَابٌ وَ لَا جَرَتْ بِهِ سُنَّةٌ إِلَّا سُنَّةُ آلِ زِیَادٍ بِقَتْلِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ

📚 الکافی ج۴ص١۴۶

نجبه گوید : از امام باقر صلوات اللَّه علیه در مورد روزه‌ی روز عاشورا سؤال کردم؛ فرمود : روزه ای است که با نزول ماه رمضان متروک شده است و متروک #بدعت است!
نجبه گوید : بعد از امام باقر صلوات اللَّه علیه از امام صادق صلوات اللَّه علیه نیز در مورد آن سوال کردم. پس مانند جواب پدرش به من پاسخ داد. سپس فرمود : آگاه‌ باش که این روزه ای است که نه قرآن به آن نازل شده است و نه سنت به آن جاری شده است مگر سنت آل زیاد برای کشتن حسین بن علی صلوات اللَّه علیه!



6⃣عَنْ حَرِیزٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ وَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالا لَا تَصُمْ فِی یَوْمِ عَاشُورَاءَ وَ لَا عَرَفَةَ بِمَکَّةَ- وَ لَا فِی الْمَدِینَةِ وَ لَا فِی وَطَنِکَ وَ لَا فِی مِصْرٍ مِنَ الْأَمْصَارِ.

📚کافی ج۴ص۱۴۶

امام باقر و امام صادق صلوات اللَّه علیهما فرمودند : روز عاشوراء و روز عرفه، نه در مکه و نه در مدینه و نه در وطن خود و نه در شهری از شهرها روزه نگیر!


✅ در مورد علت نهی از روزه‌ی روز عرفه، روایات جدایی وجود دارد.



🆔https://t.me/porseshvapasokhe


7⃣عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی غُنْدَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی عَبْداللَّه قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ صَوْمِ یَوْمِ عَرَفَةَ- فَقَالَ عِیدٌ مِنْ أَعْیَادِ الْمُسْلِمِینَ وَ یَوْمُ دُعَاءٍ وَ مَسْأَلَةٍ قُلْتُ فَصَوْمُ عَاشُورَاء قَالَ ذَاکَ یَوْمٌ قُتِلَ فِیهِ الْحُسَیْنُ فَإِنْ کُنْتَ شَامِتاً فَصُمْ ثُمَّ قَالَ إِنَّ آلَ أُمَیَّةَ علیهم لعنة اللّه و من أعانهم علی قتل الحسین من أهل الشام نَذَرُوا نَذْراً إِنْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ و سلم من خرج إلی الحسین (علیه السلام) و صارت الخلافة إلی آل أبی سفیان أَنْ یَتَّخِذُوا ذَلِکَ الْیَوْمَ عِیداً لَهُمْ یَصُومُونَ فِیهِ شُکْراً وَ یُفَرِّحُونَ أَوْلَادَهُمْ فَصَارَتْ فِی آلِ أَبِی سُفْیَانَ سُنَّةً إِلَی الْیَوْمِ فی الناس و اقتدی بهم الناس جمیعا فَلِذَلِکَ یَصُومُونَهُ وَ یُدْخِلُونَ عَلَی عِیَالاتِهِمْ وَ أَهَالِیهِمُ الْفَرَحَ ذَلِکَ الْیَوْمَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الصَّوْمَ لَا یَکُونُ لِلْمُصِیبَةِ وَ لَا یَکُونُ إِلَّا شُکْراً لِلسَّلَامَةِ وَ إِنَّ الْحُسَیْنَ أُصِیبَ یَوْمَ عَاشُورَاءَ فَإِنْ کُنْتَ فِیمَنْ أُصِیبَ بِهِ فَلَا تَصُمْ وَ إِنْ کُنْتَ شَامِتاً مِمَّنْ سَرَّهُ سَلَامَةُ بَنِی أُمَیَّةَ فَصُمْ شُکْراً لِلَّهِ تَعَالَی

📚أمالی الطوسیّ ج۲ص۲۷۹

ابی غندر گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد روزه‌ی روز عرفه سوال کردم؛ امام فرمودند : عیدی از اعیاد مسلمین است و روز دعا و درخواست است. گفتم : روزه‌ی روز عاشورا چطور؟ فرمود : آن روزی است که حسین صلوات اللَّه علیه در آن کشته شده است، پس اگر قصد شماتت و ابراز شادی داری روزه بگیر!
سپس فرمود : همانا آل امیه لعنة اللَّه علیهم و کسانی که از اهل شام آنها را بر کشتن حسین علیه السلام یاری دادند نذر کردند که اگر حسین علیه السلام کشته شد و کسانی که به سوی حسین خروج کرده بودند سالم ماندند و خلافت به آل ابوسفیان رسید، آن روز را برای خود عید بگیرند و برای شکر، روزه بگیرند و فرزندان خود را شاد نمایند. پس اینکار در آل ابوسفیان تا امروز در مردم سنت گردید و همه مردم به آنها اقتدا کردند، پس برای همین آن را روزه می گیرند و در آن روز بر عیالات و خانواده های خود سرور داخل می کنند. سپس فرمود : همانا روزه برای مصیبت نمی باشد و نیست مگر برای شکر برای سلامتی و همانا حسین علیه السلام در روز عاشورا گرفتار شد، پس اگر از کسانی هستی که به مصیبت او گرفتار شده ای روزه نگير و اگر ابراز شادی کننده ای از کسانی که سلامتی بنی امیه او را شاد می کند می باشی ، پس برای شکر اللَّهِ تعالی روزه بگیر!


8⃣عَنْ عَبْداللَّه بْنِ سِنَانٍ قال: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی عَبْداللَّه یَوْمَ عَاشُورَاءَ فالقیته کاسف اللون ظاهر الحزن وَ دُمُوعُهُ تَنْحَدِرُ عَلَی عَیْنَیْهِ کَاللُّؤْلُؤِ الْمُتَسَاقِطِ فَقُلْتُ مِمَّ بُکَاؤُکَ فَقَالَ أَ فِی غَفْلَةٍ أَنْتَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ أُصِیبَ فِی مِثْلِ هَذَا الْیَوْمِ فَقُلْتُ مَا قَوْلُکَ فِی صَوْمِهِ فَقَالَ لِی صُمْهُ مِنْ غَیْرِ تَبْیِیتٍ وَ أَفْطِرْهُ مِنْ غَیْرِ تَشْمِیتٍ وَ لَا تَجْعَلْهُ یَوْمَ صَوْمٍ کَمَلًا وَ لْیَکُنْ إِفْطَارُکَ بَعْدَ صَلَاةِ الْعَصْرِ بِسَاعَةٍ عَلَی شَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍ فَإِنَّهُ فِی مِثْلِ ذَلِکَ الْوَقْتِ مِنْ ذَلِکَ الْیَوْمِ تَجَلَّتِ الْهَیْجَاءُ عَنْ آلِ رَسُولِ اللَّهِ

📚مصباح المتهجد ص۷۲۴

عبدالله بن سنان گوید : در روز عاشوراء بر امام صادق صلوات اللَّه علیه وارد شدم، پس آن حضرت را رنگ بریده و با حزنِ آشکار یافتم و اشک‌هایش مانند گوهر ریزان بر چشمانش سرازیر بود. من گفتم : گریه شما برای چیست؟ امام فرمودند : آیا تو خبر نداری؟! آیا نمی دانی که حسین علیه السلام در مانند چنین روزی به مصیبت دچار شدند؟! من گفتم : سخن شما در مورد روزه‌ی آن چیست؟ امام فرمودند : بدون نیتِ در شب آن را روزه بگیر و بدون قصد شماتت آن را افطار کن و آن را روزه کامل قرار نده و افطار تو یکساعت بعد از نماز عصر با شربتی از آب باشد، چرا که در مانند چنين وقتی از آن روز، جنگ از آل رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله برطرف گردید....!



✅ با توجه به روایات فوق و غیره، روزه گرفتن در روز عاشورا از سنت های بنی امیه و آل زیاد لعنة اللَّه علیهم اجمعین است و از روزه گرفتن در آن نهی شده است و طبق روایت 8⃣، توصیه شده است که بدون قصد روزه تا یکساعت بعد از نماز عصر به حالت روزه باشیم و در آن هنگام با شربتی از آب افطار کنیم تا روزه کامل نباشد.

برخی روایات که در فضیلت روزه‌ی این روز رسیده است، موافق با عامه است و قابل عمل نیستند.


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ