✅پاسخ : در مورد اموات به طور مطلق می توان به نیابت از آنها کلیه اعمال صالح را انجام داد و نیز أجر اعمال را برای آنها قرار داد و محدودیتی در روایات نیامده است از جمله:


1⃣عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ فِی کِتَابِ الْمَشِیخَةِ عَنِ الصَّادِقِ قَالَ تَدْخُلُ عَلَی الْمَیِّتِ فِی قَبْرِهِ الصَّلَاةُ وَ الصَّوْمُ وَ الْحَجُّ وَ الصَّدَقَةُ وَ الْبِرُّ وَ الدُّعَاءُ وَ یُکْتَبُ أَجْرُهُ لِلَّذِی فَعَلَهُ وَ لِلْمَیِّتِ

📚من لا یحضره الفقيه ج ١ص١۸۵

ترجمه : امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود :
بر میت در قبرش نماز و روزه و حج و صدقه و کار نیک و دعاء وارد می‌شود و أجر آن برای کسیکه آن را انجام می دهد و برای میت نوشته می شود.

✅اما برای زندگان محدودیت دارد و منحصر در موارد وارده است:

2⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جُنْدَبٍ قَالَ کَتَبْتُ إِلَی أَبِی الْحَسَنِ أَسْأَلُهُ عَنِ الرَّجُلِ یُرِیدُ أَنْ یَجْعَلَ أَعْمَالَهُ مِنَ الْبِرِّ وَ الصَّلَاةِ وَ الْخَیْرِ أَثْلَاثاً ثُلُثاً لَهُ وَ ثُلُثَیْنِ لِأَبَوَیْهِ أَوْ یُفْرِدَهُمَا مِنْ أَعْمَالِهِ بِشَیْ ءٍ مِمَّا یَتَطَوَّعُ بِهِ وَ إِنْ کَانَ أَحَدُهُمَا حَیّاً وَ الْآخَرُ مَیِّتاً فَکَتَبَ إِلَیَّ أَمَّا الْمَیِّتُ فَحَسَنٌ جَائِزٌ وَ أَمَّا الْحَیُّ فَلَا إِلَّا الْبِرُّ وَ الصِّلَةُ

📚قرب الاسناد ص٣١١

ترجمه : عبدالله بن جندب گوید : به امام کاظم علیه السلام نامه نوشتم و در مورد مردی که قصد دارد اعمال خود از نماز و کار نیک و خیر را سه قسمت کند و یک سوم را برای خود و دو سوم دیگر را برای پدر و مادر قرار دهد یا اینکه چیز مشخصی از اعمال خیر نافله که انجام می دهد را برای یکی از آن دو قرار دهد. (حکمش چیست؟) و اگر یکی زنده و دیگری مرده باشد چطور؟ پس امام برایم نوشتند:اما برای میت کار خوبی و جائز است اما برای زنده خیر، تو فقط می توانی با او احسان و صله کنی.

3⃣عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَی عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُمَرَ الْیَمَانِیِّ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ عَبْدِ الْخَالِقِ قَالَ کُنْتُ إِلَی جَنْبِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ وَ عِنْدَهُ ابْنُهُ عَبْدُ اللَّهِ أَوِ ابْنُهُ الَّذِی یَلِیهِ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ أَصْلَحَکَ اللَّهُ یَطُوفُ الرَّجُلُ عَنِ الرَّجُلِ وَ هُوَ مُقِیمٌ بِمَکَّةَ لَیْسَ بِهِ عِلَّةٌ فَقَالَ لَا لَوْ کَانَ ذَلِکَ یَجُوزُ لَأَمَرْتُ ابْنِی فُلَاناً فَطَافَ عَنِّی سَمَّی الْأَصْغَرَ وَ هُمَا یَسْمَعَانِ

📚کافی ج ۴ ص ۴٢٣

ترجمه : اسماعیل گوید:من کنار امام صادق علیه السلام بودم در حالیکه فرزند او عبدالله و پسر بعدی او نزد ایشان بودند پس مردی به آن حضرت گفت:خداوند امور شما را اصلاح کند آیا می شود شخصی از جانب دیگری طواف کند در حالیکه او در مکه است و علت و مشکلی هم ندارد؟ پس امام فرمودند :خیر، اگر این کار جائز بود فلان پسرم را دستور می دادم که از جانب من طواف کند. امام بچه کوچکتر را نام برد در حالیکه هر دوی آنها سخن امام را می شنیدند.

اما ذکر برخی موارد که برای زندگان جائز است:

انجام طواف و نماز طواف از جانب زندگان ساکن در شهر های دیگر غیر از مکه و نیز حج و عمره به نیابت از غیر حاضران در مکه در 📚کافی ج۴ص٣١۶

رفتن به زیارت امام حسین علیه السلام (و سائر اهل بیت علیهم السلام) به نیابت از شخص زنده در:
📚تهذیب ج۶ص۴۵

هر مورد خاص دیگری که در روایات محکم و معتبر یافت شود مانند این دو مورد، انجام دادن آن از جانب زندگان جائز است و إلا خیر