پاسخ
✅ پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :
1 عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا قال: سَأَلْتُهُ عَنِ الْقُنُوتِ فِی الْفَجْرِ وَ الْوَتْرِ قَالَ قَبْلَ الرُّکُوعِ.
📚 عیون أخبارالرضا ج۲ص۱۸
محمد بن إسماعيل گوید : از امام رضا صلوات اللَّه علیه در مورد قنوت در نماز صبح و نماز وتر سؤال کردم؛ امام فرمودند : قبل از رکوع است!
2 عن زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ: الْقُنُوتُ فِی کُلِّ صَلَاةٍ فِی الرَّکْعَةِ الثَّانِیَةِ قَبْلَ الرُّکُوع
📚 تهذیب ج۲ص۸۹
امام باقر صلوات اللَّه علیه فرمود : قنوت در هر نمازی در رکعت دوم، قبل از رکوع می باشد!
3 عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ قَالَ حَدَّثَنِی بَعْضُ أَصْحَابِنَا قال: کَانَ أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ (علیه السلام) إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنْ آخِرِ رَکْعَةِ الْوَتْرِ قَالَ هَذَا مَقَامُ مَنْ حَسَنَاتُهُ نِعْمَةٌ مِنْکَ وَ شُکْرُهُ ضَعِیفٌ وَ ذَنْبُهُ عَظِیمٌ وَ لَیْسَ لَهُ إِلَّا دَفْعُکَ وَ رَحْمَتُکَ فَإِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ عَلَی نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ صلی الله علیه و آله کانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ طَالَ هُجُوعِی وَ قَلَّ قِیَامِی وَ هَذَا السَّحَرُ وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُکَ لِذَنْبِی اسْتِغْفَارَ مَنْ لَمْ یَجِدْ لِنَفْسِهِ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً وَ لَا مَوْتاً وَ لا حَیاةً وَ لا نُشُوراً ثُمَّ یَخِرُّ سَاجِداً.
📚 الکافی ج٣ص٣٢۵
احمد بن عبدالعزيز گوید : یکی از اصحاب براي من حدیث نمود که امام کاظم صلوات اللَّه علیه وقتی سرش را از رکعت آخر وتر بلند می کرد می گفت :
هَذَا مَقَامُ مَنْ حَسَنَاتُهُ نِعْمَةٌ مِنْکَ وَ شُکْرُهُ ضَعِیفٌ وَ ذَنْبُهُ عَظِیمٌ وَ لَیْسَ لَهُ إِلَّا دَفْعُکَ وَ رَحْمَتُکَ فَإِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ عَلَی نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ صلی الله علیه و آله کانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ طَالَ هُجُوعِی وَ قَلَّ قِیَامِی وَ هَذَا السَّحَرُ وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُکَ لِذَنْبِی اسْتِغْفَارَ مَنْ لَمْ یَجِدْ لِنَفْسِهِ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً وَ لَا مَوْتاً وَ لا حَیاةً وَ لا نُشُوراً
سپس به سجده می رفت!
4 عن أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ الرَّازِیِّ عن بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ علیه السلام قَالَ: كَانَ إِذَا اسْتَوَی مِنَ الرُّكُوعِ فِی آخِرِ رَكْعَتِهِ مِنَ الْوَتْرِ قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِی كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ- كانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ طَالَ وَاللَّهِ هُجُوعِی وَ قَلَّ قِیَامِی و هَذَا السَّحَرُ وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُكَ لِذُنُوبِی اسْتِغْفَارَ مَنْ لَا یَمْلِكُ لِنَفْسِهِ ضَرّاً وَ لَا نَفْعاً وَ لَا مَوْتاً وَ لَا حَیَاةً وَ لَا نُشُوراً ثُمَّ یَخِرُّ سَاجِداً
📚 علل الشرائع ج۲ص۵۳
یکی از أصحاب گوید : امام کاظم صلوات اللَّه علیه هنگامی که بعد از آخرین رکوع نماز وتر سر برمی داشت و راست می ایستاد و می گفت :
اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِی كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ كانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ طَالَ وَاللَّهِ هُجُوعِی وَ قَلَّ قِیَامِی وَ هَذَا السَّحَرُ وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُكَ لِذُنُوبِی اسْتِغْفَارَ مَنْ لَا یَمْلِكُ لِنَفْسِهِ ضَرّاً وَ لَا نَفْعاً وَ لَا مَوْتاً وَ لَا حَیَاةً وَ لَا نُشُوراً
سپس به سجده می افتاد!
✅ طبق روایات فوق و غیره، نماز وتر، هم به مجموع نماز شفع و یک رکعتی که بعد از نماز شب خوانده می شود گفته می شود و هم به تک رکعتی که بعد از نماز شفع خوانده می شود.
طبق روایت 2 و غیره، در نماز شفع، در رکعت دوم، بعد از قرائت و قبل از رکوع قنوت خوانده می شود.
در نماز وتر که یک رکعت و بعد از نماز شفع است، بعد از قرائت و قبل از رکوع قنوت خوانده می شود که دعاهای مخصوصی نیز برای آن در روایات آمده است.
✅ طبق روایت 3 و 4 ، امام کاظم صلوات اللَّه علیه بعد از اینکه از رکوع نماز وتر سرشان را بلند می کردند دعائی می خواندند که البته نام آن قنوت گذاشته نشده است و صرفا دعایی است که هنگام قیام از رکوع نماز وتر می توان خواند ولی نام و آداب قنوت را ندارد.
✅ روایت 3 و 4 که دعای بعد از رکوع نماز وتر را از فعل امام کاظم صلوات اللَّه علیه نقل نموده است، در واقع یک روایت از یک راوی و در دو منبع است که به خاطر تفاوت جزئی، هر دو مورد نقل گردید.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْر