✅ پاسخ : به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣ عَنْ لَيْثٍ الْمُرَادِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّه عَنِ الصَّلَاةِ فِي الصَّيْفِ فِي اللَّيَالِي الْقِصَارِ صَلَاةِ اللَّيْلِ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ فَقَالَ نَعَمْ نِعْمَ مَا رَأَيْتَ وَ نِعْمَ مَا صَنَعْتَ يَعْنِي فِي السَّفَرِ
قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَخَافُ الْجَنَابَةَ فِي السَّفَرِ أَوْ فِي الْبَرْدِ فَيُعَجِّلُ صَلَاةَ اللَّيْلِ وَ الْوَتْرَ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ فَقَالَ نَعَمْ

📚 الفقيه ج۱ص۴۷۸

ليث مرادی گوید : از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد #نماز_شب در شبهای کوتاه #تابستان در اول شب سؤال کردم؛ فرمود : بله! خوب دیدگاهی است و خوب کاری انجام می دهی، یعنی در #سفر!
گوید : و از حضرت در مورد کسی که در سفر از جنابت (احتلام) و سرما می ترسد، پس نماز شب و نماز وتر را در اول شب جلو می اندازد سؤال کردم؛ فرمود : بله!


2⃣عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْداللَّه قَالَ: إِنْ خَشِيتَ أَنْ لَا تَقُومَ فِي آخِرِ اللَّيْلِ أَوْ كَانَتْ بِكَ عِلَّةٌ أَوْ أَصَابَكَ بَرْدٌ فَصَلِّ وَ أَوْتِرْ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ فِي السَّفَرِ

📚 الفقيه ج۱ص۴۵۳

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : اگر ترسیدی که در آخر شب بلند نشوی یا مرضی به تو بود یا سرما به تو رسيد، پس در #سفر در اول شب نماز شب و وتر را بخوان!


3⃣عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنِ الرِّضَا فِي حَدِيثٍ قَالَ: إِنَّمَا جَازَ لِلْمُسَافِرِ وَ الْمَرِيضِ أَنْ يُصَلِّيَا صَلَاةَ اللَّيْلِ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ لِاشْتِغَالِهِ وَ ضَعْفِهِ وَ لِيُحْرِزَ صَلَاتَهُ فَيَسْتَرِيحَ الْمَرِيضُ فِي وَقْتِ رَاحَتِهِ وَ لِيَشْتَغِلَ الْمُسَافِرُ بِاشْتِغَالِهِ وَ ارْتِحَالِهِ وَ سَفَرِهِ.

📚 الفقيه ج۱ص۴۵۵

امام رضا صلوات اللَّه علیه فرمود : همانا برای مسافر و بیمار جائز است که نماز شب را در اول شب بخوانند، به خاطر مشغول بودن و ضعف او و براي اينکه نمازش را احراز نماید و در نتیجه بیمار در وقت راحت خود استراحت نماید و برای اینکه مسافر به کار خود و رفتن خود در سفر مشغول باشد!


4⃣عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَعِيدٍ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ صَلَاةِ اللَّيْلِ وَ الْوَتْرِ فِي السَّفَرِ مِنْ أَوَّلِ اللَّيْلِ قَالَ نَعَمْ.

📚 الفقيه ج۱ص۴۵۳

علي بن سعيد از امام صادق صلوات اللَّه علیه در مورد نماز شب در #سفر در اول شب سؤال کرد؛ فرمود : بله!


5⃣عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا الْحَسَنِ الْأَوَّلَ عَنْ وَقْتِ صَلَاةِ اللَّيْلِ فِي السَّفَرِ فَقَالَ مِنْ حِينِ تُصَلِّي الْعَتَمَةَ إِلَى أَنْ يَنْفَجِرَ الصُّبْحُ.

📚 الفقيه ج۱ص۴۵۳

سماعه از امام کاظم صلوات اللَّه علیه در مورد وقت نماز شب در سفر سؤال کرد؛ امام فرمود : از وقتی که نماز عشاء را می خواند تا طلوع فجر!


6⃣عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ فِي حَدِيثٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَنِ الصَّلَاةِ بِاللَّيْلِ فِي السَّفَرِ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ فَقَالَ إِذَا خِفْتَ الْفَوْتَ فِي آخِرِهِ.

📚 التهذيب ج۳ص۲۳۳

عبدالرحمن گوید : از امام کاظم صلوات اللَّه علیه در مورد نماز شب خواندن در #سفر در ابتدای شب سؤال کردم؛ فرمود : در صورتی که خوف از دست دادن آن در آخر شب را داشته باشی!





7⃣ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِي عَبْداللَّهِ قَالَ قُلْتُ إِنَّ رَجُلًا مِنْ مَوَالِيكَ مِنْ صُلَحَائِهِمْ شَكَا إِلَيَّ مَا يَلْقَى مِنَ النَّوْمِ فَقَالَ إِنِّي أُرِيدُ الْقِيَامَ لِلصَّلَاةِ بِاللَّيْلِ فَيَغْلِبُنِي النَّوْمُ حَتَّى أُصْبِحَ فَرُبَّمَا قَضَيْتُ صَلَاتِيَ الشَّهْرَ الْمُتَتَابِعَ وَ الشَّهْرَيْنِ أَصْبِرُ عَلَى ثِقْلِهِ قَالَ قُرَّةُ عَيْنٍ لَهُ وَ اللَّهِ وَ لَمْ يُرَخِّصْ لَهُ فِي الصَّلَاةِ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ وَ قَالَ الْقَضَاءُ بِالنَّهَارِ أَفْضَلُ قُلْتُ فَإِنَّ مِنْ نِسَائِنَا أَبْكَاراً الْجَارِيَةَ تُحِبُّ الْخَيْرَ وَ أَهْلَهُ وَ تَحْرِصُ عَلَى الصَّلَاةِ فَيَغْلِبُهَا النَّوْمُ حَتَّى رُبَّمَا قَضَتْ وَ رُبَّمَا ضَعُفَتْ مِنْ قَضَائِهِ وَ هِيَ تَقْوَى عَلَيْهِ أَوَّلَ اللَّيْلِ فَرَخَّصَ لَهُنَّ فِي الصَّلَاةِ أَوَّلَ اللَّيْلِ إِذَا ضَعُفْنَ وَ ضَيَّعْنَ الْقَضَاءَ

📚 التهذيب ج2ص119

معاوية بن وهب گوید : به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفتم : مردی از صالحین دوستان شما بابت آنچه از خواب به او می رسد به من شکایت کرد و گفت : من قصد قیام برای نماز شب دارم ولی خواب بر من غالب می شود تا اینکه صبح می شود و چه بسا نمازم را یک یا دو ماه پی در پی قضا می کنم و بر سنگینی آن صبر می کنم!
امام فرمودند : به اللَّه قسم که این کار برای او روشنی چشم است و برای نماز در اول شب به او رخصت ندادند و فرمود : قضاء کردن آن در روز #افضل است.
گفتم : برخی از زنان ما دختران باکره ای هست که خیر و اهل آن را دوست دارد و بر نماز حریص است ولی خواب بر او غلبه می‌کند تا آنجا که گاهی آن را قضا می کند و گاهی نیز از قضای آن ضعف به خرج می دهد و او بر خواندن آن در اول شب نیرو دارد!
حضرت در صورتی که ضعف داشته باشند و قضا کردن آن را ضایع کنند، به آنها رخصت نماز در اول شب را دادند!


8⃣ عَنْ عُمَرَ بْنِ حَنْظَلَةَ أَنَّهُ قَالَ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ إِنِّي مَكَثْتُ ثَمَانِيَ عَشْرَةَ لَيْلَةً أَنْوِي الْقِيَامَ فَلَا أَقُومُ أَفَأُصَلِّي أَوَّلَ اللَّيْلِ قَالَ لَا اقْضِ بِالنَّهَارِ فَإِنِّي أَكْرَهُ أَنْ تَتَّخِذَ ذَلِكَ خُلُقاً

📚 الفقيه ج۱ص۴۷۷

عمر بن حنظله به امام صادق صلوات اللَّه علیه عرض کرد : من هجده شب ماندم و نیت قیام (در شب) می کردم ولی برنمي خواستم، آیا در اول شب نماز بخوانم؟ فرمود : خیر! در روز آن را قضا کن زیرا من خوش ندارم که آن را اخلاق و سجیه خود قرار دهی!


9⃣ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحَدِهِمَا قَالَ: قُلْتُ الرَّجُلُ مِنْ أَمْرِهِ الْقِيَامُ بِاللَّيْلِ تَمْضِي عَلَيْهِ اللَّيْلَةُ وَ اللَّيْلَتَانِ وَ الثَّلَاثُ لَا يَقُومُ فَيَقْضِي أَحَبُّ إِلَيْكَ أَمْ يُعَجِّلُ الْوَتْرَ أَوَّلَ اللَّيْلِ قَالَ لَا بَلْ يَقْضِي وَ إِنْ كَانَ ثَلَاثِينَ لَيْلَةً.

📚 التهذيب ج۲ص۳۳۸

محمد بن مسلم گوید : به امام علیه السلام گفتم : شخصی قیام در شب در نیت اوست ولی یک و دو و سه شب بر او می‌گذرد که قیام نمی کند، آیا آن را قضاء کند نزد شما محبوب‌تر است یا نماز وتر را در اول شب جلو بیندازد؟ فرمود : خیر! بلکه آن را #قضا کند هر چند سی شب باشد!


0⃣1⃣ عن مُرَازِمٍ عَنْ أَبِي عَبْداللَّه قال: قُلْتُ لَهُ مَتَى أُصَلِّي صَلَاةَ اللَّيْلِ فَقَالَ صَلِّهَا آخِرَ اللَّيْلِ قَالَ فَقُلْتُ فَإِنِّي لَا أَسْتَنْبِهُ فَقَالَ تَسْتَنْبِهُ مَرَّةً فَتُصَلِّيهَا وَ تَنَامُ فَتَقْضِيهَا فَإِذَا اهْتَمَمْتَ بِقَضَائِهَا بِالنَّهَارِ اسْتَنْبَهْتَ

📚 التهذيب ج۲ص۳۳۵

مرازم گوید : به امام صادق صلوات اللَّه علیه گفتم : نماز شب را چه موقعی بخوانم؟ فرمود : آن را آخر شب بخوان. گفتم : من بیدار نمی شوم!
فرمود : یکبار بیدار می شوی و آن را می خوانی و (اگر) خواب ماندی آن را قضا می کنی. پس اگر به #قضا کردن آن در روز #اهتمام‌ نمایی بیدار می شوی!


✅ با توجه به روایات فوق و غیره، وقت نماز شب از نیمه شب تا طلوع فجر می باشد.
شخص #مسافر که از سرما یا احتلام می ترسد یا خوف آن دارد که در آخر شب نماز شب از او فوت شود، رخصت دارد که نماز شب را در اول شب بعد از نماز عشاء بخواند. البته برخی روایات نیز به طور مطلق، رخصت نماز شب در اول شب را برای شخص #مسافر و #بیمار داده است.

✅ در مورد کسانی که به خاطر خصوصیات بدنی و غیره از نماز شب در آخر شب خواب می مانند، توصیه شده است که در صورتی که خواب ماندند قضای آن را در روز بخوانند و آن را در اول شب نخوانند.
البته در مورد دختران جوانی که خواب می مانند و قضای آن را هم #ضایع می کنند، رخصت خواندن نماز شب و نماز وتر در اول شب رسیده است.


اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ