✅پاسخ :به روایات زیر توجه فرمایید :


1⃣مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا قَالَ: قُلْتُ الرَّجُلُ يُغَمِّضُ عین الْمَيِّتَ أَ عَلَيْهِ غُسْلٌ قَالَ إِذَا مَسَّهُ بِحَرَارَتِهِ فَلَا وَ لَكِنْ إِذَا مَسَّهُ بَعْدَ مَا يَبْرُدُ فَلْيَغْتَسِلْ قُلْتُ فَالَّذِي يُغَسِّلُهُ يَغْتَسِلُ قَالَ نَعَمْ

📚كافي ج3ص160

محمد بن مسلم گوید :به امام باقر یا امام صادق علیهما السلام گفتم : شخصی چشم ميت را می بندد، آیا غسل بر عهده اوست؟ فرمود : اگر زمانی که هنوز بدن ميت حرارت دارد با او برخورد کند خير ولی اگر بعد از اینکه سرد شد او را مس کند باید #غسل کند.
گفتم : کسی که او را غسل می دهد باید غسل کند؟ فرمود :بله


2⃣إِسْمَاعِيلَ بْن جَابِرٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْداللَّهِ حِينَ مَاتَ ابْنُهُ إِسْمَاعِيلُ الْأَكْبَرُ فَجَعَلَ يُقَبِّلُهُ وَ هُوَ مَيِّتٌ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ لَيْسَ لَا يَنْبَغِي أَنْ يُمَسَّ الْمَيِّتُ بَعْدَ مَا يَمُوتُ وَ مَنْ مَسَّهُ فَعَلَيْهِ الْغُسْلُ فَقَالَ أَمَّا بِحَرَارَتِهِ فَلَا بَأْسَ إِنَّمَا ذَاكَ إِذَا بَرَدَ

📚تهذيب ج۱ص۴۲۹

اسماعیل بن جابر گويد : بر امام صادق علیه السلام آن هنگامی که فرزندش اسماعیل اکبر از دنیا رفت وارد شدم، پس امام در حالی که او مرده بود شروع به بوسیدن او نمود!
من گفتم : فدایت شوم، مگر سزاوار نیست که میت بعد از اینکه از دنیا رفت به او دست زده نشود و کسی که با او برخورد کرد بر اوست که #غسل کند؟ فرمود : اما در حال حرارت و گرمی او اشکال ندارد، این مطلب برای وقتی است که سرد شود!


3⃣عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ قال: سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَيِّتِ إِذَا مَسَّهُ الْإِنْسَانُ أَ فِيهِ غُسْلٌ قَالَ فَقَالَ إِذَا مَسِسْتَ جَسَدَهُ حِينَ يَبْرُدُ فَاغْتَسِلْ

📚تهذيب ج۱ص۴۲۹

عاصم گوید : از (امام صادق علیه السلام) در مورد ميت سؤال کردم که اگر انسان به او دست بزند آیا در آن غسل هست؟ فرمود : اگر بدن او را هنگامی که سرد شد دست بزنی غسل کن!


4⃣معاوية بن عَمَّار قال: قُلْتُ لِأَبِي عَبْداللَّه الَّذِي يُغَسِّلُ الْمَيِّتَ عَلَيْهِ غُسْلٌ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ فَإِذَا مَسَّهُ وَ هُوَ سُخْنٌ قَالَ لَا غُسْلَ عَلَيْهِ فَإِذَا بَرَدَ فَعَلَيْهِ الْغُسْلُ قُلْتُ وَ الْبَهَائِمُ وَ الطَّيْرُ إِذَا مَسَّهَا عَلَيْهِ غُسْلٌ قَالَ لَا لَيْسَ هَذَا كَالْإِنْسَان

📚تهذيب ج۱ص۴۲۹

معاوية بن عمار گوید :به امام صادق علیه السلام گفتم : آیا کسی که مرده را غسل می دهد بر اوست که غسل کند؟ فرمود : بله
گفتم : اگر او را در حالیکه گرم است دست بزند چه؟ فرمود : غسلي بر عهده او نیست، پس در صورتی که سرد شد غسل بر عهده او هست.
گفتم : اگر حیوانات و پرندگان و (مرده) را دست بزند آیا غسل بر عهده اوست؟ فرمود : خیر، اینها مانند انسان نیستند!


5⃣عن أبي عبداللَّه قَالَ: يَغْتَسِلُ الَّذِي غَسَّلَ الْمَيِّتَ وَ إِنْ قَبَّلَ الْمَيِّتَ إِنْسَانٌ وَ هُوَ حَارٌّ فَلَيْسَ عَلَيْهِ غُسْلٌ وَ لَكِنْ إِذَا مَسَّهُ وَ قَبَّلَهُ و قَدْ بَرَدَ فَعَلَيْهِ الْغُسْلُ و لَا بَأْسَ أَنْ يَمَسَّهُ بَعْدَ الْغُسْل و يُقَبِّلَهُ

📚كافي ج۳ص۱۶۰

امام صادق علیه السلام فرمود : کسی که مرده را غسل می دهد غسل می کند و اگر انسان مرده ای را در حالیکه هنوز گرم است ببوسد، غسلي بر عهده او نیست، ولی اگر در حالیکه سرد شده است به او دست بزند یا او را ببوسد، غسل بر عهده او می باشد و اشکالی ندارد که بعد از غسل داده شدن ميت، به ميت دست بزند و او را ببوسد!


6⃣محمد بن الحسن الصفار قَالَ: كَتَبْتُ إِلَيْهِ رَجُلٌ أَصَابَ يَدَيْهِ أَوْ بَدَنَهُ ثَوْبُ الْمَيِّتِ الَّذِي يَلِي جِلْدَهُ قَبْلَ أَنْ يُغَسَّلَ هَلْ يَجِبُ عَلَيْهِ غَسْلُ يَدَيْهِ أَوْ بَدَنِهِ فَوَقَّعَ إِذَا أَصَابَ يَدَكَ جَسَدُ الْمَيِّتِ قَبْلَ أَنْ يُغَسَّلَ فَقَدْ يَجِبُ عَلَيْكَ الْغُسْل

📚تهذيب ج۱ص۴۲۹

صفار گوید : به امام عسکری علیه السلام نوشتم : شخصی دستان یا بدنش با لباس متصل به پوست مرده قبل از غسل دادن او برخورد می کند، آیا واجب است که دستان و بدنش را بشوید؟
امام نوشتند : در صورتی که دستت با میت برخورد کند، #قبل از اینکه میت غسل داده شود، غسل بر تو #واجب است.


✅ از روایات فوق و غيره روشن است که دست گذاشتن و برخورد با بدن ميت، قبل از سرد شدن بدن او موجب غسل نمی شود ولی اگر بعد از سرد شدن بدن ميت، بدن ما با بدن او برخورد نماید غسل مسّ ميت واجب می شود.
برای بوسیدن و دست گذاشتن و برخورد با بدن ميت بعد از غسل دادن او، در روایات مشهور و مورد عمل شیعه غسلي واجب نشده‌ است.


اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ