✅پاسخ: «ماعُون» از ریشه «مَعَنَ» می باشد و از نظر لغت اسم جامعی برای کلیه منافع خانه است که قابل عاریت دادن به دیگران باشد و به معنای کمک و نیکی نیز آمده است و تفسیر جامعتری از آن در روایات ارائه شده است که ذکر خواهد شد.

✅از جمله اهمیت های ماعون این است که در آیه قرآن آمده است و بلکه یک سوره به این نام نازل شده است و در این سوره برای منع کنندگان ماعون و سهو کنندگان از نماز و ریا کنندگان، وَیل و وای قرار داده شده است و لازم است با توجه به اهمیت آن، به درب خانه اهل بیت علیهم السلام برويم و جزئیات و تکلیف خود را در این ارتباط بشناسیم :

1⃣قال الله تعالی في سورة ماعون :
فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ (۴)
پس وای بر #نمازگزاران
الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (۵)
کسانی که از #نماز خود #سهو می ورزند
الَّذِینَ هُمْ یُرَاءُونَ (۶)
کسانی که #ریا می کنند
وَیَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ (۷)
و #ماعون را منع می کنند.

2⃣عَنْ رَسُول اللَّهِ قَالَ: و مَنْ كَانَ مُؤْذِياً لِجَارِهِ مِنْ غَيْرِ حَقٍّ حَرَمَهُ اللَّهُ رِيحَ الْجَنَّةِ وَ مَأْوَاهُ النَّارُ أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ يَسْأَلُ الرَّجُلَ عَنْ حَقِّ جَارِهِ وَ مَنْ ضَيَّعَ حَقَّ جَارِهِ فَلَيْسَ مِنَّا وَ مَنْ مَنَعَ الْمَاعُونَ مِنْ جَارِهِ إِذَا احْتَاجَ إِلَيْهِ مَنَعَهُ اللَّهُ فَضْلَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ وَكَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَ مَنْ وَكَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَفْسِهِ هَلَكَ و لَا يَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ عُذْراً
📚 عقاب الأعمال ص۳۳۳

ترجمه:رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود :کسی که به ناحق آزار دهنده #همسایه خود باشد، خداوند بوی #بهشت را بر او حرام می کند و جایگاه او #آتش است. آگاه باشید که همانا خداوند از شخص، در مورد #حق_همسایه سؤال می کند و کسی که حق همسایه خود را ضایع کند از ما نیست و کسی که وقتی #همسایه به او محتاج می شود، #ماعون را از او باز دارد، خداوند فضل خود را در #روز_قیامت از او باز می دارد و او را به خودش واگذار می کند و هر کس خداوند او را به خودش واگذار کند هلاک می شود و خداوند هیچ عذری از او نمی پذیرد.

3⃣عن سماعة بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ في حَدِيثٍ وَ لَكِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ فِي أَمْوَالِ الْأَغْنِيَاءِ حُقُوقاً غَيْرَ الزَّكَاةِ وَ الْمَاعُونُ أَيْضاً وَ هُوَ الْقَرْضُ يُقْرِضُهُ وَ الْمَتَاعُ يُعِيرُهُ وَ الْمَعْرُوفُ يَصْنَعُهُ
📚الكافي ج۳ص۵۰۱

ترجمه:امام صادق علیه السلام در حدیثی فرمود:ولکن خداوند عزوجل حقوقی غیر از زکات را در اموال #فريضه کرده است تا آنجا که فرمود : و همچنین #ماعون و آن #قرضی است که آن را می دهد و متاعی است که آن را #عاریت می دهد و احسانی است که آن انجام می دهد.

4⃣الْحُسَيْنِ بْن زَيْد عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ فِي حَدِيث الْمَنَاهِي قَالَ: وَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ أَنْ يَمْنَعَ أَحَدٌ الْمَاعُونَ جَارَهُ وَ قَالَ مَنْ مَنَعَ الْمَاعُونَ جَارَهُ مَنَعَهُ اللَّهُ خَيْرَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ وَكَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَ مَنْ وَكَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ فَمَا أَسْوَأَ حَالَهُ
📚 الفقيه ج۴ص۱۴

در #حدیث_مناهی، رسول الله صلی الله علیه و آله از اینکه احدی #ماعون را از #همسایه خود بازدارد و منع کند، نهی کردند و فرمود:کسی که ماعون همسایه خود را منع نماید، خداوند خیرش را در #روز_قیامت از او منع می کند و او را به خودش واگذار می کند و کسی که خدا او را به خودش واگذار کند چقدر حال او بد خواهد بود.

5⃣عن زين العابدين في حديث : الذُّنُوبُ الَّتِي تَحْبِسُ غَيْثَ السَّمَاءِ جَوْرُ الْحُكَّامِ فِي الْقَضَاءِ وَ شَهَادَةُ الزُّورِ وَ كِتْمَانُ الشَّهَادَةِ وَ مَنْعُ الزَّكَاةِ وَ الْقَرْضِ وَ الْمَاعُونِ وَ قَسَاوَةُ الْقَلْبِ عَلَى أَهْلِ الْفَقْرِ وَ الْفَاقَةِ وَ ظُلْمُ الْيَتِيمِ وَ الْأَرْمَلَةِ وَ انْتِهَارُ السَّائِلِ وَ رَدُّهُ بِاللَّيْل

ترجمه:امام سجاد علیه السلام در حدیثی فرمودند :گناهانی که باران و برف آسمان را حبس می کند :ستم حاکمان در #قضاوت و #شهادت_ناحق و پنهان کردن #شهادت و باز داشتن #زکات و #قرض و #ماعون و سنگدلی بر اهل #فقر و احتیاج و #ظلم به #یتیم و زنان بیوه و نهیب زدن به گدا و رد کردن او در شب، می باشد.

✅مشاهده می شود که ماعون به عنوان یک دستور الهی، در لسان روایات نیز به عنوان فریضه بیان شده است و در مورد منع آن، هم در قرآن و هم در روایات انذار داده شده است و اگر چه به طور خاص عاریت دادن اسباب و اثاثیه به همسایه و غیره می باشد، اما از جمله در حدیث3⃣، قرض‌الحسنه ای را که انسان به شخص محتاج می دهد نیز شامل می شود و در همان حدیث سوم، امام آن را به عنوان یک حق که خداوند در اموال اغنياء فريضه کرده است، بیان می کند.