✅پاسخ :در روایات زیر تفقه نمائید :

1⃣أَبِي عَبْدِ اللَّه قَالَ: أَوَّلُ شَيْ ءٍ يُبْدَأُ بِهِ مِن الْمَال الْكَفَنُ ثُمَّ الدَّيْنُ ثُمَّ الْوَصِيَّةُ ثُمَّ الْمِيرَاثُ
📚کافی ج7ص23

امام صادق علیه السلام فرمود : اولین چیزی که از مال (ميت) به آن آغاز می شود، #کفن است سپس #بدهی و سپس #وصیت و سپس #میراث

2⃣عَبْدِ اللَّه بْن الْحكَم قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ رَجُل أَفْلَسَ و عَلَيْه دَيْنٌ لِقَوْمٍ و عِنْدَ بَعْضِهِمْ رُهُونٌ وَ لَيْسَ عِنْدَ بَعْضِهِمْ فَمَاتَ و لَا يُحِيطُ مَالُهُ بِمَا عَلَيْهِ مِنَ الدَّيْنِ قَالَ يُقْسَمُ جَمِيعُ مَا خَلَّفَ مِنَ الرُّهُونِ و غَيْرِهَا علَى أَرْبَابِ الدَّيْنِ بِالْحِصَصِ
📚فقیه ج3ص307

عبدالله بن حکم گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم : مردی مُفلس و ورشکست شده و مبالغی به جماعتی بدهکار بوده است و نزد بعضی از این طلبکاران رهن و گروهایی هست و نزد برخی دیگر رهنی نیست و اکنون از دنیا رفته است در حالیکه کل مال او کفاف بدهی هایش را نمی دهد (حُکم چیست) ؟ فرمودند : جميع آنچه که این شخص از رهن و غیر رهن بعد از خود باقی گذاشته است در میان طلبکاران بر حسب حصه و میزان طلبشان تقسیم می شود.

3⃣سُلَيْمَانَ بْنِ حَفْصٍ الْمَرْوَزِيِّ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى أَبِي الْحسن فِي رَجُل مَات وَ عَلَيْهِ دَيْنٌ و لَمْ يُخَلِّفْ شَيْئاً إِلَّا رَهْناً فِي يَدِ بَعْضِهِمْ فَلَا يَبْلُغُ ثَمَنُهُ أَكْثَرَ مِنْ مَال الْمُرْتَهِن أَيَأْخُذُ بِمَالِهِ أَوْ هُوَ و سَائِرُ الدُّيَّانِ فِيهِ شُرَكَاءُ فَكَتَبَ جَمِيعُ الدُّيَّان فِي ذَلِكَ سَوَاءٌ يَتَوَزَّعُونَهُ بَيْنَهُمْ بِالْحِصَصِ
📚الفقیه ج3ص310
سليمان بن حفص گوید : نامه ای به امام رضا علیه السلام فرستادم و پرسیدم: #شخصی_فوت_شده_و_بدهی_داشته_است و مالی باقی نگذاشته مگر رهنی که در دست یکی از طلبکاران است و بهای آن رهن بیشتر از مال گرو گزارنده نیست، آیا در برابر مال خودش این #رهن را بردارد یا اینکه این شخص و بقیه طلبکاران در این رهن شریک هستند؟ امام در جواب نوشتند : همه طلبکاران در مورد آن برابر هستند (و از آن حق دارند) که آن را بر حسب حصه خود و میزان طلبی که از این شخص متوفی دارند، بین خود تقسیم می کنند.

4⃣أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ كَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ يَحْبِسُ الرَّجُلَ إِذَا الْتَوَى عَلَى غُرَمَائِهِ ثُمَّ يَأْمُرُ فَيُقْسَمُ مَالُهُ بَيْنَهُمْ بِالْحِصَصِ فَإِنْ أَبَى بَاعَهُ فَيَقْسِمُهُ بَيْنَهُمْ يَعْنِي مَالَه
📚تهذیب ج6ص191
امام صادق علیه السلام فرمود : امیرالمؤمنین علیه السلام مردی را که پرداخت بدهی طلبکاران خود را به تأخیر انداخته بود، زندان می نمود سپس به او دستور می داد که مالش در بین طلبکاران بر حسب حصه و میزان طلب تقسیم شود(خودش بینشان تقسیم کند) ، پس اگر از این کار ابا می کرد، مال او را می فروخت و آن را در بین طلبکاران تقسیم می نمود.

5⃣عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ رَجُلٍ كَانَتْ عِنْدَهُ مُضَارَبَةٌ وَ وَدِيعَةٌ وَ أَمْوَالُ أَيْتَامٍ و بَضَائِعُ وَ عَلَيْهِ سَلَفٌ لِقَوْمٍ فَهَلَكَ و تَرَكَ أَلْفَ دِرْهَمٍ أَوْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ وَ الَّذِي عَلَيْهِ لِلنَّاسِ أَكْثَرُ مِمَّا تَرَكَ فَقَالَ يُقْسَمُ لِهَؤُلَاءِ الَّذِين ذَكَرْتَ كُلِّهِمْ عَلَى قَدْرِ حِصَصِهِمْ أَمْوَالُهُم
📚تهذیب ج9ص166

از امام صادق علیه السلام در مورد مردی که در نزد او مبالغی به صورت مضاربه یا ودیعه یا اموال یتیمان یا سرمایه دیگران، می باشد و یک سَلَف(پیش خرید) هم برای قومی بر عهده اوست و می میرد و هزار درهم یا بیشتر باقی می گذارد ولی آنچه که برای مردم بر عهده اوست بیشتر از تَرَکه و اموال باقی مانده از اوست، سؤال شد؛ امام فرمودند : (مال باقي مانده از میت) در بین تمام این کسانی که آنها را نام بردی به اندازه حصه و میزان طلبشان تقسیم می شود.

✅از مجموع روایات فوق، مشخص می شود که اگر شخصی از دنیا برود، اولین چیزی که از مال او برداشته می شود کفن است و بعد از آن باید جميع ديون و بدهی های او پرداخت گردد. حال اگر تَرَکه و مال باقی مانده از او کمتر از مبالغ بدهی او باشد و ديون بر مال او إحاطة داشته باشد و طلبکاران بیش از یک نفر باشند، لازم است که اموال این ميت بر حسب حصه و میزان طلب در بین طلبکاران تقسیم شود. مثلا اگر میت نهصد هزار تومان باقی گذارد و سه طلبکار دارد که اولی 800هزار و دومی یک میلیون و ششصد هزار و سومی دو میلیون چهارصد هزار طلب دارند، باید به طلب کار اول 150 هزار تومان و به نفر دوم 300هزار تومان و به طلبکار سوم 450 هزار تومان داده می شود.

#بدهی_میت