✅پاسخ : در جواب این سؤال سه مطلب باید روشن گردد:
1⃣ذکر روایات مذمت حلق و تراشیدن «لحیه» یا همان ریش
2⃣تبیین لغوی «لحيه» و مکان آن
3⃣حداقل و حداکثر طول ریش در قسمت های مختلف آن

✅ابتدا در قسمت اول به برخی از مذمت های حلق و تراشیدن ریش توجه فرمایید :

1⃣قَالَ رَسُولُ اللَّهِ إِنَّ الْمَجُوسَ جَزُّوا لِحَاهُمْ وَ وَفَّرُوا شَوَارِبَهُمْ وَ إِنَّا نَحْنُ نَجُزُّ الشَّوَارِبَ وَ نُعْفِي اللِّحَى وَ هِيَ الْفِطْرَةُ
📚من لا یحضره الفقیه ج1ص130

ترجمه : رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود : همانا مجوس ریش های خود را چیدند و شاربهای خود را بلند و انبوه نمودند و ما شاربها را می چینیم و ریش ها را انبوه و بلند می کنیم و فطرت، همین است.

2⃣عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ حُفُّوا الشَّوَارِبَ وَ أَعْفُوا اللِّحَى وَ لَا تَشَبَّهُوا بِالْمَجُوسِ
📚معاني الأخبار ج 1ص291

ترجمه :رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود : شاربها را بگیرید و ریش ها را بلند و انبوه نمایید و به مجوس شبیه نشوید.

3⃣عَنْ حَبَابَةَ الْوَالِبِيَّةِ قَالَتْ رَأَيْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ فِي شُرْطَةِ الْخَمِيسِ- وَ مَعَهُ دِرَّةٌ لَهَا سَبَابَتَانِ يَضْرِبُ بِهَا بَيَّاعِي الْجِرِّيِّ وَ الْمَارْمَاهِي وَ الزِّمَّارِ وَ يَقُولُ لَهُمْ يَا بَيَّاعِي مُسُوخِ بَنِي إِسْرَائِيلَ- وَ جُنْدِ بَنِي مَرْوَانَ- فَقَامَ إِلَيْهِ فُرَاتُ بْنُ أَحْنَفَ- فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مَا جُنْدُ بَنِي مَرْوَانَ- قَالَ فَقَالَ لَهُ أَقْوَامٌ حَلَقُوا اللِّحَى وَ فَتَلُوا الشَّوَارِبَ فَمُسِخُوا
📚کافی ج1 ص346
📚کمال الدین ج2ص536

ترجمه :حبابه والبیه گوید : امیرالمؤمنین علیه السلام را در شرطة الخميس(نیروهای سپاه ویژه امام علی علیه السلام) دیدم در حالي که تازیانه ای داشت که دو سر داشت و با آن فروشندگان #جری و #مارماهی و #زمار (که سه نوع ماهی بدون فلس و حرام هستند) را می زد و به آنها می فرمود :ای فروشندگان مسخ شده های بنی اسرائیل و لشکر بنی مروان!، فرات بن أحنف به سوی او برخاست و گفت: یا امیرالمؤمنین، لشکر بنی مروان چه کسانی بودند؟ امام به او فرمود : قومی بودند که #ریشها_را_تراشیدند و شاربها را تاباندند و در نتیجه مسخ شدند.

4⃣امام صادق علیه السلام در حدیثی فرمودند:

ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَيْهِ الْحَنِيفِيَّةَ وَ هِيَ عَشَرَةُ أَشْيَاءَ خَمْسَةٌ مِنْهَا فِي الرَّأْسِ وَ خَمْسَةٌ مِنْهَا فِي الْبَدَنِ فَأَمَّا الَّتِي فِي الرَّأْسِ فَأَخْذُ الشَّارِبِ وَ إِعْفَاءُ اللِّحَى......

سپس الله حنیفیة را بر (حضرت ابراهیم علیه السلام) نازل نمود که ده چیز است و 5مورد آن در سر و 5مورد آن در بدن است؛ اما آنهایی که در سر هستند پس گرفتن شارب و انبوه و بلند نمودن ریش است...
📚وسائل 30 جلدی ج2 ص117

✅بلند نمودن ریش در روایات فوق، دارای حد مشخصی است که در قسمت های بعد، از خود روایات تبیین می گردد. إن شاءالله

5⃣عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ حَلْقُ اللِّحْيَةِ مِنَ الْمُثْلَةِ وَ مَنْ مَثَّلَ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللَّهِ
📚جعفریات ص157

ترجمه : رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود : #تراشیدن_ریش از مُثله کردن است و کسی که مُثله نماید پس لعنت الهی بر او باد.

✅ «مُثله» به بریدن اعضای بدن مثل گوش و بینی و... گفته می شود که برخی ظالمان دشمنان خود را با آن آزار می داده اند و خوار می نموده اند.

✅امیرالمؤمنین علیه السلام در حدیثی فرمودند :

مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ أَوْشَکَ أَنْ یَکُونَ مِنْهُمْ
📚بحار ج78ص93

ترجمه : امیرالمؤمنین علیه السلام در حدیثی فرمودند : کسی که خود را به قومی شبیه کند، نزدیک است که از همانها باشد.

✅مجموع روایات فوق و امثال آنها برای اهل تسلیم شکی باقی نمی گذارد که از تراشیدن ریش اجتناب نمایند و مع الأسف شنیده می شود که عده ای می گویند مذمت تراشیدن ریش روایت معتبری ندارد!!! و با همین ایده نادرست باکی از تراشیدن ریش ندارند و گوئی که حتی داشتن ریش را به عنوان یک فضیلت هم به حساب نمی آورند ولی اهل ایمان و تسلیم وظیفه خود را در مراعات این روایات می دانند و لذا از تراشیدن ریش خودداری می نمایند.

✅در قسمت بعد، سعی داریم «لحيه» را از نظر لغت بررسی نماییم تا مکان آن مشخص گردد و در قسمت آخر حد و حدود و میزان ریش را از روایات بیان می کنیم. إن شاءالله

#حکم_تراشیدن_ریش_و_حد_آن


✅تبیین لغوی «لِحیه»

اللِّحْیة: اسم یجمع من الشعر ما نبت علی الخدّین و الذقَن، و الجمع لِحًی و لُحًی، بالضم،
📚لسان العرب ج15ص243

ترجمه : «لحیه» اسمي است که موهایی که بر روی دو گونه و چانه می روید را جمع می کند و جمع آن لِحًی و لُحًی است.

و قال أَبو زید: الصُّدْغانِ هما مَوْصِلُ ما بین اللِّحیة و الرأْس إِلی أَسفَل من القَرْنَیْنِ
📚لسان العرب ج8ص440

ترجمه : ابو زيد گوید :«صُدغان» محل اتصال بين ریش و سر تا زیر دو قرن است.

✅ در کتاب📚من لا یحضره الفقیه ج1ص44 امام صادق علیه السلام در حدیثی فرمود :«صُدغ» یا همان گیجگاه جزو وجه و صورت نیست.


قال ابن الأَثیر: العارِضُ من اللحیة ما یَنْبُتُ علی عُرْضِ اللَّحْیِ فوق الذقَن.
📚لسان العرب ج7ص181
📚مجمع البحرين ج4ص216

ترجمه : إبن أثير گوید : «عارض لحيه» به موهایی که بر صفحه و جانب ریش در بالای چانه می روید، گفته می شود.

;قال شمر: معنی یُبَطِّن لحیتَه أَی یأْخذ الشَّعَر من تحت الحَنَک و الذَّقَنِ،
📚لسان العرب ج13ص55

ترجمه : شَمِر گوید : معنی «تبطین لحيه» این است که موی زیر چانه و حنک را بگیرد(کوتاه کند)

✅ «صُدغ» یا همان گیجگاه و شقیقه جزو صورت نیست و حدفاصل بین ریش و سر می باشد که از لغات فوق مشخص می شود که «لِحیه» از پایین گیجگاه شروع می شود و موهای دو طرف صورت و گونه ها تا چانه و زیر چانه را فرا می گیرد و به مجموع این موها که در اصل بر روی استخوان فک و متصل به آن می روید «لِحیه» یا ریش گفته می شود و این یکی از وجوه تمایز بین زن و مرد است که در محدوده ذکر شده برای مردان موهای رشد کننده درشت روییده می شود ولی برای زنان موی قابل توجهی در این محدوده، رویش پیدا نمی کند.

✅امام صادق علیه السلام از طبيب هندي پرسید : فَلِمَ جُعِلَتِ اللِّحْیَةُ لِلرِّجَالِ قَالَ لَا أَعْلَم
یعنی: برای چه برای مردان «لحیه» قرار داده شده است؟ طبيب هندی گفت :نمی دانم!
امام سپس در جواب این سؤال خودشان فرمودند: وَ جُعِلَتِ اللِّحْیَةُ لِلرِّجَالِ لِیَسْتَغْنِیَ بِهَا عَنِ الْکَشْفِ فِی الْمَنْظَرِ وَ یُعْلَمَ بِهَا الذَّکَرُ مِنَ الْأُنْثَی

یعنی: برای مردان لحية و ریش قرار داده شده است تا (برای تشخیص زن از مرد) به وسیله ریش از برهنه نمودن بی نیازی حاصل شود و به وسیله آن مرد از زن مشخص گردد.
📚خصال ج2ص512

✅از مجموع مطالب فوق معنای «لحية» مشخص گردید و در بخش بعد، حد و اندازه های آن از روایات آورده می شود. ان شاءالله