سؤال 273_ من سند خانه ای که الآن در آن هستم را به نام خواهرم می زنم و می گویم بعد از مرگ من، برای خواهرم و فرزندانش باشد. آیا بعد از مرگ من مال خواهرم می شود یا جزو #میراث است؟
✅پاسخ :در روایات زیر با دقت تفقه نمائید :
ابی بصِير عَنْ ابی عَبْداللَّهِ قَالَ قُلْتُ لَهُ الرَّجُل لَهُ الْوَلَدُ يَسَعُهُ أَنْ يَجْعَلَ مَالَهُ لِقَرَابَتِهِ فقال هُو مَالُهُ يَصْنَعُ بِهِ مَا شَاءَ إِلَى أَنْ يَأْتِيَهُ الْمَوْت إِنَّ لِصَاحِب الْمَال أَنْ يَعْمَلَ بِمَالِهِ ما شَاءَ ما دَامَ حَيّاً إِنْ شَاءَ وَهَبَهُ و إِنْ شَاءَ تَصَدَّقَ بِهِ و إِنْ شَاءَ تَرَكَهُ إِلَى أَنْ يَأْتِيَهُ الْمَوْتُ فَإِنْ أَوْصَى بِهِ فَلَيس لَهُ إِلَّا الثُّلُثُ إِلَّا أَنَّ الْفَضْل فِي أَنْ لَا يُضَيِّعَ مَنْ يَعُولُهُ وَ لَا يُضِرَّ بِوَرَثَتِه
📚تهذیب ج9ص188
أبو بصير گوید:به امام صادق علیه السلام گفتم :مردی صاحب فرزند است، آیا وسعت و اجازه دارد که مالش را برای خویشاوندان خود قرار دهد؟ امام فرمود : آن، مال اوست و تا زمانی که مرگ او فرا برسد هر کاری که بخواهد با آن انجام می دهد. همانا صاحب مال تا زمانی که زنده است حق دارد با مال خود هر چه خواست انجام دهد : اگر خواست آن را #هبه می کند، اگر خواست آن را #صدقه می دهد و اگر خواست آن را رها می کند تا اینکه مرگش فرا برسد، پس اگر (بخواهد) مال خود را #وصیت کند، بیش از یک سوم آن را حق ندارد (وصیت نماید) مگر اینکه بهتر و أفضل این است که عيال خود را ضایع نکند و به وارثان خود ضرر نزند.
عَنْ أَبِي عَبْداللَّهِ فِي الرَّجُلِ يُعْطِي الشَّيْ ءَ مِنْ مَالِهِ فِي مَرَضِهِ قال إِنْ أَبَانَ بِهِ فَهُوَ جَائِزٌ وَ إِنْ أَوْصَى بِهِ فَهُوَ مِنَ الثُّلُث
📚کافی ج7ص8
امام صادق علیه السلام در مورد شخصی که در بیماری خود چیزی از مال خود را (به کسی) می بخشد، فرمود : اگر آن را جدا کند و به آن شخص تحویل دهد جائز است و اگر به آن #وصیت کند، جزو ثلث می باشد
✅یعنی در زمره ثلث مال که در مورد آن، شخص حق دارد وصیت کند محسوب می شود و احکام ثلث مال بر آن جاری است
عَنْ أَبِي عَبْداللَّهِ قَالَ: النُّحْلُ وَ الْهِبَةُ مَا لَمْ تُقْبَضْ حَتَّى يَمُوتَ صَاحِبُهَا قَالَ هِيَ بِمَنْزِلَةِ الْمِيرَاثِ
📚تهذیب ج9ص155
امام صادق فرمود: #نحله و #هبه ای که تحویل گرفته نشده است تا اینکه صاحب آن(یعنی بخشنده آن) از دنیا می رود، به منزله #میراث است
أَبِي عَبْداللَّه قَالَ: الْهِبَةُ لا تَكُون أَبَداً هِبَةً حَتَّى يَقْبِضَهَا و الصَّدَقَةُ جَائِزَةٌ عَلَيْه
📚تهذیب ج9ص159
امام صادق فرمود: #هبه، هیچ گاه هبه به حساب نمی آید تا اینکه (توسط گیرنده) قبض و تحویل گرفته شود و صدقه بر او جایز است
سَمَاعَة قَالَ: سَأَلْتُهُ عَن رَجُل أَعْطَى أُمَّهُ عَطِيَّةً فَمَاتَتْ و قدْ كَانَتْ قَبَضَتِ الَّذِي أَعْطَاهَا و بَانَتْ بِه قال هُوَ وَ الْوَرَثَةُ فِيهَا سَوَاءٌ
📚کافی ج7ص32
سماعه گوید :از (امام صادق) در مورد شخصی که به مادر خود یک #عطیه و بخشش می دهد و در حالی که آن چیزی را که به او بخشش نموده بود، تحویل گرفته است و آن را جدا نموده است، از دنیا می رود، سؤال کردم؛ امام فرمود:آن مرد و سائر ورثه در مورد آن چیز با هم برابر هستند
✅یعنی به خاطر اینکه آن مرد واهب و بخشنده این چیز به مادرش بوده است، تعلق و اختصاص به آن چیز ندارد و آن عطیة جزو میراث است و همه ورثه در آن شریکند
✅با توجه به روایات فوق، شخص حق دارد که در زمان حیات خود هر مقدار از مال خود را که خواست و به هر کسی که خواست عطا و بخشش نماید و صدقه دهد ولی اگر از مال جدا کرده نشود و توسط آن شخص تحویل گرفته نشود تا اینکه بخشنده آن از دنیا برود، هبه به حساب نمی آید و آنچه که به صورت ظاهری و زبانی هبه نموده بود بعد از مرگش میراث محسوب می شود و احکام ارث را داراست و در صورتی که آن چيز را #وصیت نماید که بعد از مرگش به کسی بدهند، جزو ثلث مال محسوب می شود و احکام ثلث مال را دارد
✅در فرض سؤال، از این جهت که واهب صرفاً سند خانه را به نام می زند و آن را جدا نمی کند و به خواهر خود تحویل نمی دهد و آن را به بعد از مرگ خود موکول می کند و در حقیقت وصیت می کند که این خانه را بعد از مرگ من به خواهرم و فرزندان او بدهید، این کار حکم وصیت و احکام ثلث مال را دارد و طبق روایات تا وقتی که این خانه از ثلث مال او فراتر نباشد، به عنوان وصیت به ثلت مال، به خواهرش داده می شود ولی اگر وصیت نکند و صرفا به خواهر خود هبه کند ولی آن را جدا نکند و تحویل او ندهد تا خواهرش هر کاری که خواست با خانه انجام دهد، با رسیدن مرگ این شخص هبه از بین می رود و آن خانه جزو ميراث می باشد که در بین ورثه تقسیم می شود. پس این شخص اگر خانه را جدا نکرده و تحویل نمی دهد باید به عنوان ثلث در وصیتنامه خود به آن وصیت کند تا به خواهرش برسد.
نظرات (0)