✅پاسخ : #ربا در لغت به معنای فزونی و سود می باشد و در فقه به معانی خاصی می باشد و انواع مختلفی دارد. طبق روایات فراوانی، #ربا از گناهان کبیره است از جمله:

1⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ فی حدیث قَالَ قُلْتُ فَأَیُّ شَیْ ءٍ الْکَبَائِرُ قَالَ أَکْبَرُ الْکَبَائِرِ الشِّرْکُ بِاللَّهِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ ظُلْماً وَ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَةِ وَ قَتْلُ الْمُؤْمِن

📚خصال ج٢ص۴١١

محمد بن مسلم گوید :به امام صادق علیه السلام گفتم :گناهان کبیره کدام است؟ فرمود:بزرگترین گناهان کبیره عبارت است از :١-شرک به الله ٢- عقوق(آزردن و نافرمانی) پدر و مادر ٣-بادیه نشینی بعد از هجرت (به سرزمین مسلمین) ۴- تهمت زدن به زنان پاکدامن ۵-فرار از جنگ ۶- خوردن مال یتیم از روی ظلم ٧- ربا بعد از بینه ٨-کشتن مؤمن


✅ربا از گناهانی است که عقوبت های فراوانی در مورد آن وارد شده است و نکته مهم این است که طبق روایت زیر دارای هفتاد نوع است:

2⃣جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنِ النَّبِیِّ فِی وَصِیَّتِهِ لِعَلِیٍّ قَالَ یَا عَلِیُّ الرِّبَا سَبْعُونَ جُزْءاً فَأَیْسَرُهَا مِثْلُ أَنْ یَنْکِحَ الرَّجُلُ أُمَّهُ فِی بَیْتِ اللَّهِ الْحَرَامِ یَا عَلِیُّ دِرْهَمٌ رِبًا أَعْظَمُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ سَبْعِینَ زَنْیَةً کُلُّهَا بِذَاتِ مَحْرَمٍ فِی بَیْتِ اللَّهِ الْحَرَام

📚من لا یحضره الفقيه ج۴ص٣۶٧

امام صادق علیه السلام فرمود : رسول الله صلی الله علیه و آله در وصیت خود به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند : یا علی، #ربا هفتاد قسم دارد و سبک‌ترین آنها مانند این است که مرد با مادر خود در بیت الله الحرام نکاح کند، یا علی یک درهم ربا در نزد الله از هفتاد زنا در بیت الله الحرام که همه آنها با محارم باشد، بزرگتر است.

✅به روایت زیر هم دقت کنید :


3⃣ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ آکِلُ الرِّبَا وَ مُؤْکِلُهُ وَ کَاتِبُهُ وَ شَاهِدَاهُ فِیهِ سَوَاءٌ

📚کافی ج ۵ص١۴۴

امام باقر علیه السلام فرمود : امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند : ربا گیرنده و ربا دهنده و نویسنده آن و دو شاهد آن در مورد ربا با هم برابر هستند.

✅مذمت ربا و انواع آن بیشتر از آن است که بتوان در این مختصر به آن پرداخت لکن با ذکر دو روایت زیر همه خوانندگان را به تفقه در دین برای نجات از اقسام ربا دعوت می کنیم :

4⃣الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ یَقُولُ عَلَی الْمِنْبَرِ یَا مَعْشَرَ التُّجَّارِ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ وَ اللَّهِ لَلرِّبَا فِی هَذِهِ الْأُمَّةِ أَخْفَی مِنْ دَبِیبِ النَّمْلِ عَلَی الصَّفَا شُوبُوا أَیْمَانَکُمْ بِالصِّدْقِ التَّاجِرُ فَاجِرٌ وَ الْفَاجِرُ فِی النَّارِ إِلَّا مَنْ أَخَذَ الْحَقَّ وَ أَعْطَی الْحَقَّ

📚کافی ج ۵ص١۵٠

اصبغ گوید :شنیدم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بر روی منبر فرمود:ای گروه تاجران، ابتدا فقه و یادگیری(احکام تجارت) سپس تجارت نمودن (سه بار این مطلب را تکرار نمودند)، به الله قسم هر آینه #ربا در این امت از حرکت آهسته مورچه بر روی سنگ مخفی تر است، قسم های خود را با راستی بیامیزید. تاجر فاجر است و فاجر در آتش است مگر (تاجری که) حق بگیرد و حق بدهد.


5⃣عن أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ عِلْمٍ ارْتَطَمَ فِی الرِّبَا ثُمَّ ارْتَطَمَ

📚کافی ج ۵ص١۵۴

امام صادق علیه السلام فرمود :امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند :کسی که بدون علم به تجارت مشغول شود، (مانند فرو رفتن در گل و لای) در #ربا گرفتار می شود و سپس باز هم در گل و لای #ربا گرفتار می شود.


✅در پایان یک حدیث در مورد یکی از انواع ربا که امروزه شهرت بیشتری دارد ذکر می کنیم :

6⃣عن عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِیهِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أَعْطَی رَجُلًا مِائَةَ دِرْهَمٍ عَلَی أَنْ یُعْطِیَهُ خَمْسَةَ دَرَاهِمَ أَوْ أَقَلَّ أَوْ أَکْثَرَ قَالَ هَذَا الرِّبَا الْمَحْضُ

📚قرب الاسناد ص ٢۶۵

علی بن جعفر گوید : از برادرم موسی بن جعفر علیه السلام در مورد شخصی که به کسی صد درهم می دهد به این شرط که پنج درهم یا کمتر یا بیشتر به او بدهد، سوال کردم؛ امام فرمودند :این ربای محض و خالص است.


✅یادگیری و پرهیز از امور منهی در مورد تجارت که در روایات آمده است لازمه نجات ما از همه اقسام ربا می باشد. طبق روایات،شرط در قرض موجب رباست و تعامل ها باید بر حسب شرایط مضاربه یا مشارکت و... باشد که لازمه آن تعلم شرایط روائی است.