✅پاسخ : بسیاری از کسانی که کیفیت و آداب نماز شب را بیان و مکتوب می کنند، از جمله برای قنوت نماز وتر توصیه می کنند که برای چهل مؤمن دعا و استغفار شود و حتی موارد آن را نیز پیشنهاد می‌دهند! مثلا : اللهم اغفر لمحمد بن يعقوب، اللهم اغفر لمحمدباقر بن محمدتقی تا چهل نفر....!

✅نکته شایسته توجه این است که در هیچ روایتی چنین توصیه ای نشده است و جزو آداب قنوت نماز وتر شمرده نشده است و اینکه به عنوان یکی از آداب خاص نماز شب و قنوت نماز وتر مطرح شده است مبنایی ندارد.

✅برخی از ادعيه توصیه شده در قنوت نماز وتر را می توانید در لینک زیر ببینید :

https://t.me/porseshvapasokhe/953


✅بله، به طور کلی مقدم داشتن 40 مؤمن در دعا، برای استجابت دعا توصیه شده است، از جمله :

1⃣عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْداللَّهِ قَالَ: مَنْ قَدَّمَ أَرْبَعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ثُمَّ دَعَا اسْتُجِيبَ لَهُ.

📚 الكافي ج۲ص۵۰۹

امام صادق علیه السلام فرمود : کسی که چهل نفر از مؤمنين را مقدم بدارد، سپس دعا کند، دعایش مستجاب می شود!

2⃣عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: مَنْ قَدَّمَ أَرْبَعِينَ رَجُلًا مِنْ إِخْوَانِهِ فَدَعَا لَهُمْ- ثُمَّ دَعَا لِنَفْسِهِ اسْتُجِيبَ لَهُ فِيهِمْ وَ فِي نَفْسِهِ.

📚 الخصال ص۵۳۷- ۳

امام صادق علیه السلام فرمود : کسی که چهل نفر از برادران خود را مقدم بدارد و برای آنها دعا کند و سپس برای خودش دعا کند، دعایش در مورد آنها و در مورد خودش مستجاب می شود!

✅مشاهده می شود که مقدم داشتن چهل نفر در دعا، اختصاص به قنوت نماز وتر ندارد.

✅ اما شاید برخی این مطلب را از روایت زیر استفاده کرده باشند، که ابتدا به روایت مورد نظر توجه فرمایید :


3⃣عُدَّةُ الدَّاعِی، رَوَی ابْنُ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: مَنْ قَدَّمَ أَرْبَعِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ ثُمَّ دَعَا اسْتُجِیبَ لَهُ وَ یَتَأَکَّدُ بَعْدَ الْفَرَاغِ مِنْ صَلَاةِ اللَّیْلِ یَقُولُ وَ هُوَ سَاجِدٌ- اللَّهُمَّ رَبَّ الْفَجْرِ وَ اللَّیَالِی الْعَشْرِ- وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ وَ اللَّیْلِ إِذا یَسْرِ وَ رَبَّ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ إِلَهَ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ مَلِیکَ کُلِّ شَیْ ءٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی وَ بِفُلَانٍ وَ فُلَانٍ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لَا تَفْعَلْ بِنَا مَا نَحْنُ أَهْلُهُ یَا أَهْلَ التَّقْوَی وَ أَهْلَ الْمَغْفِرَةِ

📚 عدّة الداعی ص ۱۲۸

امام صادق علیه السلام فرمود :کسی که چهل نفر از مؤمنين را مقدم بدارد، سپس دعا کند، دعایش مستجاب می شود!

و بعد از #فراغت از نماز ‌ شب تاکید است که در حال سجده بگوید :

اللَّهُمَّ رَبَّ الْفَجْرِ وَ اللَّیَالِی الْعَشْرِ- وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ وَ اللَّیْلِ إِذا یَسْرِ وَ رَبَّ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ إِلَهَ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ مَلِیکَ کُلِّ شَیْ ءٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی وَ بِفُلَانٍ وَ فُلَانٍ (به جای فلان نام اشخاص را بگوید) مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لَا تَفْعَلْ بِنَا مَا نَحْنُ أَهْلُهُ یَا أَهْلَ التَّقْوَی وَ أَهْلَ الْمَغْفِرَةِ


✅ چند نکته در مورد روایت فوق قابل توجه است :

1_عمل مذکور بعد از فراغت از نماز شب و در حال سجده است!

2_ صحبت از 40 نفر نیست و محدود نشده است!

3_ با توجه به اینکه ابتدای این روایت در 📚کافی ج2ص509 با همین اسناد آمده است که در حدیث 1⃣ ذکر گردید، ولی این اضافه ذکر شده در کتاب عدة الداعي را ندارد، معلوم نیست که این اضافه جزو روایت باشد و در صورتی که روایتی جدا بوده است، اولا اکنون مستند به امام نشده است و ثانیا ارتباطی با بحث دعا برای 40 مؤمن در قنوت نماز وتر ندارد!

4_ در کتاب 📚بحار ج 93 ص 389 به نقل از کتاب بلدالامین نیز روایت 1⃣ نقل شده است و فقط این عبارت را اضافه تر دارد : «وَ یَتَأَکَّدُ بَعْدَ الْفَرَاغِ مِنْ صَلَاةِ اللَّیْلِ»، که با توجه به اینکه شیخ کلینی این روایت را بدون این اضافه نقل کرده است، معلوم نیست که جزو این روایت باشد و خصوصا اینکه این روایت به این نحو، در حاشیه بلدالامین نقل شده است و جزو متن اصلی کتاب بلدالامین نیست و در هر صورت باز هم اختصاص به بعد از فراغت از نماز شب دارد و ارتباطی با قنوت نماز وتر ندارد!

✅ پس هر چند به خاطر عموم روایات قنوت، انواع دعا را می توان در قنوت نمازها خواند، ولی اینکه جزو آداب قنوت وتر، مشهور شده است که در قنوت نماز وتر برای چهل مؤمن به اسم دعا شود، مدرکی ندارد.




✅لازم به ذکر است که دعا کردن برای مؤمنين در حال سجده با دعای وارده در کتاب عدة الداعي ، برای غیر حالت نماز در کتاب 📚مفتاح الفلاح ص 344 و 📚فلاح السائل ص 188 و 📚مکارم الاخلاق ص 297 و 📚مصباح شیخ طوسی ص 241 آمده است ولی به اهل بیت علیهم السلام مستند نشده است و در عین حال هیچ ارتباطی با قنوت نماز وتر ندارد.




✅ اما به دو روایت زیر نیز توجه فرمایید :



4⃣ عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْداللَّهِ أَنَّهُ قَالَ لَهُ أُسَمِّي الْأَئِمَّةَ فِي الصَّلَاةِ فَقَالَ أَجْمِلْهُمْ.

📚 الفقيه ج۱ص۳۱۷

حلبی به امام صادق علیه السلام عرض کرد : آیا در نماز نام ائمه علیهم السلام را ببرم؟ امام فرمود : به طور مجمل و کلی آنها را نام ببر! (مثلا با لفظ ائمه یا حجج اللَّه یا اولیاء اللَّه و.......)

5⃣عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ الْحَلَبِيِّ قَالَ فِي قُنُوتِ الْجُمُعَةِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى أَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِمَّنْ خَلَقْتَهُ لِدِينِكَ وَ مِمَّنْ خَلَقْتَ لِجَنَّتِكَ- قُلْتُ أُسَمِّي الْأَئِمَّةَ قَالَ سَمِّهِمْ جُمْلَةً.

📚 التهذيب ج۳ص۱۸

حلبی گوید : (امام صادق علیه السلام) در مورد قنوت نماز جمعه فرمود بگو :
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى أَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِمَّنْ خَلَقْتَهُ لِدِينِكَ وَ مِمَّنْ خَلَقْتَ لِجَنَّتِكَ
گفتم : آیا ائمه را نام ببرم؟ فرمود : به طور مجمل و کلی بگو!


✅ دستور به نام بردن مجمل و کلیِ اهل بیت علیهم السلام در حال نماز در دو روایت فوق آمده است.

عدم وجود هیچ روایتی دال بر استغفار برای 40 مؤمن در قنوت نماز وتر، ایجاب می کند که دعا کردن برای 40 مؤمن در قنوت نماز وتر را جزو آداب #خاص وارده در روایات ندانیم.


✅ بدیهی است که در غیر نماز، با توجه به روایت 1⃣ و 2⃣ و غیره، دعا کردن برای 40 مؤمن با بردن نام آنها و پدرانشان، هیچ مشکلی ندارد و بلکه طبق آن روایات، موجب استجابت دعا می شود ولی سنت و جزو آداب دانستن دعا برای 40 مؤمن با بردن نام آنها در قنوت نماز وتر مدرکی ندارد.

✅ در مورد نام بردن دشمن در قنوت برای نفرین بر او به روایات زیر توجه فرمایید :

6⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: تَدْعُو فِي الْوَتْرِ عَلَى الْعَدُوِّ وَ إِنْ شِئْتَ سَمَّيْتَهُمْ وَ تَسْتَغْفِرُ

📚 تهذيب ج۲ص۱۳۱

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : در نماز وتر بر دشمن نفرین می کنی و اگر بخواهی نام آنها را هم می بری و در قنوت وتر استغفار هم می کنی!


7⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ هِلَالٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه فِي حَدِيثٍ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَدْ قَنَتَ وَ دَعَا عَلَى قَوْمٍ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ وَ عَشَائِرِهِمْ وَ فَعَلَهُ عَلِيٌّ بَعْدَهُ.

📚 مستطرفات السرائر ص۹۸

امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : همانا رسول اللّه صلی الله علیه و آله قنوت کرد و قومی را با نامشان و نام پدرانشان و نام قبیله هایشان نفرین کرد و علی علیه السلام نیز بعد از ایشان این کار را انجام داد!


8⃣عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُقْبَةَ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَيْهِ يَعْنِي أَبَا الْحَسَنِ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَدْ عَرَفْتُ بَعْضَ هَؤُلَاءِ الْمَمْطُورَةِ فَأَقْنُتُ عَلَيْهِمْ فِي صَلَاتِي قَالَ نَعَمْ اقْنُتْ عَلَيْهِمْ فِي صَلَاتِكَ.

📚 رجال الكشّيّ ج۲ص۷۶۲

ابراهيم گوید : به ابوالحسن علیه السلام نوشتم : فدایت شوم! من بعضی از این سگهای خیس (کنایه از فرقه واقفیه) را می شناسم. آیا در قنوت نماز آنها را #نفرین کنم؟ فرمود : بله! در قنوت نمازت آنها را نفرین کن!


9⃣عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَعْقِلٍ: عَنْ عَلِيٍّ أَنَّهُ قَنَتَ فِي الصُّبْحِ فَلَعَنَ مُعَاوِيَةَ وَ عَمْرَو بْنَ الْعَاصِ وَ أَبَا مُوسَى الْأَشْعَرِيَّ وَ أَبَا الْأَعْوَرِ وَ أَصْحَابَهُمْ

📚 أمالي الطوسيّ ج ۲ ص ۳۳۵

علي صلوات اللَّه علیه در نماز صبح قنوت گرفت و معاویه و عمرو بن عاص و ابوموسی اشعری و ابا اعور و اصحاب آنها را #لعنت نمود!


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ